bài tập về hôn nhân gia đình, Assignments of Family Law

Download bài tập về hôn nhân gia đình and more Assignments Family Law in PDF only on Docsity! Chuong 1 DINH HUONG SU DUNG TAI LIEU HUONG DAN GIAI QUYET TINH HUONG HOC PHAN LUAT HON NHAN VA GIA DINH 1.1. Tai liéu Hung din giai quyét tinh hudng hoc phan Luat Hén nhan va gia dinh — Tai liéu bo tro cho giio trinh hoc phan Lut Hén nhan va gia dinh 1.1.1. Muc tiéu cia viée sit dung Tai ligu Huéng dan gidi quyét tinh Lud@t Hon nhan va gia dinh Muc tiéu ctia viée stt dung Tai ligu Huong dan gidi quyét tinh huéng hoc phan Luat HN&GD 1am tai liéu bé tro cho gido trinh hoc phan Luat HN&GD nham gan két khéi kién thtte phdp luat ndi dung vdi phuong phap ap dung php luat va k¥ nang hanh nghé luat trong linh vuc phdp luat HN&GD; dap ung kién thie va chuan dau ra cho sinh vién nganh Luat da duge cong bd. 1.1.1.1. Muc tiéu vé kién thite - Thong hiéu vi trf cha Luat HN&GD ciing nhu moi quan hé gitta phap luat HN&GD véi cdc quan hé php luat khdc trong hé thong phdp luat Viét Nam; - Théng hiéu va c6 kha nang van dung cdc kién thite phdp lat chuyén sau vé HN&GD nhu két hén; quan hé nhan than va tai san gitta vo va chong; quan hé php luat gitta cha me va con va gitta cdc thanh vién trong gia dinh; cap duéng; cham dt hén nhan. Hoc phan giup nguwoi hoc nhan biét, phan tich, tong hop va doc lap dua ra quan diém c4 nhan vé van dé phap ly phat sinh trong linh ve HN&GD; dua ra duge cach thite gidi quyét tinh hudng phat sinh dwa trén tu duy phap ly co tinh hé thong. 1.1.1.2. Muc tiéu vé ki nang * KY nang cing - Biét cp nhat cac van ban phap luat HN&GD. 1 - Nhan thie, phan tich, danh gia ding céc van dé phap ly vé HN&GD. - Biét phan tich, danh gia méi lién hé gitta quy dinh phdp luat HN&GD voi tinh huong phap ly phat sinh trong linh vue nay dé nhan dién van dé php ly can gidi quyét. Tur do, dp dung ding cac quy dinh cua phdp luat HN&GD dé gidi quyét nhing van dé phat sinh trong thuc tién; - C6 kha nang phan tich, binh luan ban dn, quyét dinh cla co quan tai phan, co quan tu phap. - C6 ky nang tu van cdc van dé phap ly trong linh ve HN&GD. * K§ nang bé tro’ - C6 k¥ nang lam viéc nhém. - C6 ky nang thuyét tinh, rén luyén sw tu tin khi dig trdc dam dong. 1.1.1.3. Muc tiéu vé thai dé - C6 y thie van dung céc kién thtte va phap luat da hoc trong cudc song va cOng tac. - Tuan thu phap luat khi tham gia vao cdc hoat dong duge phap luat HN&GD diéu chinh. - C6 tinh than lam viéc nghiém ttic, khoa hoc. 1.1.1.4. Muc tiéu cu thé Do cdc tinh huéng dién hinh duoc xay dung trén co sé cdc ban én c6 that, nén khi dua vao gidng day cing gido trinh hoc phan Luat HN&GB), cac tinh huéng dién hinh nay nham dén cdc muc tiéu cu thé sau: - CAc tinh huéng duge xay dung nham minh hoa cho mét ndi dung (van dé) trong khéi kién thie phdp luat néi dung. Céch minh hoa nay lam cho ndi dung (van dé) phap ly duoc truyén tai tro nén true quan sinh déng, déng thoi chuyén tai thuc tién 4p dung phdp luat cho ngudi hoc. Viéc minh hoa tt tinh huéng dién hinh duoc xay dung ttr cdc ban dn cé that trénh tinh trang ngwoi day xdy dung tinh huéng hu cau gia dinh phi thuc té. - Céc tinh huong dién hinh sé 1a co sé dé xAy dung cdc bai tap tinh hudng giai quyét van dé, nham dat ra van dé dé nguoi hoc tw gidi quyét, 2 1.2.2.2. Vé néi dung kién thitc Nam duge kién thite lién quan ndi dung phdp ly ctia bai hoc (ly ludn phdp ly va phdp luat thue dinh) dé phan tich/danh gia/gidi quyét/tw van tinh huéng/van dé. 1.2.2.3. Vé thai dé ¥ thtte ton trong phap luat HN&GD, bao vé cdc quyén ctia cht thé duge phap luat HN&GD quy dinh khi bi x4m pham; doan két, giup dé, sé chia, tréch nhiém voi céng dong. 1.3. Prong phap str dung Tai liéu Huéng dan gidi quyét tinh huéng hoc phan Luat Hén nhan va gia dinh 1.3.1. Phan bé thoi gian va hinh thite hoc twong tng 1.3.1.1. Phdn bé théi gian Dé sit dung hiéu qua Tai liéu Huong dan giai quyét tinh huéng hoc phan Luat HN&GD can sit dung két hop déi chiéu dé cuong chi tiét hoc phan Luat HN&GD cho nganh Luat hoc hay Luat Kinh té da duoc Nha trvéng phan bién va thong qua (Dé ciong chi tiét hoc phan Ludt HN&GD diroc gidi thiéu trong qua trinh nghién ctu). Theo do, thoi lwong phan bé chi tiét cho ting cht dé ctia mdi van dé tiép cAn cé thé c6 sw khdc nhau, tiy thudc vao dac trung cla moi nganh hoc. Chang han, déi voi nganh Luat hoc, cdc tinh huéng dién hinh trong moi ndi dung 6 méi chuong duoc phan bé théi gian tong Gi c6 swt déng déu. Trong do, nhan manh 6 mot sé chuong vé két hon; xdc dinh quan hé cha me con; cap dudng va ly hén. Trong khi do, d6i voi nganh Luat kinh té c6 thé dat yéu cau ngwoi hoc tiép can nhiéu 6 goc d6 gidi quyét cdc tranh chap vé quan hé tai san gitta vo va chong trong trong hop vo, chong su dung tai san dem kinh doanh hoc tham gia vao cdc giao dich dan su; kinh doanh thuong mai khac... Tuy nhién, ciing can nhan manh rang, quan hé phap luat HN&GD diéu chinh hau hét c4c quan hé x4 héi phat sinh trong linh vuc HN&GD. Song trén thie t6, vide giai quyét cde tranh chap hoac yéu cau vé HN&GD lai cht yéu phat sinh trén mot s6 quan hé chu dao nhw két hon; gidi quyét hau qua phdp ly ciia viéc két h6n trai ph4p luat hay 5 khéng céng nhan 1a vo chéng; gidi quyét tranh chap hoc yéu cau vé x4c dinh quan hé cha me con; tranh chap hoac yéu cau vé tai san gitta vo va chéng cé6 thé phat sinh ca trong théi ky h6n nhan, khi ly hon hodc sau khi ly h6n; tranh chap vé cap dung... Do do, sw phan bé thoi lugng str dung cho tai liéu cing tinh dén cdc yéu t6 nay dé c6 su can déi hai hoa hop ly; dam bao tinh logic va dap tmg yéu cau can thiét cho ca ngwdi hoc va ngudi nghién ctu. 1.3.1.2. Hinh thitc sir dung Tai ligu Huong dan giai quyét tinh huéng hoc phan Luat HN&GD duge stt dung trong qué trinh nghién ctu céc quy pham phap luat tai lop hoc. Tai ligu nay mang tinh chat bd tro cho qua trinh day va hoc cting nhu nghién ctu chuyén sau vé linh vwe HN&GD. Do do, phan lén céc tinh hudng trong tai liéu nay duoc gidng vién dinh hudng va goi mé cho sinh vién tiép can két hop voi viéc str dung céc tai ligu hoc tap khac aé qua d6 cé thé lam sang t6 van dé theo chai diém nghién citu. Mat khac, Tai ligu durge str dung két hop trong qua trinh giang day ly thuyét song song vdi thyc hanh. Théng qua cdc tinh hudng duoc t6m tat lai ttr céc ban 4n, tranh chap hoac yéu cau trén thuc 6, ngwoi hoc cé thé van dung cdc kién thtte di nam bat dige dé giai quyét cdc van dé thuc tién phat sinh. 1.3.2. Phuong phap hoc déi voi cd nhan ngudi hoc Viée sit dung Tai ligu Huong dan gidi quyét tinh huéng hoc phan Luat HN&GD yéu cau ngudi hoc phai nang cao k¥ nang phan tich lap luan va van dung quy dinh cua phap luat aé giai quyét van dé. Qua trinh stt dung, ngudi hoc cé thé tiép can ndi dung bang cdc phuong phap sau: - Phuong phap tu nghién ctu: D6i voi ca nhan ngwoi hoc, dé sit dung c6 hiéu qua tai ligu nay thi viéc tu nghién ctu van la phwong phap chu dao va mang tinh quyét dinh nhat. Dé lam tét viée nay, cé nhan ngwoi hoc can phai nam cdc kién thitc cin ban va co thai d6 nghién cttu khoa hoc nghiém tic. Mat khac, tai ligu nay cé thé bao gom cde ban 4n hoac tranh chap cu thé, do do khi nghién cttu sinh vién can doc ky cdc dit kién tinh huéng, nghién cttu céch thite giai quyét vu viée cia co quan cé 6 tham quyén. Tir 46, c6 thé hinh dung duoc ban chat cia van dé va dua ra hung giai quyét cho riéng minh. 1.3.3. Phuong phap hoc déi v6i nh6m sinh vién Qué trinh hoc tap, gidng vién c6 thé yéu cdu nhom sinh vién cing hoat déng nghién cttu. Phuong phap nay co thé phat huy duge ste manh tong hop ctia ca tap thé vé tu duy, lap luan, phan tich a tr do co thé thong nhat ¥ kién ctia ca nhom. Tuy nhién, dé c6 thé st dung c6 hiéu qua phuong phap lam viéc nhém khi giai quyét cdc bai tap tinh huéng duge dua ra trong Tai ligu Huong dn giai quyét tinh hudng hoc phan Luat HN&GD thi nhom sinh vién can lm y cac van dé sau: - Lap nhém cong tac: nhém cng tac cé6 thé do gido vién an dinh hoac theo su la chon cua sinh vién tiy thude voi dac diém tinh hinh va yéu cau khi stt dung. Tuy nhién, nhém céng tac thuong nén chi gdm khoang 4 - 5 sinh vién, vi néu s6 lugng nh6m I6n sé khong phat huy duoc céc yéu t6 tu duy cia tat ca cdc thanh vién. - Phuong phap tranh luan: bai tap tinh hudéng duoc dua ra sé xdc dinh cdc chi dé hodc néi dung co dinh hung. Do do, dita vao céc van dé da duoc goi ma tat ca ngitoi hoc déu phai dua ra quan diém va chinh kién ctia minh. Nguoi hoc trong nhém cé thé chia sé voi nhau nhting gi minh nghi va én y tuong cho viéc giai quyét tinh huéng. Tuy nhién, cting can chi ¥ rang, néu phuong phap lam viée nhom dirgc Ap dung tai 16p hoc thi can chi y vé mat thoi gian. Dé déng vién khich 1é thai d6 1am viéc gidng vién cé thé danh gia két qua lam viéc vao thang diém qué trinh. - Phuong phap thuyét trinh: két qua lam viéc nhém sé duge bdo céo vién cia nhém thuyét trinh trudc 1ép. Tuy nhién, bao céo vién thong thuong sé duoc chi dinh bang mot sinh vién tich cue va duge tin tudng nhat. Diéu nay dé dan dén tinh trang khong phat huy duoc yéu t6 tap thé. Do do, qua trinh thao luan nhém sinh vién can yéu cau tat ca cdc thanh vién nhom déu tham gia va sin sing bdo cdo khi gido vién yéu cau. Mat khac, viéc bdo cdo két qua thao luan nhém can néu chi diém ctia van dé 16 rang, can ctr php ly mach lac tir do ching minh cho luan diém ctia minh. ngudi hoc trén co so da doc k¥ ndi dung 6 bude 1 sé chi ra cée chi tiét mang tinh chat xac dinh “tir khoa” trong toan bd ndi dung cla vu viéc. Voi céng viée nay ngwoi hoc sé phai tu duy dé xac dinh 16 tinh huéng yéu cau giai quyét van dé php ly nao? Nhitng tinh tiét nao 1ién quan dén van dé can giai quyét can phai chi ¥? Vi du, cing 1A mét wu dn vé HN&GD nhung co thé duong su chi yéu cau giai quyét quan hé nhan than, kh6ng tranh chap vé quan hé tai san va con cai hoae cting co thé chi tranh chap vé nhan than va quyén nudi con chit khéng tranh chap vé tai san. Do vay, qua trinh nghién ctru doi hdi ngwoi hoc phai xac dinh ro can phai gidi quyét van dé gi trong tinh huéng phap ly do. Khi xac dinh duoc quan hé phdp luat can giai quyét, nguoi hoc can tiép tuc tu duy cc van dé khac c6 lién quan. Vi du, néu duong sw tranh chap vé tai san thi can xem xét tai san tranh chap bao g6m nhiing cdi gi, nguén géc ctia tdi san duoc hinh thanh nhu thé nao,... dé tir dé cd nhiing dinh huong phi hop. 1.5.3. Tra ctru vin ban phdp ludt va n@i dung diéu ludt diéu chinh quan hé phép ludt can gidi quyét Mét trong nhitng yéu t6 lam nén gid tri thuyét phuc cho ban An/quyét dinh ctia Toa én hoac co quan phap luat khdc 14 viéc dp dung cac can ctr phdp ly trong qué trinh gidi quyét vu viée. Do do, viée van dung cac cin ctt phdp ly mot cach chinh x4c g6p phan quyét dinh dén sw thanh cOng trong viée gidi quyét mét tinh huéng vé HN&GD noi riéng cting nhw cac vu viée phdp ly ndi chung. Mét quan hé phdp luat can giai quyét trong tinh hudng cé thé duoc diéu chinh béi nhiéu van ban quy pham phap luat khac nhau nhu Luat, Nghi dinh, Nghi quyét, Thong tu, Thong tu lién tich... Do vay, trudc hét ngwoi hoc can phai xac dinh ro van dé can giai quyét duoc van ban nao diéu chinh? Vi du, déi vai viéc gidi quyét quan hé nhn than trong vu an HN&GD co thé Ap dung Luat HN&GD2014; Nghi quyét 35/2000 — QH10 ngay 9/6/2000 ctia Quéc héi khoa X hay Thong tu lién tich 01/2016/BTP - TANDTC — VKSNDTC ngay 6/1/2016. Sau khi tra ctu van ban diéu chinh, ngudi hoc can xdc dinh Diéu, Khoan ctia van ban quy pham php luat vé quan hé phdp luat can giai quyét. Viée vién dan Diéu, Khoan cia van ban quy Pham phap luat can cht ¥ y vién dan ni dung diéu chinh tru tiép van dé can lam sang 10 to, tanh cac trudng hop chi néu Diéu Luat ma khéng phn tich ndi dung. Diéu nay sé am giam gid tri chttng minh boi mot diéu wat c6 thé dé cap dén nhiéu ndi dung khéc nhau cho nhiéu quan hé phdp luat khdc nhau. Mat khac, khi tra ctru ndi dung quy pham phap luat ma quy pham phaép luat d6 dan chiéu dén mét quy pham phép luat khac thi ngudi nghién ctu cfing can chi ¥ vién dan dé gidi quyét. Vi du, Khoan 2 Diéu 34 Luat HN&GD 2014 quy dinh vé viée ding ky quyén sé hitu, quyén su dung d6i voi tai san chung c6 ndi dung nhuw sau: “Trong truéng hop giay chttng nhan quyén sé hitu, gidy ching nhan quyén st dung tai san chi ghi tén mét bén vo hoac chong thi giao dich lién quan dén tai san nay durgc thuc hién theo quy dinh tai Diéu 26 cua Luat nay; néu c6 tranh chap vé tai san do thi dirgc giai quyét theo quy dinh tai khoan 3 Diéu 33 cua Luat nay”. V6i néi dung nay, khi gidi quyét quan hé tai sn ngudi hoc can phai xac dinh tai san dtroc dé cap thudc truong hop duge diéu chinh tai Diéu 26 hay Diéu 33 ctia Luat HN&GD 2014 dé quyét dinh ha chon hudéng gidi quyét. 1.5.4. Van dung quy pham phdp Iudit dé gidi quyét tinh huéng Sau khi nghién cttu va phat hién van dé can giai quyét trong tinh hudng va tra ctu van ban phdp luat diéu chinh co lién quan, ngudi hoc can tiep tuc thuc hién viéc van dung quy pham phdp luat dé giai quyet tinh huéng. Diéu quan trong nhat trong cong doan nay 1a nguoi hoc can su dung thuan thuc k¥ nang lap luan — mot trong nhitng k¥ nang téi can thiét ctia mot nguoi hoat dong trong linh vue phap ly. Khi van dung quy pham phdp luat dé giai quyét tinh hudng, ngudi hoc can giai quyét céc cfu hdi: (i) sw kién phdp ly nao gan lién voi quy dinh phdp luat vita duoc tra cum (ii) vi sao ding quy pham php luat nay ma kh6ng phai quy pham phap luat khac tong tu dé gidi quyét van dé (iii) cing mét quy pham phap luat nay nhung co thé c6 nhiéu hung gidi quyét khéc nhau khong (iv) c6 phan bién nao khac cho huéng gidi quyét van dé khéng... Qué trinh tu duy nay sé tao tién dé cho ngitoi hoc dia ra durge quyét dinh cudi cing cla minh trong viéc giai quyét tinh hudng. Vi du, trong mét vu dn vé HN&GD ma cac dirong su cé tranh chap vé quyén nudi con cé néi dung nhw sau: “Chi An va anh Bac co don yéu cau ly hén va ca hai nguoi il déu c6 nguyén vong nudi chéu Quan (30 thang tudi). Anh Bac lam cong nhan nha méy dét thu nhap hang théng khoang 6 triéu d6ng. Chi An 1a tiép vién hang kh6ng cé thu nhap hang théng khoang 25 triéu déng”. Voi nhiing dit kién trén, théng thuong chting ta hay da vao dé tudi cla con va diéu kién kinh té ctia cac bén dé quyét dinh giao con cho me nudi theo quy dinh tai Diéu 81 Luat HN&GD 2014: “Con dudi 36 thang tudi duoc giao cho me truc tiép nudi, trv trudng hop nguoi me khong du diéu kién a truc tiép trong nom, cham soc, nudi duGng, gido duc con hoac cha me c6 thoa thuan khdc phi hop voi loi ich cla con”. Tuy nhién, voi tinh huéng nay, ching ta cfing co thé quan tam dén cdc dit kién phdp ly khdc, vi du nhu voi diéu kién cong viéc ctia chi An cé thé thuong xuyén di chuyén, thoi gian 6 nha cham soc con khong nhiéu, viéc giao con cho chi An nudi cé thé khéng dam bao sw phat trién t6t nhat cho tré,... dé chting ta thay ddi quyét dinh cudi cing trong viée giai quyét vu an. Nhw vay, van dung quy pham php luat dé giai quyét 1A viée ngwoi hoc can tu duy va dua ra nhiing lap luan logic vé tinh huéng. Qua trinh nay, doi hdi chting ta can c6 cdc kién thtte ly ludn chuyén sau vé phdp luat chuyén nganh; am hiéu nhitng van dé phdp ly, nhitng quy pham phdp luat duoc van ban quy pham phép luat diéu chinh. Trén co sé do, ngwoi nghién ctu tu minh dat ra cdc van dé ma ndi dung ban An/quyét dinh dé cap va ttr do dua ra cac nhan dinh vé huong giai quyét cla vu viéc. 1.5.5. Duara quyét dinh vé viée gidi quyét van dé Dua ra quyét dinh vé viée giai quyét van dé 1a bude cudi cing trong viéc giai quyét tinh hudng. Trén co sé clita viée phan tich ndi dung, 4p dung can ctr phap ly, nguoi hoc phai dua ra nhan dinh cudi cung dé chét lai van dé. Quyét dinh vé viéc gidi quyét van dé 1a sw thé hién quan diém cia ca nhan nguoi nghién ctru. Do do, quyét dinh ctia nguoi nghién citu can phai cé strc thuyét phuc. Dé lam duoc diéu nay, ngwoi hoc can chi ¥ hai van dé sau: thir nhat, ngwoi hoc khong dia ra két luan néng voi khi chua dam bao thuc hién tét cac bude trén, chua cd co sé phap ly ving chac; thir hai, ngwoi hoc can giai quyét triét dé, lan luot cdc quan hé phap luat dat ra da duoc xac dinh 6 bude 2, tranh cac trudng hop bo sét yéu cau ctia tinh huéng. 12 - Qua trinh chung séng, anh chi co hai nguoi con 1a chéu Thu (2004) va chéu Vui (2006). Thi diém cac bén co don yéu cau Toda dn gidi quyét, ca hai chau déu chia thanh nién. - Tai thoi diém khéi kién, tai san hién c6 cia anh chi bao gom 40 triéu. déng; mot ngdi nha va ba con bo. Trude khi khoi kién tai Toa an, anh chi da tu lap van ban thda thuan chia s6 tai san vao nam 2006. Trong do, chi Noong da dugc husng 3,7 triéu dong. Buéc 2: Phat hién van dé phap ly can giai quyét -Vé quan hé hon nhan: Nam 1992, Anh Inh va chi Noong chung séng voi nhau nhu vo chéng, c6 t6 chtte dam cudi ma khéng ding ky két hon. Nay anh chi mau thudn nén yéu cau Toda dn c6 tham quyén gidi quyét. -Vé quan hé con cai: Anh chi c6 hai con chung 1a chéu Thu va chau Vui, ca hai chau déu chua thanh nién. Anh Inh cé nguyén vong nudi ca hai chau, khong dé nghi cap du6ng. Tuy nhién, chi Noong dé nghi moi nguOi nudi mot con chung. -Vé quan hé tai san: Ngay 26/5/2006, chi va anh Inh da tw phan chia ti san. Tuy nhién, chi Noong cho rang viée phan chia tdi san nay 1a khéng khdch quan do chi bi ép ky vao bién ban. Do dd, chi yéu cau Toa 4n chia lai toan bo tai san chung ctia anh chi bao gom 40 triéu déng; mot ng6i nha va ba con bo. Anh Inh khéng déng y¥ vi cho rang tai san gitta anh chi da dugc chia xong. Butéc 3. Tra citu van ban phdp ludt va néi dung diéu ludt diéu chinh quan hé phdp ludt can gidi quyét - Diéu 8 Luat HN&GD 1986 quy dinh: “Viéc két hén do Uy ban nhén dén xa, phutong, thi trén noi theong tri ca mét trong hai ngudi két hon céng nhan va ghi vao sé két hén theo nghi thie do Nha nuéc quy dinh.... Moi nghi thitc két hén khac déu khong co gid tri phdp ly”. - Diém b Nghi quyét 35/2000 — QH10 quy dinh: “Nam va nit chung séng voi nhau nhur vo chéng tit ngay 03 thing 1 nam 1987 dén ngay 01 thang 1 nam 2001, ma co dit diéu kién két hén theo quy dinh cia Ludt nay thi cé nghia vu dang ky’ két hon trong thoi han hai nam, ké tir ngay Ludt nay c6 hiéu lue cho dén ngay 01 thang 1 ném 2003; trong thoi han nay ma ho khéng dang ky két hon, nhung co yéu cau ly hon thi Toa 15 Gn dp dung cdc quy dinh vé ly hén cia Luét HN&GD ném 2000 dé gidi quyét. Tit sau ngay 01 thang 1 néim 2003 ma ho khéng déing ky két hon thi phdp luat khong céng nhén ho la vo chéng”. - Diéu 15 Luat HN&GD 2014 quy dinh: “Quyén, nghia vu giita nam, nit chung séng véi nhau nur vo chong va con dirgc gidi quyét theo quy dinh cita Lut nay vé quyén, nghia vu ctia cha me va con”. - Diéu 16 Luat HN&GD 2104 quy dinh: “Gidi quyét quan hé tai san, nghia vu va hop déng cia nam, nit chung séng voi nhau nlur vo chéng ma khéng dang ky} két hon,... diroc giai quyét theo théa thudn gitta cdc bén; trong truéng hop khdng cé théa thudn thi gidi quyét theo quy dinh ctia B6 Luat dan sit va cae quy dinh khdc ctia phaép luat cé lién quan. Viéc giai quyét quan hé tai san phai bao dam quyén, loi ich hop phdp cua phu nit va con; céng viéc néi tre va céng viéc khdc co lién quan dé duy tri doi séng chung dug coi nit lao déng cé thu nhap”. Buide 4, Van dung quy pham phdp ludt dé gidi quyét tinh huéng Nam 1992, Anh Inh va chi Noong chung song voi nhau nhu vo chéng, chi t6 chtte cudi héi ma khéng ding ky két hon. Do do, can ctr vao Diéu 8 Luét HN&GD 1986 xac dinh viéc xdc lap quan hé hn nhan cuia anh chi khéng cé gid tri phap ly. Can ett diém b Nghi quyét 35/2000 — QH10, anh Inh va chi Noong chung s6ng voi nhau nhu vo chéng nam 1992 (tite trong khoang thdi gian tit ngay 3/1/1987 dén ngay 1/1/2001) do do anh chi cé nghia vu dang ky két hon trée ngay 1/1/2003 nhung anh chi ciing khéng thuc hién. Vi vay, vé mat php ly, anh chi khong phat sinh quyén va nghia vu gitta vo chéng. Qué trinh chung séng, anh chi c6 con chung va tai sn chung. Cac quan hé nay duge phap luat bao vé. Can cw Diéu 15 Lut HN&GD 2014: “Quyén, nghia vu cia cha me va con trong trubng hop nam, nit chung séng véi nhau nhur vo chéng ma khéng dang ky’ két hén,... doc gidi quyét theo quy dinh cia Luét nay vé quyén, nghia vu ctia cha me va con”, vaDiéu 16 Ludt HN&GD 2014: “Quan hé tai san, nghia vu va hop déng... ditgc giai quyét theo théa thudn giita cdc bén; trong ruwéng hop 16 khdng c6 théa thudn thi gidi quyét theo quy dinh cia B6 ludt dan sw va cdc quy dinh khdc cia phdp ludt co lién quan”. Nix vay, Toa an c6 tham quyén dp dung cac quy dinh ctia phdp luat dan su va HN&GD dé giai quyét. Buéc 5. Duara quyét dinh vé viée gidi quyét van dé Nhv vay, trong tinh huéng trén cdc quan hé php luat ma dong sw cé tranh chap, yéu cau bao gdm: - Yéu cau khong c6ng nhan quan hé hén nhan. - Tranh chap vé quyén nudi con. - Tranh chap vé quan hé tai san. Tinh huéng 2 a. Noi dung tinh huéng Nam 1999, anh An co hé khau thuong tru tai quan HB, thanh phé HP dang ky két hon voi chi Phuong co hé khau thung tri tai thanh phé MT, tinh TG. Nam 2000, anh An va chi Phuong mua mot can nha tai quan 1, thanh phé H va séng chung tai day cho toi thang 12/2005 nhung chua chuyén hé khau. Nam 2006, anh An him von mua chung voi anh Cudng mot 6 dat tai quan BT, thanh phé H tri gia 2 ty déng. Dé him von mua dat, anh An vay 500 triéu déng ctia anh Kién nhung khéng cho chi Phuong biét. Do mau thuan vo chéng tit thang 1/2006 chi Phuong bé vé sinh s6ng tai thanh phé MT thu6c tinh TG (cd dang ky tam tri). Ngay 11/7/2016, anh An giti don dén Toa an co tham quyén yéu cau ly hén voi chi Phuong va yéu cau chia tai san chung ctia vo chéng. Anh An van chua tra duoc ng vay nén anh Kién co don yéu cau vo chong anh An khi ly hon phai tra no cho anh. Dua vao tinh huéng trén, hay: Xac dinh quan hé php luat c6 tranh chap ho&c yéu cau trong trong hop trén. b. Huong dan gidi quyét tinh huéng - Doc va nhdn dinh néi dung tinh huéng: Anh An va chi Phuong dang ky két hon nam 1999 tai co quan nha nuéc cé tham quyén. Qué °Ban dn sé: 254/2016/DSPT Ngay: 07/9/2016 ctia Toa dn nhén dan tinh Tién Giang. 17 2.2.2. Ly thuyét Cfing nhu bat ky quan hé phdp luat nao khdc, cau thanh cia quan hé phdp luat HN&GD bao gdm ba yéu t6: chti thé, khdch thé va ndi dung. Chi thé tham gia vao quan hé phaép Luat HN&GD can dam bao nang luc cht thé bao gom nang luc phap luat va nang luc hanh vi. Theo do, khi xem xét yéu t6 vé diéu kién cht thé dang chit y 1a hai van dé: (i) chia thé trong quan hé phdp luat HN&GD chi cé thé 1 c4 nhdn, (ii) yéu t6 vé 46 tudi va kha nang nhan thtte clita cd nhan khi tham gia vao quan hé phdp luat; khdch thé cia quan hé phép Luat HN&GD 1a céc loi ich vat chat hoac tinh than ma cdc chi thé tham gia hung tdi hoac dat duge nhu tinh nghia vo chong; tinh cam gitta cha, me va con hoac gitta cdc thanh vién khac trong gia dinh; cac hanh vi ctia cha me thé hién viée cham soc, giao duc con; loi fch vé tai san nhu tai san chung ctia vo chéng... Noi dung ctia phép Luat HN&GD bao gém céc quyén va nghia vu nhan than va quyén va nghia vu tai san gitta cdc chti thé. 2.2.3. Tinh huéng va hong dan gidi quyét tinh huéng Tinh huéng 3° a. Néi dung tinh huéng Chi Thuong va anh Tu két hon hop phap vao nim 2007 tai UBND phuong Cam Son, thi xa CP, tinh QN. Thoi gian dau, anh chi song hanh phtic, cé6 mot nguoi con chung 1a chéu Tram Anh (sinh ngay 20/7/2014). Nam 2015, anh chi phdt sinh mau thuan. Nguyén nhan dan dén mau thuan do anh Tu di lam thuong xuyén vé nha mu6n, choi boi rdi vé nha gay su, danh dap chi Thuong. Do do, thang 4/2015, anh chi co don yéu cau Toa dn thi xa CP gidi quyét ly hon. Anh chi c6 tranh chap vé 01 ngéi nha 03 tang, dién tich str dung 240m? tai sé nha 36, phd Tan Binh, t6 7, khu Minh Tién A, phuong CB, thanh phd CP, QN. Ngudn géc ngéi nha 1a do 6ng Ngan — bé anh Ti chuyén tién cho anh chi 48 mua vao nam 2010 (cd giay to do 6ng Ngan chuyén vao ti khoan chi Thuong 1 ty 700 triéu tai Ngan hang Néng nghiép va phat trién nong thon chi nhénh thi xa CP). Ngoai ra, nam 2013, vo chéng anh chi c6 vay ctia anh Ngo Trung Kién s6 tién 40 > Quyét dinh Gidm déc thdm sé 05/DS — GBT ngay 17/1/2014 vé viéc Hon nhan va gia dinh cita Toa an nhan dan t6i cao. 20 triéu déng, no anh Dinh Khic Giau s6 tién 150 triéu déng (déu c6 giay nhan ng). Qué trinh Tda 4n thu ly gidi quyét yéu cau ly hon, Ong Ngan, anh Kién va anh Giau déu co don giti Toda 4n yéu cau anh Té va chi Thuong tra s6 tién néi trén. Bén canh do, anh Tu cd yéu cau nudi chéu Tram Anh, khong yéu cau chi Thuong cap dung nudi con nhung chi Thuong khéng dong y. Dua vao tinh huéng trén, hay: 1. Xac dinh cdc yéu t6 cau thanh ctia quan hé phdp luat. 2. Dat nam (05) cau héi dé 1am ré quan hé php lwat ma cdc chi thé cé tranh chap hoac yéu cau. b. Huong dan gidi quyét tinh huéng 1. Goi ¥' dinh nrong gidi quyét: Van dung cdc kién thite vé ly luan vé Nha nude va phdp luat dé xac dinh yéu t6 cau thanh ctia quan hé phdp luat; nang luc cla chi thé; khdch thé cia quan hé phap luat; quyén va nghia vu ctia cac bén. Trong do, can xac dinh cdc van dé s US - Déi tuong tham gia trong quan hé phaép Luat HN&GD trong tinh huéng trén bao gom ai? ho c6 méi quan hé nhu thé nao trong vu an? chu thé cd nang luc phap ly khong? - Quyén va loi fch nhan than, quyén va loi {ch tai sin ndo ma cdc bén huong toi khi tham gia quan hé phap luat do? - Quyén va nghia vu ctia cae bén d6i v6i quan hé nhn than va quan hé tai san nhw thé nao? 2. Dat nam (05) cau hoi lam 16 quan hé phap luat ma cdc cht thé cd tranh chap hoac yéu cau. - Quan hé hén nhan ctia anh Tui va chi Thuong co hop phap khong? - Trach nhiém déi véi giao dich dan sw lién quan dén khoan vay clia vo chong anh Td, chi Thuong voi anh Kién, anh Giau nhw thé nao? - Khoan tién 6ng Ngan chuyén vao tai khoan ctia chi Thuong duoc xac dinh 1A hop dong vay tai san hay hop dong tang cho tai san? - Anh Ti va chi Thuong co nghia vu tra ng déi voi khoan tian ong Ngan chuyén vao tai khoan ctia chi Thuong khi mua nha khong? - Yéu cau duge truc tiép nudi chéu Tram Anh cia anh Ti cé kha nang duoc Toa én chap nhan khéng? 21 Chuong 3 KET HON VA HUY VIEC KET HON TRAI PHAP LUAT 3.1. Diéu kién két hon va ding ky két hon 3.1.1. Muc tiéu danh gid 3.1.1.1. Ve kién thite - Théng hiéu cac quy dinh vé diéu kién két hon theo quy dinh ctia phap luat hién hanh; van dung cac quy dinh ctia phap luat vé diéu kién két hon dé gidi quyét cac trudng hop yéu cau ding ky két hn trén thuc té; - Thong hiéu cach thtte giai quyét viée ding ky két hon va xt ly cac trudng hop duong su khong dt diéu kién két hon; - Thong hiéu nham phan biét dugc tnrdng hop hon nhan hop phap va két hén tr4i php luat; trong hop php luat khong c6ng nhan quan hé vo chéng. 3.1.1.2. Vé kf nang - K¥ nang lap luan. - K¥ nang phan tich tinh huéng. - K¥ nang dat cfu hoi. 3.1.2. Ly thuyét Két hon 1a viéc nam nit xdc lap quan hé vo chong tuan thu theo cdc quy dinh ctia phdp luat vé diéu kién két hon va dang ky két hon’. Nhw vay, quan hé hon nhan duoc céng nhan 1a hop php khi cht thé tham gia dim bao déng thdi hai van dé: (i) céc bén két hén dui diéu kién két hon (ii) viée két h6n thuc hién ding trinh tu tha tuc va tham quyén ding ky két hon. Diéu 8 Luat HN&GD 2014 quy dinh vé diéu kién két hon bao gom + Xem Khoan 5 Diéu 3 Luat Hén va gia dinh 2014. 22 - Dura ra quyét dinh ve viéc giai quyét van dé: Can cit cdc lap Ivan trén két ludn: UBND xa X c6 quyén tir chéi yéu cau dang ky két hon ctia Ong Quan va chau Phuong vi ly do 6ng Quan va chau Phuong da timg 1a cha dirong voi con riéng cua vo. Tinh huéng 2” a. Néi dung tinh huéng Anh Hiéu va chi Ha c6 quan hé tinh cam voi nhau va co y dinh két hén. Tuy nhién, méi quan hé ctia anh chi bi hai bén gia dinh phan déi kich liét. Do 46, anh Hiéu va chi Ha c6 y dinh di dang ky két hén va vé chung séng voi nhau ma khong tién hanh t6 chic dam cudi. Qué trinh dang ky két hon tai UBND cé tham quyén xac dinh anh Hiéu sinh ngay 14/2/1995 va chi Ha sinh ngay 8/3/1996. Cac diéu kién két hén khac déu dam bao. Cho biét viée ding ky két hén ctia anh Hiéu va chi Ha c6 hop phap khong trong cac trong hop sau day: 1. Anh, chi di ding ky két hon vao ngay 14/2/2014. 2. Anh, chi di dang ky két hon vao ngay 31/12/2014. 3. Anh, chi di dang ky két hon vao ngay 1/1/2015. 4. Anh, chi di ding ky két hon vao ngay 14/2/2015. b. Huong dan gidi quyét tinh huéng 1. Tra ctu diéu ludt diéu chinh quan hé phdp luat can giai quyét - Xem Diéu 5, Diéu 8 Luat HN&GD 2014 vé diéu kién két hon va bao vé quan hé HN&GD. - Xem Diéu 9, Diéu 10 Ludt HN&GD 2000 vé Diéu kién két hon. - Xem Nghi quyét sé 02/2000/NQ — HDTPTANDTC vé viéc huong dan 4p dung mot s6 quy dinh cua Luat HN&GD nam 2000. - Xem TILT s6 01/2016/BTP — TANDTC — VKSNDTC huong dan thi hanh mét s6 quy dinh cua Luat HN&GD 2014. 2. Goi dinh lréng gidi quyét: Trong tinh hudéng trén can xac dinh van dé phdp ly can lam sang to 1 yéu t6 d6 tudi. Anh Hiéu va chi Ha dang ky két hén tai cdc théi diém khac nhau. Do do, can xem xét tai thoi ° https://netlaw.vn/hoi-dap/do-tuoi-ket-hon-theo-phap-luat-hien-hanh-24 13 1.html diém do d6 tudi ctia anh/chi c6 phi hop voi quy dinh cla cac van ban quy pham ph4p luat diéu chinh hién thoi hay khéng. Déi voi cac trudng hop (1) va (2), thoi diém dang ky két hén thuc hién trudc ngay Luat HN&GD 2014 co hiéu lute (1/1/2015), do do van ban dp dung 1a Luat HN&GD 2000. Truong hop (3) va (4) dp dung quy dinh cia Luat HN&GD 2014 dé gidi quyét. Theo 46, d6 tudi dang ky két hon trong hai van ban nay 1a khéc nhau. Luat HN&GD 2000 quy dinh vé d6 tudi két hén nhu sau: “Nam tir hai muroi tudi tré lén, nit tir mudi tam tudi tre lén”!. Trong khi dé, Luat HN&GD 2014 quy dinh: “Nam tie dit hai muroi tudi tre lén, nit tir dit mudi tém tdi tro lén”. Nghi quyét sé 02/2000/NQ — HDTPTANDTC vé viée huéng dan 4p dung mét sé quy dinh cia Luat HN&GD nam 2000 giai thich quy dinh vé d6 tudi két hon nhu sau: “Diéu kién két hon quy dinh tai diém 1 Diéu 9 la: "Nam tir hai ayll mutoi tudi tro lén, nit tie mudi tam tudi tré lén". Theo quy dinh nay thi khong bat buéc nam phdi tit dit hai muroi tudi tré lén, nit phai tir dit mudi tdm tudi tré lén méi ditgc két hén; do dé, nam dé bwée sang tudi hai muoi, nit dé bub sang tudi miréi tam ma két hon la khong vi pham diéu kién vé tudi két hon”. TTLT s6 01/2016/BTP — TANDTC — VKSNDTC huong dan thi hanh mét sé quy dinh cla Luat HN&GD 2014 quy dinh: “Nam tit dit 20 tuéi tré lén, nit tir dit 18 tudi tre lén” quy dinh tai diéma khoan 1 Diéu 8 ctia Ludt HN&GP la trirong hop nam dé dit hai muroi tudi, nit dé dit mutoi tém tudi tré lén va diroc xde dinh theo ngay, thang, nam sinh”!?, 3.2. Hiay viée két hn trai phdp luat 3.2.1. Muc tiéu danh gid 3.2.1.1. Ve kién thitc - Thong hiéu va van dung tot quy dinh cita phap luat vé két hon va hy viée két hén trai phap luat. - Nam chac cac quy dinh cia phdp luat vé cht thé cé quyén yéu cau hity viéc két hén trdi phdp luat. '° Xem Khoan 1 Diéu 9 Luat HN&GD 2000. "' Xem Diém a Khoan | Nghi quyét s6 02/2000/NQ -HDTPTANDTC. '? Xem Khoan 1 Diéu 2 TTLT s6 01/2016/BTP -TANDTC — VKSNDTC. 26 - Van dung cao quy dinh vé giai quyét hau qua phap ly déi voi quan hé nhan than, quan hé tai san, quan hé cha me con trong trudng hop Toa dn ra quyét dinh hity viée két hén trai phdp luat. -Nhan dién va ra quyét dinh chinh xac trong cdc trudng hop ly hén, hy viéc két hén tri php luat va khong cng nhan 1A vo chéng; van dung quy dinh cia phdp luat dé giai quyét hau qua phap ly déi vdi timg trong hop cu thé. 3.2.1.2. K¥ nang - K¥ nang nghién cwu tai ligu, phan tich van dé phap luat. - K¥ nang lap luan, so sénh. - K¥ nang lam viéc nhém. - K¥ nang tra ctu van ban; soan thao ban dn. 3.2.2. Ly thuyét Két hén trdi phdp luat 1 viéc xdc lap quan hé vo chong cé dang ky két hon nhung vi pham diéu kién két hon', Nhu vay, chi coi 1a két hon trdi phdp luat khi cdc chti thé tham gia da dang ky tai co quan dang ky hé tich'* c6 tham quyén, ding nghi thtte két hon nhung thoi diém két hon céc bén cé vi pham vé diéu kién két hén theo quy dinh ctia phap luat tai thoi diém do. Vé mit nguyén tac, trong trréng hop két hon tréi phdp luat thi Toa dn ra quyét dinh hty viée két h6n tri phdp lat khi cdc chi thé c6 yéu cau'>. Tuy nhién, xuat phat tt hau qua phdp ly ctia vic htty viée két hon trai phdp luat va nhiing tac dong d6i voi cdc cht thé c6 1ién quan, khi xt ly cac trvéng hop két hon tréi ph4p luat, Toa dn van 4p dung dudng 16i gidi quyét mét c4ch linh hoat nham bao vé quyén va loi ich chinh dang ® Xem Khoan 6 Diéu 3 Luat HN&GD 2014. Khoan 1 Diéu 4 Luat H6 tich 2014 quy dinh: “Co quan dang ky hé tich la Uy ban nhdn dan xa, pluréng, thi tran (sau day goi la Uy ban nhan dan cap xa), Uy ban nhan dan huyén, qu@n, thi xa, thanh phé thuéc tinh va don vi hanh chinh tong dirong (sau ban nhén dan cdp huyén), Co quan dai dién ngoai giao, Co quan dai dién lénh su cia Viét Nam 6 mréc ngodi (sau day goi la Co quan dai dién). 'S Xem Diéu 10 Luat HN&GD 2014 vé ngudi c6 quyén yéu cau hy viée két hén tréi phap luat. 27 hay viéc két hon trai php luat gitta Ong va ba Liéu. Buée 2. Phat hién van dé php ly - Ong Thuong va ba Liéu cé ding ky két hén vao nim 2001 tai Uy ban nhn dan cé tham quyén. Nam 2016, do mau thuan, 6ng Thuéng ndp don yéu cau Toda n c6é tham quyén hay viéc két hon trai phdp luat gitta Ong va ba Liéu. Buéc 3. Tra cieu van ban quy pham phép Iudt va diéu Iuét diéu chinh quan hé phdp ludt can gidi quyé - Diéu 11 Luat HN&GD 1959 quy dinh: “Viéc két hon phai doc Uy ban hanh chinh co sé noi trit quan cia bén nguoi con trai hodc bén ngitoi con gdi cong nhén va ghi vao sé két hén... Moi nghi thitc két hon khac déu khéng cé gid tri vé mat phdp luat”’. - Diém a Khoan 3 Nghi quyét 35/2000 — QH 10 quy dinh: “Trong trong hop quan hé vo chéng duoc xdc lap trube ngay 03 thang 1 ném 1987, ngay Ludt HN&GD nam 1986 coé hiéu luc ma chira dang ky két hén thi duoc khuyén khich dang ky két hon; trong truéng hop cé yéu cau ly hén thi duoc Toa dn thu ly giai quyét theo quy dinh vé ly hén ctia Lut HN&GD ném 2000”. - Diéu 9, 10 Luat HN&GD 2000 vé Diéu kién két hon: “Cam kér hon trong nhiing truéng hop sau day: Dang cé vo hodc c6 chéng...”. - Diém b Khoan 4 Diéu 2 NQ35/2000 — QH10 quy dinh vé can cr huy viéc két hon trai phap luat giai thich: “Nguoi dang cé vo hodc cé chéng” quy dinh tai diém c khodn 2 Diéu 5 cia Lut HN&GD Id... nguréi xdc lap quan hé vo chéng voi nguoi khde tric ngdy 03/01/1987 ma chua ding ky két hén va chua ly hén hodc khéng cé su kién vo (chéng) ctia ho chét hodc vo (chéng) ctia ho khéng bi tuyén bé la da chét”. - Khoan 3 Diéu 8 Ludt HN&GD 2000 quy dinh: “Két hdn trdi phdp ludt la viéc xdc lép quan hé vo chéng cé déing ky két hén nhung vi pham diéu kién két hon do phdp ludt quy dinh”. - Khoin 3 Didu 4 TTLT 01/2016. BTP - TANDTC — VKSNDTC quy dinh: “Triong hop hai bén da ding ky két hén nhung tai thoi diém Toa dn giai quyét hai bén két hon van khéng co dit cac diéu kién két hén quy dinh taiDiéu 8 cia Luat HN&GD thi thuc hién nh sau: Néu cé yeu cau hity viéc két hon trai 30 phdp ludt thi Toa dn quyét dinh hity viéc két hon trai phdp luat”. Buc 4. Van dung quy dinh ctia php ludt dé gidi quyé& tinh huéng Lép ludn: Dé xac dinh yéu cau hty viéc két h6n trdi phdp lat ctia éng Thuong 1a co can ctt phdp luat hay khéng can xem xét céc méi quan hé hon nhan da dugce xac lap ctia ong Thuong. - Xét méi quan hé h6n nhan gitta 6ng Thuong va ba Ly: Nam 1976, 6ng Thuong va ba Ly chung séng voi nhau nhu vo chéng ma khéng dang ky két hon. Can ctr Diéu 11 Ludt HN&GD 1959 quy dinh: “Viéc két hén phai diroc Uy ban hanh chinh co’ sé noi trit quan ctia bén ngwoéi con trai hode bén ngwéi con gdi cong nhan va ghi vao sé két hon... Moi nghi thitc két hén khac déu khong cé gid tri vé mat phdp ludt”. Nhu vay, tai thoi diém xdc lap quan hé hén nhan, 6ng Thuong va ba LY khéng tuan thi quy dinh vé dang ky két hén. Tuy nhién, viéc xdc lap quan hé vo chong ctia Ong Thuong va ba Ly duc thuc hién trudc ngay 3/1/1987. Can cw Diém a Khoan 3 Nghi quyét 35/2000 — QH10 quy dinh: “rong triréng hop quan hé vo chéng duoc xdc lép tube ngdy 03 thang 1 nam 1987,... ma chia dang ky két hén thi doc khuyén khich dang ky két hon; trong truong hop cé yeu cau ly hén thi duoc Toa dn thu ly giai quyét theo quy dinh vé ly hén”. Do do, quan hé h6n nhn gitta 6ng Thuong va ba Ly mac di khng tuan tha quy dinh vé viéc dang ky két hon nhung van dure phap luat c6ng nhan 1a vo chong hop phap. - Xét méi quan hé h6n nhan gitta éng Thuong va ba Ligu: Nam 1998, 6ng Thuong séng chung voi ba Liéu. Nam 2001, 6ng va ba co ding ky két hon tai UBND Thanh phé H6 Chi Minh. Nhv vay, gitta 6ng Thuong va ba Liéu co dang ky két hon. Tuy nhién, theo quy dinh tai diém b Khoan 4 Diéu 2 NQ35/2000 — QH10: “Nguéi dang c6 vo hodc cé chéng la... Nguoi xdc ldp quan hé vo chéng voi nguéi khac trubc ngay 03/01/1987 ma chia ding ky két hon va chita ly hén hodc khéng cé su kién vo (chéng) ctia ho chét hodc vo (chéng) ctia ho khong bi tuyén bé la da chét” va Dieu 9, Didu 10 Luat HN&GD 2000 vé diéu kién két hén, viée két hon bi cém trong trudng hop: “Ngitdi dang co vo cé chéng két hon”. Nhu vay, tai thoi diém dang 31 ky két hén, éng Thuong 1a ngwoi dang cd vo hop phap nén khéng dtrge phép két hon véi nguoi khac. Do do, cn ctr vao Khoan 3 Diéu 8 Luat HN&GD 2000 két luan vie éng Thudng 1a ba Liéu dang ky két hon tai Uy ban nhan dan thanh pho H6 Chf Minh 1a két hon trdi phdp Luat. Can ett vao Diéu 11 Luét HN&GD 2014 quy dinh vé viée xir ly viéc két hon trai phap luat nhu sau: “Xi Ly viéc két hon trai phdp luat duoc Toa Gn thu hién theo quy dinh tai Ludt nay va phdp luat vé t6 tung dan sw”. Déng thoi, Diém a Khoan 3 Diéu 4 TTLT 01/2016. BTP — TANDTC — VKSNDTC quy dinh: “Triréng hop hai bén da dang ky’ két hén nhung tai thoi diém Toa dn gidi quyét hai bén két hon van khéng cé dit cac diéu kién két hén quy dinh tai Diéu 8 cia Luét HN&GP thi thuc hién nlur sau: Néu c6 yéu cau hity viéc két hon trai phdp luat thi Toa dn quyét dinh hity viéc két hon trdi phdp ludt”. Tai thoi diém 6ng Thuong c6 don yéu cau Toda dn htty viée két hon tréi php luat, quan hé hén nhan ctia éng Thuong va ba Ly chia cham ditt do 46 cac bén chia dt diéu kién két hon theo quy dinh cla phap luat. Vi vay, Toa an co co so ra quyét dinh hay viéc két h6n tréi php luat gitta 6ng Thuong va ba Liéu. Buéc 5. Duara quyét dinh vé viée gidi quyét van dé Tir nhiing lap luan trén, quyét dinh: yéu cau hy viée két hon trai phap luat gitta 6ng Thuong va ba Liéu cia 6ng Thuong 1a cé can ctt phép luat, dugc Toa dn chap nhan. 2. Lap ludn giai quyét tranh ch4p vé quan hé tai san cia 6ng Thuong va ba Liéu. Can ctr vao cdc lap luan vé quan hé nhan than cia 6ng Thuong va ba Liéu cé co sé dé két luan viée két hn cia Ong Thuong va ba Liéu 1a két hén tréi phdp luat. Vé quan hé tai san ma cdc bén cé tranh chap duoc gidi quyét theo quy dinh tai Diéu 12 Luat HN&GD 2014. Theo do, “quan hé tai san, nghia vu va hop déng giita cdc bén diroc gidi quyét theo quy dinh tai Diéu 16”. Diéu 16 Luat HN&GD 2014: “Quan hé tai san, nghia vu va hop déng... duoc gidi quyét theo théa thudn giita cdc bén; trong trong hop khong co théa thudn thi giai quyét theo quy dinh cia Bé luat dan su va cdc quy dinh khdc cia phdp ludt c6 lién quan’. Theo do, tai san ma cdc bén cé tranh chap 1A dién tich dat 400m tai huyén NB, thanh 32 bi tam giam tai trai giam HN. Loi trinh bay cua chi Lan tai Toa an HN phi hop voi loi tw khai ctia anh Hoang Dang Ngoc tai trai Tam giam Céng An TP. HN (c6 sw xdc nhan cla gidm thi trai giam) thong nhat trinh bay hai bén da tu cham ditt quan hé vo chong tirnam 1998 dén nay. Mac di tir nim 1998 da dén tudi ding ky két hon nhung hai ngwoi cting kh6ng lam thu tue dang ky két hén va cting khéng quay lai séng chung. Nay ca hai bén déu xdc nhan tinh cam khéng con va dé nghi Toa dn hay h6n nhan trai phép luat,va thoa thuan giao con cho chi Phan Thi Hong Lan nudi dudng. Chau Hoang Dang Quan ciing co don xin dugc 6 voi Me. Vi dang bi tam giam tai trai giam HN nén anh Ngoc da co don xin xét xt vang mat. XET THAY (...) QUYET DINH - Ap dung khoan 1 diéu 9; khoan 1, khoan 2 diéu 17; diéu 92; khoan 4 diéu 100; khoan 3 diéu 102 Luat HN&GD Viét Nam nam 2000; - Ap dung Diéu 197; diéu 199; khoan 1 diéu 202; diém a khoan 1 diéu 227; diéu 236; khoan 1 diéu 245 B6 luat t6 tung dan su; - Diéu 1, 2 Nghi quyét s6 02 /2000 — NQ-HDTP ngay 23 thang 12 nam 2000 ctia Héi déng tham phén Toda dn nhan dan Téi Cao hnrong din thi hanh Luat HN&GD nam 2000. - Ap dung khoan 1 diéu 7; khoan 3 diéu 11 Nghi dinh 70/ND - CP ngay 12/6/1997 ctia Chinh phti vé ché d6 n phi, 18 phi Toa dn. Xir: Hity viée két hén trai phdp luat gitta chi Phan Thi Hong Lan va anh Hoang Dang Ngoc. Dua vao ndi dung ban an so tham trén, cho biét: 1. Nhan dinh vé quyét dinh xir hay viée két h6n trdi php luat cia TAND cé tham quyén. 2. Dua vao quy dinh cia phdp luat hién hanh, viét phan xét thay cho ban dn c6 ndi dung trén. b. Huong dan gidi quyét tinh huéng 1. Nhan dinh vé quyét dinh xir hity viéc két hén tri phap luat ctia TAND cé tham quyén. 35 Nhén dinh vé néi dung tinh huéng: Chi Lan va anh Ngoc chung song voi nhau nhu vo chéng nim 1995 nhung do khéng dt tudi nén chi t6 chtte cudi héi ma khong dang ky két hon. Qué tinh chung séng anh chi c6 m6t ngwoi con trai. Nam 1998, do mau thuan vo chéng, anh chi da song ly than. Nam 2001, chi Lan sang CHLB Duc lam an. Nam 2006, chi Lan vé Viét Nam va nép don “xin hy hén nhan trai phdp lat” tai TAND cé tham quyén. Anh Ngoc ciing déng y vé van dé nay. Mac di tir nim 1998 anh chi da dit tudi ding ky két hon nhung hai nguwéi cfing khéng lam thi tuc ding ky két hon. Phat hién van dé phdp ly: Anh Ngoc va chi Lan khéng dang ky két hén nhung cé don yéu cau hiy hon nhan trdi phdp luat. Tra citu van ban quy pham phdp luat va van dung quy pham phadp ludt diéu chinh quan hé phdp luat phdt sinh: Chi Lan va anh Ngoc chung song voi nhau nhu vo chong nam 1995, khéng dang ky két hén nén can et Diéu 8 Luat HN&GD 1986 quan hé hén nhan ctia anh chi khong duge phap 1uat thtra nhan. Can ott Khoan 3 Diéu 8 Luat HN&GD 2000 quy dinh: “kér hon trdi phdp ludt la viéc xdc lép quan hé vo chéng co dang ky két hén nhung vi pham diéu kién két hon do phdap ludt quy dinh”. Nhu vay, anh Ngoc va chi Lan khéng dang ky két hon nén khong thudc trudng hop két hén trai phap luat. Tuy nhién, thoi diém anh chi xc lap quan hé hén nhan 1a thang 7/1995 (tite trong khoang thoi gian tir ngay 3/1/1987 dén ngay 1/1/2001) nén can cit diém b Nghi quyét 35/2000 — QH10, anh Ngoc va chi Lan c6 nghia vu dang ky két hén true ngay 1/1/2003 nhung anh chi cting khéng thuc hién. Vi vay, tt sau ngay 01 thang 1 nam 2003, phap luat khong cong nhan anh Ngoc va chi Lan 1a vo chong. Tit cdc lap ludn trén, nhén dinh: Quyét dinh ctia Toda dn c6 tham quyén xt hay vide két hon tri phép luat gitta chi Phan Thi Hong Lan va anh Hoang Dang Ngoc la khong co co sd. 2. Dua vao quy dinh ctia phap luat hién hanh, viet phan xét thay cho ban 4n c6 néi dung trén. (Can ctt Luat HN&GD 2014 dé gidi quyét quan hé nhan than gitta anh Ngoc va chi Lan). 36 XET THAY Sau khi nghién cttu cac tai ligu c6 trong hé so vu an, duoc tham tra tai phién toa va can ctr vao két qua tranh luan tai phién toa, H6i dong xét xv nhan dinh: (1) vé quan hé hon nhan: Nam 1995, Anh Ngoc va chi Lan chua da tuéi két hon nhung anh chi van to chtte dam cudi; chung séng voi nhau nh vo chéng nhung khéng dang ky két hon 1a vi pham quy dinh tai Diéu 8 ctia Ludt HN&GD 1986. Qua trinh chung séng, anh chi c6 nhiéu mau thuan do anh Ngoc choi boi, nghién hiit nén chi Lan bd vé nha me dé. Anh chi da song ly than ti nam 1998 cho dén nay. Hién tai, anh Ngoc dang bi tam giam tai trai giam HN. Nay chi Lan co don yéu cau Toda an hniy viéc két h6n trdi phdp luat gitta chi va anh Ngoc. Anh Ngoc cting déng ¥ voi yéu cau nay. Tuy nhién, mac di thoi diém chung s6ng anh chi chua dit tdi két hén nhung do anh chi khong dang ky két hon nén khOng thudc trudng hop két hén tréi phdp luat theo quy dinh tai Diéu 3 Luat HN&GD nén khéng co can cit gidi quyét htty viée két hon trai phdp 1uat gitta anh chi ma can tuyén b6 khéng c6ng nhan anh Ngoc va chi Lan 1a vo chong. (2) vé quan hé con cai: Anh Ngoc va chi Lan c6 mot ngudi con chung la chau Hoang Dang Quan, sinh nam 1995. Hién nay, chau da trung thanh nén Hoi déng xét xt khong xem xét gidi quyét. (3) Vé tai san chung va ng chung: Anh Ngoc va chi Lan khéng yéu cau nén H6i déng xét xt khong xem xét giai quyét. 3.3. Khong cong nh4n la vo chong 3.3.1. Muc tiéu danh gid 3.3.1.1. Ve kién thite - Thong hiéu va phan biét diéu kién ra quyét dinh ddi voi cdc trong hop htty viéc két hén trdi php luat; khong céng nhan 1a vo chong va ly hén. - Van dung cao & giai quyét quan hé nhan than, quan hé tai san, quan hé cha me con trong hop nam nit chung séng nhu vo chéng khong dang ky két hon; nam nit co ding ky két hon nhung vi pham vé tham quyén dang ky két hon ma céc bén cé tranh chap. 37 b. Hirong dan gidi quyét tinh huéng 1. Quan hé phdp luat trong trang hop trén 1a yéu cdu khong cong nhan 1a vo chong vi anh Anh Tuan va chi Huyén tw nguyén vé chung song voi nhau tir dau nam 1993, duoc hai gia dinh t6 chu cudi hdi theo phong tuc tap quan nhung anh chi khong di dang ky két hon. 2. Tra ctu van ban phap luat 4p dung dé giai quyét tinh hudng: - Diéu 8 Luat HN&GD 1986 vé ding ky két hon. - Diém b Khoan 3 Nghi quyét 35/2000/QH10 huwéng dan thi hanh Luat HN&GD 2000. - Diéu 14 Luat HN&GD 2014 vé giai quyét hau qua phdp ly cia trvong hop nam nit chung s6ng voi nhau nhu vo chong ma khéng ding ky két hon, - Diéu 16 Luat HN&GD 2014 vé giai quyét quan hé tai san, nghia vu hop déng ctia nam nit chung séng véi nhau nhw vo chong ma khong dang ky két hn. - Khoan 4 Diéu 3 TTLT 01/2016/BTP — TANDTC — VKSNDTC huéng dan giai quyét hau qua phdp ly cla trudng hop nam nit chung s6ng véi nhau nhu vo chéng ma khong dang ky két hén. 3.Lap Ivan gidi quyét tranh chap vé tai san gifta anh Tuan va chi Huyén: - Déi voi dién tich dat thé cw 140m? duge cap gidy chtmg nhan quyén stt dung dat mang tén hé ba Huyén va Ong Tuan. Dién tich dat nay dung tén hai ngwoi nén co can ctr xac dinh 1a tai san chung trong quan hé dan su gitta anh Tuan va chi Huyén. - Mét ngéi nha 2 tang trén dién tich dat 360m* (gdm 100m? dat thé cu va 260m? dat trong cay hang nim) do anh Tuan chi Huyén nhan chuyén nhuong ti 6ng Quyét nim 2004 voi gid 180.000.000 déng (tién mua dat do hai anh chi tiét kiém trong thdi gian chung séng), dat di duge cap gidy ching nhan quyén sit dung dat nam 2005 mang tén chi Huyén, nha xay nam 2008 cting do chi Huyén ding tén. Tai san nay dtmg tén chi Huyén nén vé nguyén tac duoc xc dinh IA tai san riéng cia chi Huyén. Anh Tuan yéu cau xac dinh 1a tai san chung thi anh Tuan phai chimg minh khi xdc lap giao 40 dich én quan dén tai san anh c6 gop von (c6 giao tién; c6 mua vat liéu xay dung, tra cOng tho khi x4y nha; c6 chuyén tién cho chi Huyén xéc lap giao dich...). Trong truong hop anh Tuan c6 ching ctr ching minh thi tai san nay duge xac dinh 1a tai san chung ctia anh chi trong quan hé dan sw va chia theo ty 1é dong gop ctia cac bén. Trong trong hop khong xac dinh duge ty 1é dong gop thi chia doi. 41 Chuong 4 QUAN HE PHAP LUAT GIU'A VO VA CHONG 4.1. Tréch nhiém lién d6i ciia vo chong 4.1.1. Muc tiéu danh gid 4.1.1.1. Ve kién thite - Théng hiéu quy dinh ctia phap luat vé trach nhiém lin doi ctia vo chéng khi mét bén thie hién giao dich dan su, trach nhiém béi thong thiét hai cho con chua thanh nién gay ra. - Van dung cao kién thite phap luat dé giai quyét tranh chap vé tai san; nghia vu tai san dugc thuc hién bang tai san chung, tai san riéng cla cdc bén. - Théng hiéu dé xac dinh nhiing giao dich duoc xem 1a vi nhu cau thiét yéu cia gia dinh; xac dinh trach nhiém vé tai san ctia cdc bén déi v6i cac giao dich phuc vu nhu cau thiét yéu ctia gia dinh. 4.1.1.2. Vé ki ning - K¥ nang lam viéc doc lap, tu nghién ctu tai liéu, van ban. - Ky nang xac dinh van dé. - Ky nang phan tich, danh gia van dé. - Ky nang van dung kién thie dé giai quyét van dé. - K¥ nang lam viéc nhom. 4.1.2. Ly thuyét Bén canh cac quy dinh vé can ctr xac lap tai san gitta vo chong, Luat HN&GD 2014 cting dit ra cac quy dinh vé nghia vu chung, nghia vu riéng d6i voi tai sin ctia cac bén™*. Theo 46, trong thoi ky hon nhdn, gitta vo va chong co thé phat sinh cac trach nhiém vé tai san déi voi bén thir ba. Trong truong hop cac bén khong tu thoa thuan duge vé viéc giai * Xem Diéu 27, Diéu 37, Dieu 45 Luat HN&GD 2014. 42 2. Nhan dinh vé phan quyét cia Toda 4n cap so thim. Nhdn dinh néi dung tranh chap: Can cit vao tinh tiét vu an vé viéc chi Hoan cung cap cho Toda An céc gidy to vay tién va nhan tién c6 thé xac dinh chi Hoan xc lap giao dich vay chi Hanh 86 tién 36 triéu dong la c6 co sd. Tuy nhién, chi Hoan khéng cé bat ky ching ctr ndo chimg minh khi thc hién giao dich c6 sw tham gia hoac su dong y cla anh Quang. Diéu nay thé hién 6 ch6 cdc giay to vay/nhan tién khOng cé chit ky ctia anh Quang. Dong thoi, hé so vu an cting thé hién khéng cé can ctt xdc dinh ¥ chf ctia anh Quang biét hay khéng biét viéc chi Hoan vay tién ctia chi Hanh. Do do, cé thé két luan giao dich nay do mot minh chi Hoan thuc hién ma khéng cé sw déng ¥ ctia anh Quang. Tra ctru va van dung quy pham phdp luét diéu chinh: Can ct vao Diéu 27 vé trach nhiém lién doi cia vo chong va Diéu 37 Luat HN&GD 2014 vé nghia vu chung vé tai san, chi c6 thé xac dinh nghia vu tra ng cho chi Hanh la nghia vu chung ctia chi Hoan va anh Quang néu chi Hoan cé6 céc ching ctr ching minh viée vay tién cia minh nham dap ung c4c nhu cau thiét yéu cia gia dinh hodc cac nghia vu hop phap khdc theo quy dinh tai Diéu 37 Luat HN&GD. Tuy nhién, qua trinh gidi quyét vu n chi xac dinh due chi Hoan c6 vay tién va nhan tién nhung khéng co can ctr xac dinh viéc vay tién nay nham muc dich gi. Hon nita, mac di thoi diém xc lap hop déng vay tai sin phi hop voi thoi diém anh chi xay nha (2002) nhung thoi diém vay va thoi diém chi Hoan nhan tién 1a khéng phi hop (gidy vay tién xdc lap nim 2002 nhung nhan tién nam 2006). Nhu vay, voi ching ctr trén khong du co so dé két luan chi Hoan vay tién nham dap img nhu cau thiét yéu cia gia dinh. Nhu vay, cin ctr vao Khoan 3 Diéu 45 Luat HN&GD 6 cn ctt dé xc dinh day la nghia vu riéng cla chi Hoan. Két ludn: Phan quyét cia Toda dn cap so tham 1a chua dim bao su phi: hop voi quy dinh cua php luat vé nghia vu ctia vo chong d6i voi tai san. 4.2. Xac dinh tai san chung, tai san riéng cia vo chéng 4.2.1. Muc tiéu danh gid 4.2.1.1. Ve kién thite - Théng hiéu cac quy dinh cia phap luat vé cin ctr xac lap tai san chung, tai sin riéng ctia vo chéng, quyén va nghiia vu tai san cua vo 45 chéng trong chiém hitu, str dung, dinh doat tai sn chung; tai sin riéng cuia cac bén. - Van dung cao quy pham phap luat va cac an 1é dirge ban hanh nham diéu chinh vé viée giai quyét cdc tranh chap vé tai sn chung cia vo chéng; tai san riéng ctia cac bén vo chéng. 4.2.1.2. Vé ki ning - K¥ nang lam viéc doc lap, tu nghién ctu tai liéu, van ban. - Ky nang tim kiém tai ligu. - K¥ nang doc hiéutai xéc dinh van dé. - Ky nang phan tich, danh gia van dé. - Ky nang van dung kién thite dé giai quyét van dé. 4.2.2. Ly thuyét Ché d6 tai san chung, tai san riéng cla vo chong la mot trong nhitng ché dinh quan trong cla Luat HN&GD 2014. Theo do, can ct xdc lap ché dé tai san chung duoc quy dinh cu thé tai Diéu 33 Luat HN&GD 2014, bao gom cdc loai tai san sau: (i) tai san do vo, chéng tao ra, thu nhdp do lao déng, hoat déng san xudt, kinh doanh, hoa loi, loi ttc phat sinh tir tai san riéng va thu nhap hop phdap khac trong thoi ky hén nhan, trit trréng hop ditorc quy dinh tai khoan 1 Diéu 40 cia Luat nay; (ii) tai san ma vo chéng ditoc thita ké chung hodc ditoc tang cho chung va tai san khdc ma vo chéng théa thudn la tai san chung; (iii) quyén sik dung dat ma vo, chéng co diroc sau khi két hon la tai san chung ctia vo’ chéng, trit trudng hop vo hoadc chéng ditoc thita ké riéng, ditoc tang cho riéng hode co diroc théng qua giao dich bing tai san riéng”. Bén canh do, Diéu 43 Luat HN&GD 2014 quy dinh vé tai san riéng bao gom: “(i) tai san riéng ctia vo, chéng gém tai san ma méi nguéi co trude khi két hon; (ii) tai sdn duoc thita ké riéng, diroc tang cho riéng trong thoi ky hén nhdn; (iii) tai san diroc chia riéng cho vo, chéng theo quy dinh tai cdc diéu 38, 39 va 40 cia Luat nay; (iv) tai san phuc vu nhu cdu thiét yéu cua vo, chéng va tai san khde ma theo quy dinh cia phdp luat thuéc sé hitu riéng cua vo, chéng; (v) tai san ditoc hinh thanh tit tai san riéng ctia vo, chéng ciing la tai san riéng cua vo, chéng. Hoa loi, loi tic phat sinh tir 46 tai san riéng trong thoi ky hén nhdn diroc thuc hién theo quy dinh tai Khoan 1 Diéu 33 va Khoan 1 Diéu 40 cia Ludt nay”. Tuy nhién, do nhimng dac thi: cla quan hé phap Luat HN&GD nén trong qué trinh gidi quyét céc tranh chap vé tai san gitta vo va chong cfing can cén nhac cdc yéu t6 vé ngudn géc tai sin; thoi diém tao lp tai san; y chi ctia cdc bén trong viéc xdc lap cdc giao dich lién quan dén tai san chung va tai san riéng... Mat khac, khi xac dinh tai san chung, tai san riéng chia cac bén cfing can dam bao thuc hién cdc nguyén tac co ban ctia viéc dp dung ché d6 tai san nh: (i) ton trong sw tu do thoa thuan cla cdc bén nhung phai dam bao Igi ich chung cua gia dinh; (11) bao vé quyén va loi ich hop phap ctia nguoi thir ba ngay tinh. 4.2.3. Tinh hudng va lnvong ddn gidi quyét tinh hudng Tinh huéng 2s a. Néi dung tinh huéng Anh Chién va chi Diém chung song nhu vo chong tu nam 1986, khong dang ky két hon. Do mau thuan nén thang 2/2016 hai ngudi séng ly than, Thang 3/2017, anh Chién yéu cau xin ly hn chi Diém vi xét thay tinh cam vo chéng khong con. Anh chi c6 yéu cau Toda dn gidi quyét tranh chap vé tai san. Anh Chién cho rang, nim 2002 anh, chi tao lap duoc 10.000m? dat do chi Diém ding tén. Ngudn géc dat 1a mua ctia Ong ngoai chi Diém (c6 giay viét tay nhung bi that lac). Dién tich dat nay hién cdn 3.996m? vi sau khi mua dat, vo chéng anh chuyén nhuong mot phan dé ding tién mua xe 6 t6, xdy dumg nha ctia va nhan chuyén nhuong 2 16 dat 6 noi khac (cac 16 dat nhan chuyén nhuong nay du dmg tén ca anh va chi Diém). Ngoai ra, anh chi cOn tao lap duoc mot can nha lam nho trén dat cia chi Hué (la chi gdi cua anh). Anh yéu cau dugc chia déi tat ca sé tai san néi trén. Chi Diém khéng théng nhit 16i trinh bay cia anh Chién vé quan hé tai san. Chi cho rang dién tich dat 10.000m? trén 1a do 6ng ngoai — cu Quang cho chi. Vi vay, chi da dirgc Nha nude cap giay ching nhan quyén str dung dat vao nam 2002. Cu Quang xéc nhan tinh bay ctia chi Diém. Do do, sau khi chi bin 6.000m? lay tién mua 2 manh dat 6 noi khac, *Quyét dinh gidm dc thm Sé: 900/2010/DS-GDT Negdy: 24/12/2010 Vé vu an: “Ly hén” ctta Téa Dan sut - Téa an nhén dén Téi cao. 47 Quang cho riéng chi Diém. Nhu vay can cit vao Diéu 16 Luat HN&GD 1986, tai san nay co can ctr dé xac dinh [a tai san riéng cla chi Diém. Sau khi dirgc Cu Quang cho riéng dién tich dat trén, chi Diém da ban 6.000m” lay tién mua 2 manh dat 6 noi khac, xay dung nha, mua xe 6 t6. Vi vay, toan bé tai san nay dugc xem 1a loi tite phat sinh ti tai san riéng ctia chi Diém theo quy dinh tai Diéu 33 Ludt HN&GD 2000. Do do, co can cw dé chap nhan cdc tai san ndi trén 1a tai san riéng cla chi Diém. 3. Véi tu cach 14 ngwéi bao vé quyén va loi ich hop phap cho anh Quang, hay lip lun dé phan bién yéu cau vé viée chia tai san cia chi Diem. Trong qué trinh chung s6ng, anh Quang va chi Diém da tao lap duoc dién tich 10.000m? dat tai x4 PT, huyén NT, tinh DN. Dién tich dat nay c6 nguén géc IA tai sin cta cu Quang giao cho anh Chién, chi Diém toan quyén quan ly, siz dung tt nam 1990. Viée cu Quang khai cho riéng chi Diém 1a khéng c6 co sé vi cu Quang va chi Diém khéng cung cap duge bang ching vé viéc c6 hop déng tang cho riéng. Do do, vé mat nguyén tac, tai san duoc tao lap hop phdp trong thdi ky h6n nhan 1a tai san chung ctla vo chéng theo quy dinh tai Diéu 27 Luat HNGD 2000. Hon nita, cul Quang 1a 6ng ngoai chi Diém nén gid tri ching minh cua 10i khai khéng duoc cting c6. Do do, dé nghi H6i dong xét xi khong chap nhan ching ctr 1a 1oi khai cia cu Quang vé viéc xac dinh cho riéng chi Diém 10.000m* dat. Mat khac, sau khi nhan dat, anh Quang va chi Diém da cing nhau quan ly, st’ dung dat, ciing nhu viéc chuyén nhuong mot phan dat, ding tién chuyén nhuong mua xe 6 t6, xe mé t6, x4y dung nha va nhan chuyén nhwong nhiéu 16 dat 6 cac noi khac. Co quan Nha nude c6 tham quyén cting da cap gidy chtmg nhan quyén str dung dat cho anh chién, chi Diém. Do do, trong trong hop nay, co co sd xac dinh dién tich dat 10.000m? dat cu Quang chuyén nhuong 1a tai san chung cla vo chéng. Hién tai, anh Chién yéu cau Toda 4n giai quyét chia tai sin chung ctia vo chong déi v6i dién tich 3.996m? dat cdn lai tai xd NT, xe 6 t6, gid trl x4y dung can nha, nén can xac dinh nhitng tai san trén 1a tai san chung ctila vo chong anh Chién, chi Diém dé chia 1a cé co sé, xét thay can duoc chap nhan dé bao vé quyén loi hop phap ciia thanh vién trong gia dinh. 50 4.3. Chia tai san chung trong thoi ky hon nhan 4.3.1. Muc tiéu danh gid 4.3.1.1. Ve kién thite - Théng hiéu va van dung quy dinh ctia phap luat vé quyén yéu cau chia tai san chung ctia vo chéng trong thoi ky hon nhan; giai quyét tranh chap trong trong hop duong su co tranh chap vé viée chia tai san chung trong thoi ky hén nhan. - Hiéu cac trong hop thoa thuan chia tai san chung trong thoi ky hén nhan bi v6 hiéu; van dung cao kién thite phap luat dé giai quyét hau qua phap ly d6i voi trudng hop théa thuan chia tai sin chung trong thoi ky hén nhan bi tuyén bé v6 hiéu. 4.3.1.2. Vé kf nang - K¥ nang lam viéc d6c lap, tu nghién cum tai liéu, van ban. - K¥ nang xac dinh van dé. - Ky nang phan tich, binh luan, dinh gia van dé. - Ky nang van dung kién thite dé tu van phap luat. 4.3.2. Ly thuyét Chia tai san chung cia vo chéng trong thoi ky hon nhan duoc quy dinh tr Diéu 38 dén Diéu 42 Luét HN&GD2014 voi céc ndi dung: (i) chia tai san chung trong thoi ky hén nhan , (ii) thoi diém c6 hiéu le chia tai san chung trong thoi ky hén nhAn, (iii) hiéu luc ctia viéc chia tai san chung trong thoi ky h6n nhan, (iv) cham dut viée chia tai san chung trong thoi ky hén nhan, (v) chia tai san chung trong thoi ky hén nhan bi vo hiéu. Vé mat nguyén tac ché d6 tai san chung ctia vo chong ton tai dén khi co cac can ctr php ly 1am quan hé hon nhan cham ditt. Tuy nhién, vi mot sd ly do nao dé ma vo chong muén chia tai san chung cua ho thi van duge phap luat ghi nhan. Trong do, dang chu y la cac van dé sau: -vé ly do chia, theo quy dinh cla Luat HN&GD 2000, ly do chia tai san chung cla vo chong trong thoi ky hon nhan duge ghi nhan kha cu thé nhuw viéc chia tai sin chung trong thoi ky hén nhan cia vo chong nham dé thuc hién nghia vu dan sw riéng; vo chong c6 nhu cau kinh 51 doanh riéng hoac cac ly do chinh dang khac. Tuy nhién, theo quy dinh ctia Luat HN&GD 2014, viéc chia tai san chung clita vo chong duoc diéu chinh theo hung cho phép vo chong tu do thda thuan mién sao viéc chia tai sin khOng vi pham cac quy dinh tai Diéu 42 Luat HN&GD din dén thda thuan chia tai san chung trong thoi ky h6n nhan bi v6 hiéu’? - Vé céch thite chia tai sin chung trong thdi ky hon nhan: Vo chéng cé thé tu théa thuan hoadc yéu cau Toda dn chia tai san chung trong thoi ky h6n nhan. - Vé hinh thitc chia tai sn chung trong ky h6n nhan: vo chéng phai lap thanh van ban thoa thuan; van ban nay duge céng ching, ching thuc theo yéu cau ctila vo chong hoac theo quy dinh ctia phap luat. - Vé hiéu luc: Thoi diém c6 hiéu luc ctia viée chia tai san chung cla vo chong 1a thoi diém do vo chong thoa thuan va duge ghi trong van ban; néu trong van ban khong xac dinh thoi diém c6 hiéu luc thi thoi diém c6 hiéu luc dugc tinh tr ngay lap van ban. Trong trong hgp tai san duge chia ma theo quy dinh cua phap luat, giao dich lién quan dén tai san do phai tudn theo hinh thuc nhat dinh thi viéc chia tai san chung ctia vo chéng c6 hiéu luc ty thoi diém viéc théa thuan tuan thi hinh thite ma phap luat quy dinh. Trong truong hgp Toa an chia tai san chung ctia vo chong thi viéc chia tai san chung cé hiéu luc ké tt ngay ban An, quyét dinh ctia Toa dn cé hiéu luc phap luat. 4.3.3. Tinh hudng va hong dan gidi quyét tinh huéng Tinh huéng 37 a. Ni dung tinh huéng Ong Phuc va ba Nga két hén hop phap nam 1987. Nam 2014, do lam 4n buén ban thua 16 nén ba Nga bi ba Lanh khdi kién yéu cau tra no °6 Diéu 42 Luat HNGD 2014 quy dinh: “Viéc chia tai san chung trong thoi ky hon nhan bi v6 hiéu khi thuée mét trong cde truéng hop sau day: (1) Anh luréng nghiém trong dén loi ich cua gia dinh; quyén, loi ich hop phap ctia con chura thémh nién, con dé thenh nién mat nding luc hanh vi dan st hode khong co kha nding lao déng va khong co tai san dé tur mudi minh; (2)Nhdm tron tranh thc hién cac nghia vu sau day: (a) Nghia vu nudi duéng, cdp diténg; (b) Nghia vu béi throng thiét hai; (c) Nghia vu thanh todn khi bi Toa an tuyén bé pha san; (d) Nghia vu tra no cho ca nhan, t6 chic; (a) Nghia vu nép thué hodc nghia vu tai chinh khdc d6i voi Nha mréc; (e) Nghia vu khac vé tai san theo quy dinh cia Ludt nay, B6 ludt dan sur va quy dinh khac ciia phap ludt co lién quan”. “Ouvét dinh Giam déc thdm sé 03/2016/DS- GPT ngay 27/01/2016 cia Uy ban thém phén TANDTC tai Da Ning. 52 Chuong 5 QUAN HE PHAP LUAT GIU'A CHA ME VA CON 5.1. Xac dinh quan hé cha me con theo thi tuc hanh chinh 5.1.1. Muc tiéu danh gid 5.1.1.1. Ve kién thite - Quy dinh ctia phdp luat vé can ctr xac dinh cha me cho con trong gia thu, xac dinh cha me cho con ngoai gid tht. - Trinh tu thi tuc va tham quyén dang ky ho tich trong truong hop xac dinh quan hé cha me con; biét lap hé so dang ky xac dinh quan hé cha me cho con trong truong hop dutong su cé yéu cau. - Van dung cao gidi quyét yéu cau ding ky xac dinh quan hé cha me con tai co quan hé tich. 5.1.1.2. Vé kf nang - KY nang tra ctu, nghién cutu tai liéu, van ban quy pham phap luat. - Ky nang xac dinh van dé. - K¥ nang phan tich, danh gia van dé. - K¥ nang tu van phdp luat. 5.1.2. Ly thuyét Quan hé cha me con 1a m6t trong nhitng b6 phan co ban cau thanh quan hé phap luat HN&GD. Su kién phap ly mot diva tré duge sinh ra 1a co so lam phat sinh quan hé phap luat giita dita tré do va ngwoi sinh ra n6. Viéc xac dinh quan hé cha me con dita trén méi quan hé huyét thong nay duoc thuc hién theo nhitng nguyén tac khéc nhau tity thuéc vao quan hé hén nhan cua cha me dita tré do hop phdp hay khéng hop phap. Tuong ung voi mdi trudng hop, cach thie gidi quyét cing duc tién hanh theo trinh ty thu tuc khac nhau. Theo quy dinh ctia phdp luat Viét Nam hién hanh, viéc xac dinh quan hé cha me con cé thé dugc thuc hién theo hai phwong thie: tht tuc hanh chinh hoac tht tuc td tung dan Theo quy dinh cua Luat HN&GD 2014 va Luat H6 tich 2014, viéc 55 xac dinh quan hé cha me con theo thu tuc hanh chinh duge thuc hién trong cac trong hop sau: (1) xac dinh cha me cho con trong gid tha?® (ii) xac dinh cha me con ngoai gid thti ma ma ca bén nhan va duge nhan déu con séng vao thoi diém yéu cau xac dinh, cdc bén tur nguyén va kh6ng co tranh chap”. Viéc xdc dinh cha me cho con trong gia thu durgc thc hién theo nguyén tac suy doan phap ly quy dinh tai Diéu 88 Luat HN&GD 2014. Nhu vay, xac dinh cha me cho con duge sinh ra thudc mot trong cdc trong hop quy dinh tai Diéu nay thi chi can durong sw cung cap day da giay chttng sinh (hodc van ban cia ngwoi 1am ching) va giay ching nhan két hon ctia vo chéng. Viéc xac dinh cha me con ngoai gid thi ma ma ca bén nhan va duge nhan déu con séng vao thoi diém yéu cau xAc dinh, cdc bén tu nguyén va kh6éng cé tranh chap thi duong sw can cé mat tai co quan Nha nude cé tham quyén, déng thoi cung cap céc ching ctr chimg minh gitta bén nhan va bén duge nhan c6 quan hé huyét thong theo quy dinh tai Diéu 44 Luat H6 tich 2014. 5.1.3. Tinh hudng va luvong ddan gidi quyét tinh huéng Tinh huéng ad a. Néi dung tinh huéng Anh Quang va chi Khanh c6 quan hé tinh cam. Thang 9/2009, chi Khénh mang thai nén hai anh chi t6 chic dam cui nhung khéng dang ky két hon vi anh Quang chua du tudi. Thang 5/2010, chi Khanh sinh chau Hai. Do anh chi chwa dang ky két hén nén chéu Hai cting chua lam tha tuc dang ky khai sinh. Nam 2012, anh Quang va chi Khanh di dang ky két hon hop phap tai UBND co tham quyén. Thang 02/2016, chi Khanh sinh chéu thi hai dat tén 14 Ha. Anh Quang va chi Khanh di lam gidy khai sinh cho chéu Ha va c6 nguyén vong yéu cau co quan nha nude cé tham quyén xdc nhan anh Quang Ia cha ctia chéu Hai. Dua vao tinh huéng trén, hay: *S Xem Diéu 88 Luat HN&GD 2014. ” Xem Diéu 25 Luat Hé tich 2014. 0 http://hethongphapluatvietnam.com/dang-ky-khai-sinh-cho-con-truoc-ngay-dang-ky- ket-hon.html. 56 1. Xac dinh co quan co tham quyén gidi quyét yéu cau xac dinh quan hé cha me con ctia anh Quang va chi Khanh? 2. Hay tu van cho anh Quang va chi Khénh trinh ty tht tuc va hé so gidy to can thiét dé dang ky khai sinh cho chdu Hai. b. Huong dan gidi quyét tinh huéng 1.Co quan co tham quyén giai quyét yéu cau xac dinh quan hé cha me con ctia anh Quang va chi Khanh 1a UBND cap x4 noi cu tri cia anh Quang hoac chi Khanh theo quy dinh tai Diéu 13 Luat H6 tich 2014. 2. Tu van cho anh Quang va chi Khanh trinh ty thi tuc va hd so gidy to can thiét dé dang ky khai sinh cho chdu Hai. Theo quy dinh tai khoan 3 diéu 13 Thong tu s6 15/2015/TT-BTP ngay 16/11/2015 hudng dan chi tiét thi hanh mét s6 diéu cita Luat HO tich nam 2014 va Nghi dinh 123/2015/ND-CP cé hiéu luc ti 01/01/2016 quy dinh: “Truong hop con do ngwéi vo sinh ra truéc thoi diém dang ky két hén, chura duoc déing ky} khai sinh ma khi déing ky khai sinh, vo chéng cé van ban thira nhan la con chung thi thong tin vé ngudi cha ditoc ghi ngay vao Gidy khai sinh cia nguoi con ma khéng phai lam thi: tuc ding ky nhan cha, me, con”. Nhu vay, theo quy dinh ctia Luat hd tich 2014 cé hiéu luc 01/01/2016 thi anh Quang va chi Khanh sinh chéu Hai trudc thoi diém cha me két hon nén anh chi khong phai lam thu tuc nhan cha, me, con ma khi di khai sinh chi can vo chéng cing co van ban thita nhan d6 1a con chung thi tén ctia anh Quang va chi Khanh sé duoc ghi ngay vao giay khai sinh con. H6 so khai sinh cho chau Hai ma anh Quang va chi Khanh can chuan bi: - To khai khai sinh theo mau; - Giay ching sinh; - Van ban thtra nhan con chung ctia hai vo chong; Ngoai ra, anh Quang va chi Khanh can xuat trinh chttng minh nhan dan, h6 khau ctta cha hoac me ctia bé dé xac dinh tham quyén co quan khai sinh cho con. 57 khi chau tron 18 tudi. Tai Toa an cap so tham, anh Long khong thtra nhan chau Huyén la con minh. Theo yéu cau ctia chi Binh, Toa an co Quyét dinh trung cau giam dinh ADN thi anh Long khéng chap hanh dé lay mau giam dinh. Qua trinh thu ly, chi Binh cung cap cho Téa an cac bite anh chup chung giita anh Long, chi Binh va chau Huyén nhiing hic anh Long dén 6 cing hai me con; 160i khai ctia hang xom noi chi Binh cu tra ciing xac nhan anh Long la ngwoi yéu cua chi Binh va sau khi chi Binh sinh chau Huyén, anh Long thuong lui toi tham nom hai me con. Toa an cap so tham tuyén anh Long 1a cha dé cia chau Huyén; budc anh Long cé nghia vu cap dung cho chau Huyén mdi thang 1 triéu dong dénkhi chau dt 18 tudi. Dwa vao tinh huéng trén, hay lap luan cho viéce chap nhan yéu cau xac dinh cha cho con ctia chi Binh ctia Toa an cap so tham. b. Huong dén giai quyét tinh huéng Lap ludn cho viéc chap nhén yéu cau xac dinh cha cho con cia chi Binh cua Toa an cap so thim. Buéc 1: Doc va phan tich tinh huéng Anh Long va chi Binh c6 quan hé tinh cam va co thai trudc hon nhan. Trong thoi gian chi Binh mang thai va sinh con, anh Long thuong xuyén lui toi cham sdc hai me con chi Binh. Sau m6t thoi gian, tinh cam thay d6i nén anh Long khéng qua lai voi hai me con chi nita dong thdi ciing khong chap nhan chdu Huyén la con anh Long. Do do, anh chi cé tranh chap vé viéc xac dinh cha cho chau Huyén. Buc 2: Phat hién van dé phdp ly Anh Long va chi Binh khéng tén tai quan hé hon nhan hop php nhung chi Binh cho rang gitta anh chi c6 con chung 1A chéu Huyén. Anh Long khéng déng y voi chi Binh va khOng thiva nhan chéu Huyén 1a con anh. Do do, ngay 18/11/2015, chi Binh gti don dén Toa dn c6 tham quyén yéu cau x4c nhan anh Long 1a cha dé cia chau Huyén va yéu cau anh Long phai co nghifa vu cap duéng nudi con déi mdi thang 1.500.000 dng cho dén khi chéu tron 18 tudi. 60 Buc 3. Tra citu vin ban quy pham phdp Indt va diéu ludt dé gidi quyét - Khoan 1 Diéu 90 Luat HN&GD 2014 quy dinh: “Con cé quyén nhén cha, me cita minh, ké ca trong trong hop cha, me da chét”. - Diéu 101 Luat HN&GD 2014 quy dinh: “Toa dn cé thdm quyén giai quyét viéc xac dinh cha, me, con trong trong hop cé tranh chap”. - Diéu 27 BLTTDS 2015 quy dinh vé nhiing tranh chap vé HN&GD thudc tham quyén gidi quyét cia Toa dn: “Tranh chap vé xdc dinh cha me cho con hodc con cho cha me”. Buwée 4. Van dung quy pham phép luét dé gidi quyét tinh huéng Lép ludn: Anh Long va chi Binh khéng dang ky két hon nhung chi Binh c6 yéu cau xac dinh anh Long la cha dé cho con ctia chi 14 chéu Huyén. Anh Long khéng thiva nhan yéu cau trén ctia chi Huyén vi thé anh chi c6 tranh chap vé viéc xac dinh cha cho con. Do do, theo quy dinh tai Khoan 1 Diéu 90 Luat HN&GD 2014, Diéu 27 BLTTDS 2015 va Diéu 101 Luat HN&GD 2014, tranh chap vé viée xac dinh quan hé cha me con thuéc tham quyén gidi quyét ctia TAND. Chi Binh c6 yéu cau xac dinh anh Long 14 cha cla chau Huyén, kém theo don khéi kién chi Huyén cung cap cho Toda 4n cdc bite anh chup chung gitta chi, chdu Huyén va anh Long vao thoi diém anh chi cé quan hé tinh cam. Loi khai cia nguoi lam chimg citing xac dinh anh Long c6 quan hé tinh cam voi chi Binh; thoi gian chi Binh mang thai va sinh con, anh Long thong xuyén lui tdi va chim sdc. Déng thoi, khi chi Binh co don yéu cau trung cau giam dinh ADN, anh Long tit chéi cung cap mau giam dinh. Viéc anh Long tt chéi cung cap mau giam dinh duoc xem 1a can ctr xac dinh anh Long tt bé quyén chttng minh cia minh. Anh Long khéng cung cap duge cdc chttng ctr ndo chttng minh anh khong phai IA cha ctia chéu Huyén. Do do, nhan thay can chap nhan yéu cau xdc dinh anh Long 1a cha cho chéu Huyén cua chi Binh la co co sé. Buwéc 5. Dwara quyét dinh dé gidi quyét tinh huéng Tv nhiing 1ap luan trén, quyét dinh: xac dinh anh Long la cha dé cia chau Huyén, budc anh Long co nghia vu cap duéng cho chau Huyén m6i thang 1 triéu déng dén khi chau di 18 tudi. 61 Tinh huéng 14°° a. Néi dung tinh huéng Ong Chién 1a nguyén don khéi kién yéu cau truy nhan cha cho con. Ong co don yéu cau xac dinh éng Dinh Phuc Ba (da mat) 1a cha cla minh. H6 so vu an xac dinh nhu sau: Vao nam 1949, ba Thuong va 6ng Ba lam Ié tuyén bé vo chéng tai chién khu DTM, L.A, co sw chttng kién ctia huyén doi trudng, huyén ddi phé, chinh tri vién. Nam 1952, ba sinh con 1a Dinh Thanh Chién tai chién khu DTM. Nam 1953, 6ng Ba bi dich bat, ba phai mang con vé nha me chéng 6 Tam Vu sinh séng va hoat déng. Lic bay gid, ba khai sinh cho 6ng Chién 1a Lé Thanh Chién mang ho tén me (dau ho tén cha dé tranh bi dich theo d6i). Nam 1954, éng Ba duoc tha vé, chung song khong duge bao lau thi 6ng Ba tap két . Ba Thuong c6 chong khdc. Hoa binh lap lai, éng Ba tré vé va bao éng Chién vé qué sinh séng nhung éng Chién khéng déng y. Ong Ba cho rang, 6ng Chién ng6 nghich nén 6ng Ba oan gian khOng thira nhan éng Chién 1a con. Ong Chién c6 cung cap gidy x4c nhan cia éng Dd Van Tép, 6ng Tran Van Ngoc, éng Dinh Hitu Ut, ba Phan Thi Trinh va ba Tran Thi Dién - nhiing ngudi da ching kién hén 1é ctia cha me 6ng déu xac dinh éng 1d con 6ng Ba, ngoai ra 6ng khOng cdn ching ctr khac dé cung cap va Ong khong yéu cau giam dinh ADN. Vé phia bi don, Ba Linh - em ruét ctia 6ng Chién, khOng thira nhan 6éng Chién 1d con cia 6ng Ba vi ba Thuong da két hon voi ngudi khdc. Ba Linh dua ra ching cv dirge lu trit trong hé so mat B6 Chi huy canh sat c6 ndi dung: “Truong hop Chién khai cha v6 danh 1a vi cha, me cia duong sw an 6 voi nhau khéng cé hén tht, nén khai theo ho me. Sy that cha ctia duong sw 1a Tran Van Thach”. Tai Ban an h6n nhan gia dinh so tham cia TAND thanh phé TA quyét dinh: Bac yéu cau ctia 6ng Chién vé viée yéu cau truy nhan ong Dinh Phuc Ba 1d cha ctia 6ng Chién. Ban 4n nay bi 6ng Chién khdng cdo. Tai Ban an hon nhan gia dinh phic tham ctia TAND tinh LA quyét dinh: Chap nhan yéu cau khang cdo cia 6ng Chién. Ban dn hon nhan gia dinh so théim s6 39/2012/HNGD-ST ngay 07/8/2012 ctta Toa dn nhén dan thanh pho T.A. 62 cia cap vo chong nho mang thai, phoi khéng duoc cay vao co thé ctia ngwoi vo ma duge cay vao co thé cia ngwoi phu nit mang thai hd. Do do, vé nguyén tac xac dinh quan hé cha me con déi vi hai trong hop nay cting co su khdc nhau. Viée xac dinh quan hé cha me con trong truong hgp sinh con bang phuong phap thu tinh trong éng nghiém dugc thuc hién theo nguyén tac suy doan phap ly quy dinh tai Diéu 88 Ludt HN&GD 2014°*. Viéc xac dinh quan hé cha me con trong truong hop mang thai ho vi muc dich nhan dao duoc thuc hién theo nguyén tac quy dinh tai Diéu 94 Luat HN&GD 2014: “Con sinh ra trong trirong hop mang thai hé vi muc dich nhdn dao la con chung ctia vo chéng nho mang thai hé ké tir thoi diém con ditgc sinh ra”. Nhu vay, diva tré dugc sinh ra khéng phat sinh méi quan hé cha, me con voi cap vo chéng nguoi phu nit sinh ra no ma duge xac dinh 14 con cla cap vo chong nho mang thai. Trong trudng hop cac bén c6 tranh chap vé viéc xac dinh quan hé cha me con thi co quan co tham quyén giai quyét 1A Toda 4n. Tuy nhién, can liu y rang, ddi voi céc truong hop sinh con bang phuong phap thu tinh trong éng nghiém va mang thai ho vi muc dich nhan dao thi két qua giam dinh AND khéng duoc str dung lam bang chtmg dé ching minh vi vé nguyén tac dita tré duge sinh ra khong duge xac dinh 1a con cla ngwoi cho tinh tring, cho noan, cho phéi (d6i voi trudng hgp sinh con bang phwong phap thu tinh trong 6ng nghiém) va ngw6i mang thai hd (ddi voi trvdng hop mang thai h6 vi muc dich nhan dao). 5.3.3. Tinh hudng va huéng dan gidi quyét tinh huéng Tinh huéng rid a. Néi dung tinh huéng Anh Nam va chi Phuong két hén hop phap 2008. Thang 9/2009, chi Phuong sinh chau gai dau long 1a Tram Anh va sau do di du hoc 6 *8 Xem Diéu 93 Luat HN&GD 2014 vé xc dinh cha, me trong trudng hop sinh con bang ky thuat hé tro sinh san “1. Trong truéng hop ngitdi ve sinh con bang ki thudt hé tro sinh scan thi viée xac dinh cha, me duoc dp dung theo quy dinh tai Diéu 88 ctta Ludt nay. 2. Trong truéng hop nguoi phu nit song d6c than sinh con bang k¥ thudt hd tro sinh san thi ngiréi phu nit dé la me cttacon ditoc sinh ra”. * http:/eww.baomoi.com/hanh-trinh-xuc-dong-cua-nguoi-vo-sinh-con-tu-tinh-trung- nguoi-chong-da-mat/c/1 2823579. epi 65 Phap. Thang 2/2012, khi chi Phuong vira tr vé, anh chi c6 dw dinh tiép tuc sinh con thi anh Nam khéng may bi tai nan va qua doi. Ltic anh Nam vita mat, chi Phuong nghi dén viée anh Nam truce day da timg ao wdc cé hai nguoi con sinh déi nén chi Phuong da binh tinh, nhanh chong nho cdc bac si cia Bénh vién Nam hoc va hiém muén Ha Néi dén hién trong lay tinh tring cia chong dé hun trit trong ngAn hang tinh tring. Thang 3/2015, chi Phuong str dung s6 tinh tring nay cla anh Nam dé thuc hién ky thuat thu tinh trong 6ng nghiém. Két qua 1A thang 12/2015, chi Phuong sinh duge hai chau trai 1a Hoang Anh va Hoang Quan. Dua vao tinh huéng trén, hay: 1. Xac dinh chéu Hoang Anh va Hoang Quan cé thé duoc xac dinh 1A con cia anh Nam khéng? Xac dinh co quan tham quyén giai quyét? 2. Tw van tht tuc phdp ly cho chi Phuong? b. Hirong dan gidi quyét van de 1. Goi ¥ gidi quyét tinh huéng: Chi Phuong sinh hai chau Hoang Anh va Hoang Quan thudc trong hop nguoi me don than thuc hién viéc sinh con bang phuong phap thu tinh trong éng nghiém theo quy dinh tai Nghi dinh 10/2015/ND — CP vé sinh con bang phwong phap thu tinh trong éng nghiém va mang thai hd vi muc dich nhan dao. Khi hai chau Hoang Anh va Hoang Quan sinh ra thi nguwéi chong hop phap trrée dé cia chi Phuong la anh Nam da chét. Can ctr vao Khoan 1 Diéu 90 Luat HN&GD 2014 quy dinh vé quyén nhan cha, me xac dinh: “Con cé quyén nhan cha, me ctia minh, ké ca trong trong hop cha, me dé chét” va Didu 101 Luat HN&GD 2014 quy dinh vé tham quyén giai quyét viéc xac dinh cha, me, con “Téa dn cé tham quyen gidi quyét viéc xac dinh cha, me, con trong triréng hop,... hode ngiroi ditoc yeu cau xdc dinh la cha, me, con dé chét...” xac dinh chi Phuong co quyén yéu cau xac dinh anh Nam (da chét) 1A cha cho con minh. 2. Tu van tht tue phdp ly cho chi Phuong. Theo quy dinh tai Diéu 101 Luét HN&GD 2014 quy dinh vé tham quyén giai quyét viéc xac dinh cha, me, con:“Tda dn cé tham quyén gidi quyét viéc xac dinh cha, me, con trong triréng hop,... hode ngiroi ditoc yeu cau xdc dinh la cha, me, con dé chét...”. Do do, tide hét chi 66 Phuong can co don khéi kién yeu cau xac dinh anh Nam 1a cha cho hai chéu Hoang Anh va Hoang Quan, kém theo don khoi kién 1a cac tai ligu ching ctr ching minh chau Hoang Anh va Hoang Quan dugc sinh ra tr viéc stt dung tinh tring cia anh Nam dé thuce hién ky thuat thu tinh trong éng nghiém (van ban déng y ctia chi Phuong vé viée cho phép lay tinh tring khi anh Nam chét, hé so thue hién ky thuat hé tro sinh san; két qua giam dinh AND...). Dua vao cac tai liéu chung ctr, Toa an két luan anh Nam 1a cha ctia hai chau. Sau khi ban an cia Toa an cé tham quyén co iéu luc, chi Phuong co thé sit dung ban an nay lam can ctr yéu cau co quan hé tich khai sinh vé phan khai cia nguoi cha cho hai chau Hoang Anh va Hoang Quan theo quy dinh cua Luat H6 tich 2014. 67 2. Tw van cho chi Cutc dé bao vé quyén loi hop phap ctia hai chau Nhi va Phuong. b. Huong dan gidi quyét tinh huéng 1. Can ctr vao giay khai sinh ma duong sw cung cap, anh Bé khéng duoc xac dinh la ngwoi cha hop phap ctia hai chau Nhi va Phuong. Do do, vé nguyén tac anh Bé khéng cé nghia vu cap dwéng cho hai chau Nhi va Phuong. 2. Tu van cho chi Cuc dé bao vé quyén loi hop phap ctia hai chau Nhi va Phuong. Chi Cuc muén yéu cau anh Bé cap duéng cho hai con thi trudc hét chi Clic phai yéu cau Toa an xac dinh anh Bé la cha hop phap. Dong thoi, yéu cau vé mute cap dudng va phuong phtte cap duéng. Tai Toa an, anh Bé cting thira nhan hai chau Nhi va Phuong 1a con anh. Déng thoi, qua trinh chung séng truée do, cdc bén cting x4y dung méi quan hé cha, me, con. Nhu vay, Toa an cé can ctt dé xac dinh anh Bé 1a cha hop phap ctia hai chau Nhi va Phuong theo quy dinh tai Diéu 88, Diéu 101 Luat HN&GD 2014. Trén co sé phan quyét ctia Toa an vé viée xac dinh anh Bé 1a cha hop phap, cin ctr vao thu nhap, kha nang thue té cia anh Bé, Toa dn quyét dinh vé mnie cap duéng va phuong thie cap dung cho hai chau Nhi va Phuong ma khéng phu thudc vao vide anh Bé cé déng y cap duéng hay kh6ng theo quy dinh tai Diéu 116, Diéu 117 Lut HN&GD 2014. 6.2. Mire cap dudng va phuong thirc cap dudng 6.2.1. Muc tiéu danh gid 6.2.1.1. Vé kién thite Van dung cac quy dinh cua phdp luat hién hanh vé nghia vu cap dung, mttc cap duéng, phuong thie cap duGng va cham dit nghia vu cap dudng dé giai quyét céc tranh chap hoac yéu cau ctia duong sw vé cap dung hoic yéu cau thay d6i mic cap dudng. 6.2.1.2. Vé kf nang - K¥ nang tra cv van ban phap luat. -Ky nang phat hién van dé phap ly. 70 - KY nang van dung cao kién thite dé giai quyét cdc vu viéc thurc té. - KY nang lam viéc nhém. - K¥ nang tu duy phan bién. 6.2.2. Ly thuyét Trong qué trinh giai quyét céc tranh chap vé cap dudng, ngoai vid xac dinh chit thé phai thuc hién nghia vu cap duGng thi con phai giai quyét van dé mttc cap dudng va phuong thitc cap duéng. Mic cap duGng duge quy dinh tai Diéu 116 Luat HN&GD 2014. Theo d6, “mirc cap dwéng do nguoi co nghia vu cdp ding va nguoi duoc cdp ding hode nguoi gidm hé cia ngwoi dé théa thudn can ck vao thu nhap, khé néng thuc té cia nguéi co nghia vu cdp ding va nhu cau thiét yéu cia ngwéi duoc cap duéng; néu khong théa thudn direc thi yéu cau Toa dn giai quyét”. Nhu t vay, vé mtte cap duéng khong thé quy dinh mang tinh dinh mite cho méi trong hop tranh chap ma can quyét dinh dia vao su thoa thuan cua cac bén. Trong trong hgp cdc bén khong thé tu théa thuan duoc thi Toa an quyét dinh da trén thu nhap, kha nang thuc té ctia ngwoi co nghia vu cap dung va nhu cau thié yéu cua ngudi duge cap duéng. Mic cap duGng cé thé thay déi tiry thudc vao thoi diém, yéu t6 hoan canh ctia cdc bén. Vé phuong thitc cap dung duoc quy dinh tai Diéu 117 Luat HN&GD 2014: “Viée cdp duéng cé thé duoc thuc hién dinh ky hang thang, hang quy, nita nam, hang ném hodc mét lan”. Tuy nhién, cting can lu y rang trong trong hop cdc bén cé tranh chap vé phurong thttc cap duGng thi Toa dn giai quyét. Phén quyét ctia Toda 4n dua trén céc yéu td vé thu nhap, kha nang kinh té; tinh chat cong viéc (6n dinh hay thuong xuyén thay di) cia ngwoi phai thuc hién nghia vu cap duéng; quyén loi ctia ngudi dugc cap dudng. 6.2.3. Tinh huéng va Iuréng dan gidi quyét tinh huéng Tinh huéng 17° a. Néi dung tinh huéng Ba Chiéu va 6ng Raymond (Quéc tich Nigeria) c6 quen biét nhau Ban dn s6 883/201 0/DSPT ngay 10/8/2010 Vé vu an: “‘yéu cau xac dinh cha cho con” ctta TAND Thanh phé H6 Chi Minh. 71 qua mot nguoi ban. Ong Raymond lao dong hop dong c6 thoi han tai Viét Nam; thu nhap 6n dinh 1.000 d6 - la mdi thang. Theo don khoi kién ctia ba Chiéu, ba cho rang Ong ba c6 quan hé tinh cam tt nim 2006 nhung sau do chia tay vi éng Raymond co nguoi phu nit khdc, thoi diém do ba dang mang thai. Ong Raymond biét viée nay va cé hia sé cap duéng cho con. Thang 11/2007, ba sinh chau Bui Bao Tran nhung ttr do dén nay Ong khéng thuc hién loi Miva. Thang 3/2010, ba yéu cau Toda dn xac dinh 6ng Raymond 1a cha dé ctia chéu Tran. Ba cung cap ching ctr 1 két luan giam dinh AND s6 2222/C21 (P7) ctia Vién Khoa hoc hinh str - B6 céng an xac dinh éng Raymond 1a cha dé ctia chéu Bui Bao Tran; dé nghi cap duGng mét lan chi phi nudi chéu Tran tir 2007 dén 2010 va cho dén khi chau da 18 tudi; hoan tra chi phi giam dinh gien 14 9.300.000 déng cho ba. Ong Raymond khéng déng ¥ vi cho rang, 6ng va ba Chiéu khéng c6 quan hé tinh cam do ba Chiéu la ngwoi yéu ctia ban 6ng. Vi vay, 6ng khéng déng ¥ vi bat ky yéu cau nao cia ba Chiéu va dé nghi giam dinh AND lan 2. Néu Toda dn van xac dinh ng 1a cha thi 6ng chi déng ¥ cap duéng 1.000.000 déng mét thang. Toda dn cap so tham va phtic tham déu tuyén: Xac dinh 6ng Raymond la cha dé ctia ch4u Bui Bao Tran. Dva vao tinh hung trén, hay: 1. Xac dinh cdc khoan tién ma 6ng Raymond cé thé bi budc chi tra néu yéu cau ctia ba Chiéu duoc Toda an chap nhan. 2. Tra cttu quy pham phép lat hién hanh diéu chinh dé giai quyét tinh huéng. b. Huong dén giai quyét tinh huéng 1. Can ctr quy dinh tai Didu 27 BLTTDS 2004; Diéu 53, 54, 65 Luat HN&GD nam 2000; Nghi dinh 70/CP ngay 12/6/1997 ctia Chinh pha quy dinh vé dn ph, 18 phi Toa 4n, 6ng Raymond phai cap duéng nudi chéu Bui Bao Tran. Xac dinh céc khoan tién ma 6ng Raymond cé thé bi buGc chi tra dé thue hién nghia vu cap duéng d6i v6i chéu Bui Bao Tran cu thé nhw sau: - Cap dudng ngay khi 4n c6 hiéu luc phap luat 86 tién cap dudng chéu Tran ti khi chau duge sinh ra dén thoi diém ban 4n c6 hiéu hue. - Cap duGng tir thang khi ban 4n c6 hiéu lve dén khi chau Tran di 72 - Vé quan hé nhan than: khi Toa an za quyét dinh hiy b6 tuyén bé mot nguoi la da chét ma vo hoac chong cua nguoi do chua két hén voi ngwoi khac thi quan hé hon nhan duoc khoi phuc ké ti thoi diém két hon. Trong trudng hop cé quyét dinh cho ly hén ctia Toa an thi quyét dinh cho ly hén van co hiéu luc phap luat. Trong trong hop vo, chéng cia ngwoi d6 da két hén voi ngwtoi khac thi quan hé hon nhan dirge xac lap sau co hiéu lire phap luat. - Vé quan hé tai san: trong trwong hop hén nhan duge khéi phue thi quan hé tai san duge khoi phuc ké ti thoi diém quyét dinh cua Toa an huy bé tuyén bé chéng, vo la da chét cd hiéu luc. Tai san do vo, chéng co duoc ké tr thoi diém quyét dinh cia Téa an vé viéc tuyén bé chéng, vo la da chét co hiéu le dén khi quyét dinh hty bé tuyén bé chéng, vo da chét co hiéu luc 1a tai san riéng cia ngwoi do; trong trudng hop hon nhan khong dirgc khdi phuc thi tai san co duoc trude khi quyét dinh cua Toa an vé viéc tuyén bé vo, chéng la da chét co hiéu luc ma chua chia duoc giai quyét nhw chia tai san khi ly hén. 7.1.3. Tinh huéng va hwéng dan gidi quyét tinh huéng Tinh hudng 1° a. Ni dung tinh huéng Anh Hing va chi Ti két hén nim 1990. Nam 2000, anh Hung bo di biét tich, kh6ng cé tin titc x4c thie anh Hing con séng hay da chét. Nam 2006, theo yéu cau cia chi Té, Toda 4n c6 tham quyén ra quyét dinh tuyén bé anh Hung da chét. Tai san chung cua anh chi 1a mot ngéi nha chua chia. Nam 2010, chi Ti c6 mua vé s6 va tring giai doc dic sé tién 3 ty déng. Nam 2014, chi Té két hon voi anh Thuan va vo chéng anh chi chung s6ng tai ngOi nha nay tt do. Nam 2015, anh Hing tré vé. Thang 2/2016, Toda 4n ra quyét dinh hay bd quyét dinh tuyén bé anh Hing 1a da chét theo yéu cau ctia anh Hing. Thang 5/2016, anh Hing ndp don yéu cau chia tai san 14 ng6i nha ma chi Té va anh Thuan dang quan ly déng thoi yéu cau chia 3 ty chi Tu gui tai Ngan hang Quan doi vi anh Hing cho rang do 1a tai san chung cua anh chi. *® Xem http://tuvanlyhon. vn/chia-tai-san-hon-nhan-khi-nguoi-chong-bi-tuyen-bo-la-da- chet-quay-ve.html, https://luatduonggia. vn/phan-chia-tai-san-khi-chong-bi-tuyen-bo-da-chet-ma-tro-ve/ 75 Dua vao tinh huéng trén, hay: Tw van cho anh Hing vé kha nang yéu cau chia tai san cla anh Hung duoc chap nhan tai Toa 4n. b. Huong dan gidi quyét tinh huéng Th nhat, nim 2014 chi Ta da két hon voi ngwoi khdc va chung séng dén nay. Vi thé, theo quy dinh tai Diéu 67 Luat HN&GD 2014, quan hé hén nhan cua chi Ti voi anh Hing da xac lap tt nam 1990 kh6éng con hiéu lye di cho anh Hing con song trd ve. Quan hé hén nhan c6 hiéu luc déi voi chi Tui tai thoi diém yéu cau 1a quan hé h6n nhn xdc lap voi anh Thuan vao nam 2014. Th hai, viéc anh Hing cOn séng tré vé va yéu cau chia tdi san 1a ngéi nha 1a co co sé. Theo quy dinh trén ctia Diéu 67 Luat HN&GD 2014, ng6i nha 1a tai san chung cua anh Hing va chi Tu trude khi anh Hing bi tuyén bé6 da chét c6 hiéu luc ma chua duge chia. Do vay, tai san co trudc thi diém bi Toda dn tuyén bé 1a di chét 1a tdi san chung. Anh Hing c6 yéu cau chia ng6i nha 1A hop phap va cé can ctr va can duoc chap nhan. Thit ba, d6i voi tai san 1a 3 ty chi Ti gti tai Ngan hang Quan ddi. Day la tai san do chi Tt tring vé s6 vao nam 2010 (sau khi anh Hung bi Toda 4n tuyén bé 1a da chét). Do do, theo quy dinh tai Diéu 67 Luat HN&GD 2014, tai san nay thudc so hitu riéng cua chi Ti, khéng phai 1a tai sn chung ctia hai ngwoi. Vi vay, néu anh Hing yéu cau chia thi khéng c6 kha nang duoc Toda dn chap nhan. 7.2. Ly hon 7.2.1. Muc tiéu dénh gia 7.2.1.1. Vé kién thite - Théng hiéu cac quy dinh ctia phap luat vé ngwoi co quyén yéu cau ly hén, han ché quyén yéu cau ly hén déi voi ngwoi chong, cac trong hop ly hén, nghia vu cap dung gitta cha me cho con khi cha me ly hén; tht tuc hoa giai tai Toa dn; can ctr ly hon; Hau qua phap ly cua ly hon. - Thong hiéu va van dung cac quy dinh vé trinh tu, thu tuc giai quyét ly hén theo yéu cau ctia mét bén; thudn tinh ly hén; ly hon voi ngudi bi mat tich. 76 - Van dung cao quy dinh cia phap luat dé gidi quyét tranh chap hoac yéu cau vé ly hén (hén nhan, tai san, con cai) ctia duong su, thong hiéu va van dung quy dinh vé thu tuc gidi quyét trong trong hop duong st thudc truéng hop han ché quyén yéu cau ly hén co don yéu cau. 7.2.1.2. Vé ki nang - K¥ nang tra cttu van ban, quy pham phap luat. - K¥ nang tu duy phan bién. - Ky nang phan tich, danh gia, phat hién van dé. - Ky nang van dung kién thie dé tu van phap luat. - K¥ nang soan thao ban an, quyét dinh ly hon. 7.2.2. L¥ thuyét Ly hén 1a viée cham dtt quan hé vo chéng theo ban an, quyét dinh co hiéu luc cia Téa an“, Nhw vay, co quan co tham quyén gidi quyét viéc ly hon theo phap luat hién hanh la TAND. Theo do, TAND giai quyét yéu cau ly hén bang ban an hoic quyét dinh co hiéu luc tong ung voi vide duong sw cd tranh chap hay khéng co tranh chap déi voi cac quan hé hon nhan, quan hé con cai va quan hé tai san. Vé ngwoi co quyén yéu cau ly hon’: Toa an co tham quyén gidi quyét ly hén trén co sé yéu cau ctia vo chong, hai vo chong. Ngoai ra, cha, me, ngwoi than thich khac trong trong hop mot bén vo hoac chéng bj bénh tam than hoac mac bénh khac ma khéng thé nhan thie, lam chi dugc hanh vi cia minh, dong thoi la nan nhan cua bao luc gia dinh do vo, chéng ctia ho gay ra anh huéng nghiém trong dén tinh mang, sttc khée, tinh than ctia ho. Mac di, quan hé hén nhan 1a gan lién voi nhan thin cia vo chong, khong thé chuyén giao cho ngwoi khac nén vé nguyén tac, chi c6 vo, chong co quyén yeu cau ly hén. Tuy nhién, trong trong hop mot bén vo, chéng vita bi mac cdc bénh khong co kha nang nhan thitc duge hanh vi, vita 1a nan nhan ctia bao luc gia dinh ma ho khong thé tu minh bao dam due cac quyén va loi ich hop phap mot cach tét nhat cho minh thi phap luat quy dinh cha, me, nguoi than thich khac (la ngwoi co quan hé “© Xem Khoan 14 Diéu 3 Luat HN&GD 2014. “” Xem Diéu 51 Luat HN&GD 2014. 77 2. Vé quyén nuéi hai dita chau sau khi ly hén: Trude hét, trong trong hop nay, ba Minh 1a ngwoi yéu cau Toa an giai quyét ly hén cho con gai minh. Do 46, ba Minh sé 1a nguoi giam hé cia con gai minh dé tham gia giai quyét yéu cau ly hén. Khi giai quyét vé van dé giao con cho ai nudi, Toa an sé dua vao cac quy dinh tai Diéu 81 Luat HN&GD nam 2014. Theo do, viée giai quyét quan hé cha me con khi ly hon dirgc thu hién theo nguyén tac sau: “1. Sau khi ly hén, cha me van c6 quyén, nghia vu tréng nom, chéim séc, nuéi diéng, gido duc con chua thanh nién, con da thanh nién mat nang lirc hanh vi dén su hode khéng co kha néng lao déng va khéng co tai san dé tue nudi minh theo quy dinh ctia Ludt nay, B6 ludt dan sur va cac ludt khac co lién quan. 2. Vo, chéng théa thudn vé nguéi truc tiép nudi con, nghia vu, quyén cia méi bén sau khi ly hén déi voi con; truéng hop khéng théa thudn duoc thi Toa dn quyét dinh giao con cho mét bén trirc tiép nudi can cit vao quyen loi vé moi mt cia con; néu con tir dit 07 tudi tre lén thi phai xem xét nguyén vong ciia con. 3. Con ditoi 36 thang tdi duoc giao cho me tritc tiép nudi, trit trong hop ngwoi me khéng dit diéu kién dé true tiép tréng nom, cham soc, nudi diréng, sido duc con hodc cha me co théa thudn khac phi hep voi loi ich ctia con”. Nhu vay, néu ba Minh muén nuéi hai dita chau thi trrde hét ba phai théa thuan voi con ré minh dé cé quyén duoc nudi hai diva chau. Néu anh Truong déng y, ba Minh ching minh duge minh co kha ning nudi hai diva chau dam bao duoc quyén loi vé moi mat ctia hai dita bé, Toa an sé cong nhan sw thda thuan ctia cac bén. Mat khac, trong truéng hop ba Minh va anh Truong kh6ng thé thoa thuan voi nhau dirge vé viéc nuéi hai diva chau. Thi Toa an sé giai quyét nhu sau: Dua chau dn hién 10 tudi, do do, khi giai quyet Toa 4 an sé xem xét nguyén vong cua chau. Trong trong hop chau muén séng cing voi me thi Toa an sé xem xét dén kha ning kinh té va diéu kién khac dé giai quyét theo nguyén vong ctia chau. Vi vay, ba Minh can cung cap cac ching ctr ching minh vé diéu kién kinh té co thé bao dam quyén loi vé moi mat cla chau dé lam co sé cho Toa an quyét dinh. 80 D6i voi diva chau 2 tudi, cin ctr theo quy dinh cia phap luat thi con du6i 36 thang tudi sé duoc wu tién giao cho me truc tiép nudi. Tuy nhién, do chi Han dang bi bénh nén day sé la yéu t6 bat loi cho viée gianh quyén nudéi con thay chi Han ctia ba Minh. Vi vay, dé Toa an quyét dinh giao chau cho ba Minh cé kha nang duoc Toa an chap nhan thi ba can ching minh duoc minh co di diéu kién dé cham soc, nudi duéng ca chi Han va hai chau; déng thoi cung cap cac cling ctr khac nhur vé viée anh Truong co quan hé ngoai tinh, it cham soc vo con, co thoi quen bao hanh trong gia dinh. Néu dé cac chau 6 voi anh Truéng thi khong nhan duge swt cham soc tét nhat. Hon nita, khi anh Truong lap gia dinh mdi, cae chau sé bi anh hung vé tam ly... Voi cac can ctt trén, viée gianh quyén nudi hai dtra chau ctia ba Minh sé co nhiéu kha nang duoc Toa an chap nhan. 7.2.3.2. Ly hon theo yéu cau cia mét bén Tinh huéng 3” a. Ni dung tinh huéng Ba Téa va Ong Giang chung séng v6i nhau nhv vo chong ti thing 6/1986, khéng dang ky két h6n. Gitta hai nguoi c6 hai con chung 14 Nghi (sinh nam 1987) va Khanh (sinh nam 1988). Trong qua trinh chung song, éng Giang khong chung thay va di song voi ngudi khéc. Hai éng ba ly thin wy nim 2010. Thang 6/2017, nhan thay tinh cam vo chéng khéng con, b&’ Téa giti don dén Toa dn c6 tham quyén yéu cau ly hén nhung 6ng Giang khong déng y. Vé tai san, hai 6ng ba théng nhat khai: Nam 1985, éng Giang dugc cap giay ching nhan quyén sit dung dat déi voi thtta dat 151 dién tich 24.700m? tri gid 536 trigu déng. Nam 2005, 6ng ba xay 1 can nha tri gid 442 triéu déng trén dién tich dat 120m? (hién ba Téa dang sinh s6ng 6 nha nay; ngudn géc dat do bé me Ong Giang cat tt thita dat ctia b6 me 6ng cho éng Giang va ba Toa ra 6 riéng, dat dimg tén ong Giang); nam 2009, 6ng Giang dimg tén nhan khodn dién tich 4.2 ha dat rung, gid tri thanh qua trén dat 1a 400 triéu dong. Ba Téa yéu cau chia déi tat c s6 tai sin n6i trén. Ong Giang cho rang nha dat tai thita 151; dién tich dat 120m2 va dat rig 1d Wi san riéng cia 6ng, 6ng chi déng ¥ chia gid tri thanh qua trén dat rimg va nha xy trén dién tich dat 120m”. “°Quyét dinh GBT sé 164/2015/DS-GDT ngay 15/5/2015 cia Toa Dan su TANDTC. 81 Duva vao tinh huéng trén, cho biét: 1. Toa an cé thu ly va giai quyét yéu cau ly hon ctia ba Téa khong? Tai sao? 2. Dat 05 cu hoi dé lam 16 quan hé tai san ma cac duong su co tranh chap. b. Huong dén giai quyét tinh huéng 1. Ong Giang va ba Téa chung séng nhw vo chéng tir nam 1986 nhung khong dang ky két hon. Can ctr Diéu 11 Luat HN&GD 1959 quy dinh: “Viéc két hon phai ditoc Uy ban hanh chinh co sé noi tri quan cia bén nguéi con trai hoae bén nguwéi con gdi céng nhan va ghi vao sé két hon... Moi nghi thitc két hon khac déu khong cé gid tri vé mat phdp luat”. Nhu vay, tai thoi diém xéc lap quan hé hén nhan, 6ng Giang va ba Toakh6ng tuan thu quy dinh vé ding ky két hén. Tuy nhién, viéc xdc lap quan hé vo chéng ctia éng Giang va ba Téa duoc thuc hién tude ngay 3/1/1987. Can ct Diém a Khoan 3 Nghi quyét 35/2000 — QH10 quy dinh: “Trong truéng hop quan hé vo chéng diroc xdc ldp truéc ngay 03 thang 1 nam 1987,... ma chia ding ky két hon thi duoc khuyén khich ding ky} két hén; trong triréng hop cé yeu cau ly hon thi dwoc Toa dn thu ly gidi quyét theo quy dinh vé ly hén”. Do a6, quan hé h6én nhan gitta ba Toa va 6ng Giang mac di khéng tuan thu quy dinh vé viéc dang ky két hén nhung van duoc phdp luat cong nhan 1a vo chong hop phap. Vi vay, ba Téa co don yéu cau ly hén vdi Ong Giang, Toda dn cé tham quyén van thu ly va giai quyét theo tht tuc chung. 2. Dat nim cau hoi dé lam 16 quan hé tai san ma cac duong su co tranh chap. - Ong Giang co cac tai ligu chimg ctr nao chtmg minh cho viée xac dinh nha dat tai thtta 151 va dat rimg 1a tai san riéng cta Ong khong? - Tai san c6 tranh chap duoc tao lap vao thoi gian nao? - Tai thoi diém xac lap tai san cé tranh chap, van ban quy pham phdp luat nao diéu chinh? - Cong stte dong gop ctia cac bén déi voi viec tao lap tai san cé tranh chap nhw thé nao? 82 - Vé an phi dan su so tham: An phi ly hon 1a 150.000 déng, chi Nguyén Thi Yén va anh Nguyén Thanh mdi ngudi phai chiu 75.000 déng nhung chi Nguyén Thi Yén va anh Nguyén Thanh ty nguyén thoa thudn chi Nguyén Thi Yén chiu todn b6 dn phf ly hén 1a 150.000 déng (Mét tram nam muoi nghin dong). An phf cap duéng: Anh Nguyén Thanh phai chiu 150.000 déng (Mét tram nim muoi nghin déng), nhung chi Neguyén Thi Yén va anh Nguyén Thanh tw nguyén théa thuan chi Nguyén Thi Yén chiu todn bé dn phi capdwéng thay anh Nguyén Thanh. Téng sé tién dn phi dan sw so tham ma chi Nguyén Thi Yén phai chiu 14 300.000 dong, duoc khau trit vao sé tién tam ung dn phi ma chi Nguyén Thi Yén da n6p 300.000 déng theo bién lai thu tién s6 003377 ngay 11/12/2017 cua Chi cuc Thi hanh 4n dan sw thanh phé H. Chi Nguyén Thi Yén da n6p du. Ké tt ngay ban dn, quyét dinh c6 hiéu luc phap luat (ddi vai cdc trong hop co quan thi hanh an c6 quyén chit déng ra quyét dinh thi hanh dn) hoc ké tt ngay co don yéu cau thi hanh dn ctia ngwoi duge thi hanh an (d6i v6i khoan tién phai tra cho ngudi duge thi hanh an) cho dén khi thi hanh 4n xong tat ca céc khoan tién, hang thang bén phai thi hanh dn con phai chiu khoan tién 1ai cia s6 tién cdn phai thi hanh 4n theo mite Iai suat quy dinh tai khoan 2 Diéu 468 Bo luat Dan su 2015. Quyét dinh nay duge thi hanh theo quy dinh tai Diéu 2 Luat Thi hanh 4n dan su, doc bd sung theo Luat stta ddi, b6 sung Luat Thi hanh 4n din sy nam 2014 thi ngwoi durgc thi hanh dn dan su, ngwoi phai thi hanh dn dan sw c6 quyén tho thuan thi hanh 4n, quyén yéu cau thi hanh An, tu nguyén thi hanh dn hoac bi cuGng ché thi hanh 4n theo quy dinh tai cac Diéu 6, 7 va 9 Luat Thi hanh 4n dan su va Diéu 7a, 7b Luat stta déi, b6 sung mét sé diéu cia Luat Thi hanh 4n dan sw nim 2014; thoi hiéu thi hanh an duoc thuc hién theo quy dinh tai Diéu 30 Luat Thi hanh an dan su. 3. Quyét dinh nay c6 hiéu luc phap luat ngay sau khi duge ban hanh va khOng bi khang cdo, khang nghi theo thi tuc phic tham. Noi nhén: THAM PHAN (da ky) 85 Chuong 8 QUAN HE HON NHAN VA GIA BINH CO YEU TO NUOC NGOAI 8.1. Két hon c6 yéu té nuéc ngoai 8.1.1. Muc tiéu danh gid 8.1.1.1. Vé kién thite - Théng hiéu co sé ly luan vé quan hé HN&GD co yéu t6 nudcngoai, bao gom khai nigém quan hE HN&GD co yéu td nude ngoai, nguén ph4p luat diéu chinh quan hé HN&GD co yéu t6 nude ngoai va nguyén tac 4p dung phdp luat diéu chinh quan hé HN&GD co yéu 6 nuoc ngoai tai Viét Nam; - Thong hiéu cac quy dinh vé quan hé hén nhan cé yéu t6 nude ngoai trong dé bao gém két hén yéu t6 nude ngoai theo phap luat Viét Nam; - Van dung cac quy dinh vé két hon cé yéu t6 mde ngoai dé xem xét tién hanh dang ky két hon cho céng dan khi c6 yéu cau, xit ly céc trong hop két hon cé yéu t6 nude ngoai vi pham diéu kién két hon, vi pham tham quyén dang ky két hén. 8.1.1.2. Vé k§ nang - K¥ nang lap hé so hé tich. - K¥ nang tu van phdp luat. - K¥ nang tra ctu van ban. - K¥ nang lam viéc nhém. 8.1.2. Ly thuyét Quan hé HN&GD co yéu t6 nude ngoai 1a quan hé HN&GD co it nhat mot trong cdc yéu td sau: (i) c6 ft nhat mot bén tham gia la ngwoi nude ngoai; (ii) cae bén tham gia 1a céng dan Viét Nam nhung can ctr lam phat sinh, thay déi, cham dit quan hé phap luat phat sinh tai nude ngoai hoae tai san lién quan dén quan hé do 6 nude ngoai>’. Nhu vay, *! Xem Khoan 25 Diéu 3 Luat HN&GD 2014. 86 két hon c6 yéu t6 nude ngoai c6 thé hiéu 1a viée x4c lp quan hé vo chéng gitta cong din Viét Nam voi ngudi mrde ngoai hodc céng dan Viét Nam voi nhau nhung viéc xdc lap quan hé hon nhan duoc thuc hién tai nudc ngoai. Theo quy dinh tai Diéu 126 Luat HN&GD 2014: “Trong viéc két hon giita cong dan Viét Nam véi nguéi niréc ngodi, méi bén phai tuan theo phap luat ctia nuréc minh vé diéu kién két hon; néu viéc két hén diroc tién hanh tai co’ quan nha meéc cé thém quyén cia Viét Nam thi nguéi nutéc ngodi con phai tudn theo cdc quy dinh ctia Ludt nay vé diéu kién két hon”. Nhw vay, trong trong hop céng dan Viét Nam két hon voi ngwoi nude ngoai thi céng din Viét Nam di két hon 6 dau van phai tudn thu quy dinh cla phdp luat Viét Nam vé két hon, cong dan nude ngoai ngoai viéc tudn thu quy dinh ctia phép luat mrdc ma ho 1a cong dan thi con phai tuan thu quy dinh cla phdp luat Viét Nam. vé tham quyén dang ky két hon: Theo quy dinh cla Luat Ho tich 2014, tham quyén dang ky két hon c6 yéu td mde ngoai dirge thu hién nhu sau: (i) néu viéc két hon c6 yéu t6 Viet Nam thudc tham quyén cua UBND cap huyén noi céng dan Viét Nam cv tri; (ii) néu viée két hon c6 yéu td mde ngoai duge thu hién tai mrde sé tai thude tham quyén cua Dai su quén, Lanh sw quan, co quan dai dién ngoai giao cla Viét Nam 6 nudc ngoai. Ngoai ra, theo quy dinh tai Diéu 48 Nghi dinh 126/2014/ND —CP quy dinh chi tiét m6t s6 diéu va bién phdp thi hanh Luat HN&GD , néu trong hop cong dan Viét Nam cu tru tai khu vuc bién gidi két hon voi céng dan muéc ling giéng cu tri 6 ving bién gidi voi Viét Nam thi thuédc tham quyén cua UBND cap xf noi cong dan Viét Nam cu tru. Viéc vi pham phdp luat vé dién két két hén ho’c tham quyén ding ky két hén duge xt ly theo cac quy dinh tai Diéu 11, 12, 13 Luat HN&GD 2014 vé hity viée két hén tréi phdp luat va khong cng nhan 1a vo chéng. 8.1.3. Tinh hudng va Invong ddn gidi quyét tinh hudng Tinh huéng 1” a. Néi dung tinh huéng Chi Vy 1a du hoc sinh tai Australia. Nam 2015, chi Vy dtrgc Chinh °° Ban sé: 44/2007/HNGD-ST Negdy: 15/5/2007 Vv: “Yéu cau hity hén nhan trai phap ludt” ctta Toa én nhén dan Thanh phé Ha Ni. 87 tham quyén dang ky két hon: “7. Uy ban nhan dan cap huyén noi ew tris ctia cong dan Viét Nam thu hién dang ky két hon... giita cong dan Viét Nam cw tri 6 trong mroc voi cong dan Viét Nam dinh cw 6 moc ngodi;...”. Nhu vay, anh chi thu hién viéc dang ky két hon lai tai UBND quan DD — thanh phé HN. Sau khi dang ky két h6n lai, quan hé hon nhan ctia anh chi sé duoc tinh 14 xdc lap tt ngay dang ky két hon trudc (15/11/2017). 8.2. Ly hon cé yéu té nude ngoai 8.2.1. Muc tiéu danh gid 8.2.1.1. Vé kién thite - Hiéu cae quy dinh cia phdp luat Viét Nam vé nguyén tac 4p dung php luat khi giai quyét ly hon; nam ving quy dinh vé tham quyén giai quyét viéc ly hén tai Viét Nam. - Van dung cao quy dinh ctia php luat dé giai quyét cdc tranh chap hoac yéu cau vé ly hon néu cac duong su gti don yéu cau Tda dn Viet Nam gidi quyét. 8.2.1.2. Vé kf nang - K¥ nang nhan dién van dé phdp ly. - K¥ nang phan tich, binh luan ban dn, quyét dinh cla co quan tai phan, co quan tu phap; soan thao van ban dp dung phdp luat vé ly hén. - K¥ nang tu van cdc van dé phap ly trong linh vic HN&GD. - K¥ nang lam viéc nhém. - K¥ nang thuyét trinh, ren luyén sw ty tin khi dig trude dam dong. 8.2.2. Ly thuyét Ly hén c6 yéu t6 nude ngoai duge hiéu 1a viée ly hén gitta céng dan Viét Nam voi ngwoi nude ngoai, nguoi nude ngoai voi nhau thuc hién tai Viét Nam hoac giita céng dan Viét Nam voi nhau nhung viéc yéu cau ly hon duge thuc hién tai nude ngoai. Tuy nhién, theo nguyén tac Ap dung phdp luat duge quy dinh tai Diéu 127 Luat HN&GD 2014 thi trong hop cong dan Viét Nam khong thuong tri tai Viét Nam néu c6 90 yéu cau ly hon khOng thuéc tham quyén giai quyét ctia Toa dn Viét Nam. Do dé, thie té giai quyét ly hon c6 yéu t6 nude ngoai tai Viét Nam chi yéu duoc thuc hién trong hai trrdng hop: (i) ly hon gitta céng dan Viét Nam voi nguoi nude ngoai; (ii) ly hon giita nguoi nude ngoai voi nhau thuc hién tai Viét Nam. Néu cac duong sw cé yéu cau thi viéc giai quyét duge dp dung theo quy dinh cua phap luat Viét Nam. Vé tham quyén giai quyét ly hon: Theo quy dinh tai Diéu 123 Luat HN&GD 2014 tham quyén giai quyét ly hén c6 yéu t6 mrdc ngoai duoc xac dinh nhw sau: @) TAND cap tinh noi thuong tré cia céng dn Viét Nam cé tham quyén giai quyét ly hén gitta céng dan Viét Nam voi ngudi nuédc ngodi; (it) TAND cap huyén noi thudng tri cia cong din Viét Nam cé tham quyén giai quyét ly hon gitta céng din Viét Nam 6 khu vue bién gidi két hon voi céng dan mude ling giéng cw tri tai khu vue chung duong bién gidi voi Viet Nam. 8.2.3. Tinh hudng va Invong ddn gidi quyét tinh hudng Tinh hudng 2° a. Noi dung tinh huéng Nam 2010, Ong David (quéc tich Anh) két hén vi ba Julie (quéc tich MY) tai MY. Sau do, hai vo chong cing sang Viét Nam sinh séng va lam viéc tt nam 2012. Nam 2013, dng ba sinh dirgc mot ngudi con trai 1a Kyo. Dong thoi, 6ng ba co mua diroc mot can hd chung cu, nho ba Loan (em ho ba Julie) ding tén, Ong ba cdn gitt gidy to théa thuan cilia cc bén. Tuy nhién, mt thi gian sau, 6ng ba phat sinh mau thuan. Nhan thay tinh cam vo chéng khéng con, thang 6/2016, ba Julie nép don yéu cau Toda dn Viet Nam giai quyét viéc ly hn va tranh chap vé tai san 1a cin hé néi trén. Dua vao tinh huéng trén, hay cho biét: 1. Van dé php ly nao cé thé phat sinh khi Toa dn Viét Nam giai quyét vu viée ly hén trén. 2. C6 quan diém cho rang: “Toa an Viét Nam khéng cé tham quyén gidi quyét vu viéc ly hén néu ca hai bén duong su 1a ngudi nue ngoai”. 3 Xem https://luatminhkhue. vn/tu-van-luat-hon-nhan/giai-quyet-vu-viec-ly-hon-co-yeu- to-nuoc-ngoai-.aspx 91 Cho biét nhan dinh c4 nhan vé quan diém nay. b. Huong dan gidi quyét tinh huéng 1. Van dé phdp ly c6 thé phat sinh khi Tda dn Viét Nam giai quyét vu viée ly hon trén: Can cv vao tinh trang hon nhan cua vo chong 6 thé lam phat sinh cdc van dé phap ly nhw: quan hé vé con chung (viéc trong nom, cham soc, nudi dung con sau khi ly hon, quyén chim nom con sau khi ly hén), quan hé t2 san (chia tai san chung khi ly h6n). 2. Voi nhan dinh "Toda dn Viét Nam khéng c6 tham quyén gidi quyét vu viéc ly hén néu ca hai bén duong sw 1a ngwoi nude ngoai" 1a kh6ng co can cw. Khoan 1, Diéu 127 Luat HN&GD 2014 quy dinh "Viée ly hén giita céng dan Viét Nam voi ngiroi niréc ngodi, giita ngiroi nirdc ngodi voi nhau thong tri 6 Viét Nam diroc giai quyét tai co quan co théim quyén cia Viét Nam theo quy dinh ctia Ludt nay". Nhu vay, néu 6ng David va ba Julie thuong tr tai Viét Nam thi day la vu viée dan su cé yéu t6 mrdéc ngoai va van thudc tham quyén gidi quyét cia Toa An Viét Nam. Can ctr vao Diéu 410 va Diéu 34 BLTTDS 2004 sita déi, bé sung 2011, thi vu viéc ly hén trén thudc tham quyén gidi quyét cia TAND cp tinh noi 6ng ba cu tru. 92 29. Hdi déng Tham phin TAND tdi cao, (2016), An lé sé 03/2016/AL ngay 06 thang 4 nam 2016. 30. Toa Dan swt - TAND Téi cao, (2010), Quyét dinh gidm débc thdm $6900/2010/DS-GPT, ngay 24/12/2010 Vé vu dn ly hon. 31. Uy ban tham phan TANDTC tai Da Nang, (2016),Quyét dinh Gidm déc thém sé 03/2016/DS- GPT, ngay 27/01/2016. 32. Dang ky khai sinh cho con truéc ngay dang ky két hon http://hethongphapluatvietnam.com/dang-ky-khai-sinh-cho-con- truoc-ngay-dang-ky-ket-hon. html 33. TAND Tinh Thiva Thién Hué, (2014), Ban dn sé 18/201V/HN& GD — PT ngay 25/08/2014 ve HN&GD. 34. TAND Thanh phé Tan An, tinh Long An, (2012), Ban dn hon nhdn gia dinh so: tham s6 39/2012/HN&GD-ST, ngay 07/8/2012. 35. Hanh trinh mic déng ctia nguoi vo sinh con tir tinh tring ctia ngutéi chong dé mat, truy cap ngay 4/1/2014. http://www.baomoi.com/hanh-trinh-xuc-dong-cua-nguoi-vo-sinh- con-tu-tinh-trung-nguoi-chong-da-mat/c/12823579.epi 36. TAND Huyén Dttc Phé, Tinh Quang Ngai (2014), Ban dn sé 15/2014/HN&GD-ST, ngay 30/6/2014. 37.TAND Thanh phé Hd Chi Minh, (2010), Ban dn sé 883/2010/DSPT, ngay 10/8/2010 Vé vu dn yéu cau xdc dinh cha cho con. 38. Chia tai san khi nguoi chéng bi tuyén bé da chét quay vé http://tuvanl yhon.vn/chia-tai-san-hon-nhan-khi-nguoi-chong-bi- tuyen-bo-la-da-chet-quay-ve.html 39. Phan chia tai sén khi nguéi chong bi tuyén bé dai chét ma tré ve https://luatduonggia.vn/phan-chia-tai-san-khi-chong-bi-tuyen-bo- da-chet-ma-tro-ve/ 40. Me co quyén yéu cau ly hén cho con gdi khong? http://luatvietphong.vn/me-co-quyen-yeu-cau-giai-quyet-ly-hon- cho-con-gai-khong-n5921.html 95 41.Tda Dan su - TAND t6i cao, (2015), Quyét dinh GDT sé 164/2015/DS-GDT, ngay 15/3/2015. 42. TAND Thanh phé Hué, tinh Thiva Thién Hué, (2018), Quyét dinh Sé 1734/2018/ODST-HN&GD), ngay 24/4/2018. 43.TAND Thanh phd Ha NOi, (2007), Ban dn sé 44/2007/HN&GD-ST, ngay 15/5/2007 vé viéc Yéu cau hity hén nhan trdi phap luat. 44. Gidi quyét vu viéc ly hén co yeu t6 nudc ngoai. https://luatminhkhue.vn/tu-van-luat-hon-nhan/ giai-quyet-vu-viec- ly-hon-co-yeu-to-nuoc-ngoai-.aspx 96 NHA XUAT BAN DAI HOC HUE 07 Ha Noi, Hué - Dién thoai: 0234.3834486; Fax: 0234.38 19886 Website: nhaxuatban.hueuni.edu.vn Chiu tréch nhiém xuat ban va ndi dung Gidm déc, Téng bién tap Nguyén Thanh Ha Phan bién tai liéu PGS.TS. Doan Duc Luong TS. H6 Thi Van Anh Bién tap vién Ngo Van Cuong Bién tap k¥ thuat Ton Nit Quynh Chi Trinh bay, minh hoa Minh Hoang Sta ban in Viét Xinh Doi tac lién két xuat ban Trwéng Dai hoc Luat, Dai hoc Hué, Duong V6 Van Kiet, phuéng An Tay, thanh pho Hue TAI LIEU HUONG DAN GIAI QUYET TINH HUONG HOC PHAN LUAT HON NHAN VA GIA DINH In 2.000 ban, kh6 16x24 cm, tai Céng ty TNHH In va Bao bi Hung Pht, Khu phé 1A phuong An Phi, thi xi Thuan An, Tinh Binh Duong. Sé xdc nhan dang ky xuat ban: 2980-2018/CXBIPH/02-35/DHH. Quyét dinh xuat ban sé: 116/QD/DHH-NXB, cap ngay 27 thing 08 nam 2018. In xong va nop luu chiéu nam 2018.