Phân tích quan điểm và những giải pháp để thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt N, Exams of Political Economy

Download Phân tích quan điểm và những giải pháp để thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt N and more Exams Political Economy in PDF only on Docsity! TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHENIKAA KHOA KHOA HỌC CƠ BẢN ---o0o--- BÀI TẬP LỚN HỌC PHẦN KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC - LÊNIN Đề tài số 26: “Phân tích quan điểm và những giải pháp để thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư” Giảng viên: ThS. Đồng Thị Tuyền Nhóm 11 1. Nguyễn Thế Hà Tây (nhóm trưởng) 2. Nguyễn Danh Thái 3. Dương Tuấn Thành 4. Dư Diệu Thảo 5. Nguyễn Đình Thắng 6. Lệnh Hoài Thu 7. Nguyễn Văn Thuyên 8. Vương Thị Thu Thúy 9. Vũ Phương Thùy 10. Phí Anh Thư Năm học 2021-2022 Bài tập Kinh tế Chính trị Mác-Lênin N h ó m 1 1 T r a n g | 1 MỤC LỤC MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 2 NỘI DUNG ............................................................................................................. 3 Phần 1: Khái quát về cách mạng công nghiệp lần thứ tư, công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam ........................................................................................ 3 1.1. Cách mạng công nghiệp ở Việt Nam. ............................................................. 3 1.2. Tính tất yếu khách quan của công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam .... 3 1.3. Cách mạng công nghiệp lần thứ tư ................................................................. 4 Phần 2. Quan điểm và những giải pháp để thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tư ............ 5 2.1. Quan điểm về công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở Việt Nam. ............................ 5 2.2. Giải pháp để thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam. ............. 5 2.3. Kết quả thực tiễn .............................................................................................. 9 KẾT LUẬN ........................................................................................................... 14 THAM KHẢO ...................................................................................................... 15 Bài tập Kinh tế Chính trị Mác-Lênin N h ó m 1 1 T r a n g | 4 quyền quốc gia và tạo môi trường kinh tế – xã hội ổn định cho sự phát triển kinh tế. Hai là, công nghiệp hóa, hiện đại hóa để xây dựng cơ sở vật chất – kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội. Cơ sở vật chất kỹ thuật của một phương thức sản xuất là hệ thống các yếu tố vật chất của lực lượng sản xuất xã hội, phù hợp với một trình độ kỹ thuật mà lực lượng lao động xã hội sử dụng để tiến hành quá trình lao động sản xuất. Tóm lại, công nghiệp hóa, hiện đại hóa là nhân tố quyết định thắng lợi con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Vì thế, Đảng ta xác định công nghiệp hóa, hiện đại hóa là nhiệm vụ trung tâm trong suốt thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. 1.3. Cách mạng công nghiệp lần thứ tư Cho đến nay, loài người đã trải qua ba cuộc cách mạng công nghiệp và đang bắt đầu cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư(cách mạng công nghiệp 4.0). Các mạng công nghiệp lần thứ tư được đề cập tại triển lãm công nghệ Hannover năm 2011 và được Chính phủ Đức đưa vào “Kế hoạch hành động chiến lược công nghệ cao” năm 2012. Gần đây tại Việt Nam cũng như trên nhiều diễn đàn kinh tế thế giới, việc sử dụng thuật ngữ cách mạng công nghiệp lần thứ tư với hàm ý có 1 sự thay đổi về chất trong lực lượng sản xuất trong nền kinh tế thế giới. Cách mạng công nghiệp lần thứ tư được hình thành trên cơ sở cuộc cách mạng số gắn với sự phát triển và phổ biến của Internet kết nối vạn vật với nhau (Internet of Things - IoT). Biểu hiện đặc trưng của các mạng công nghiệp lần thứ tư là sự liên kết giữa thế giới thực và ảo, để thực hiện công việc thông minh và hiệu quả nhất. Bài tập Kinh tế Chính trị Mác-Lênin N h ó m 1 1 T r a n g | 5 Phần 2. Quan điểm và những giải pháp để thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tư. 2.1. Quan điểm về công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở Việt Nam. Thứ nhất, chủ động chuẩn bị các điều kiện cần thiết, giải phóng mọi nguồn lực. Ngày nay, quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá của tất cả các nước đều chịu sự tác động mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Đây là thách thức, đồng thời cũng là cơ hội đối với tất cả các nước, đặc biệt là các nước còn kém phát triển. Do đó, phải tích cực, chủ động chuẩn bị các điều kiện cần thiết để có thể thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa thích ứng được với tác động của các mạng công nghiệp lần thứ tư, coi đây là quan điểm xuất phát. Thứ hai, các biện pháp thích ứng phải được được thực hiện đồng bộ, phát huy sức sáng tạo của toàn dân. Để thực hiện thành công công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong bối cảnh tác động của cách mạng công nghiệp lần thứ tư với trình độ phát triển như ở nước ta hiện nay là công cuộc mang tính thách thức lớn. Do đó, đòi hỏi phải thực hiện rất nhiều giải pháp, vừa có những khâu phải tuần tự, song phải vừa có những khâu phải có lộ trình tối ưu. Để thành công, những giải pháp phải được thực hiện một cách đồng bộ, có sự phối hợp của tất cả các chủ thể trong nền kinh tế - xã hội, phát huy sức mạnh sáng tạo của toàn dân. 2.2. Giải pháp để thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam. Để thích ứng với tác động của cách mạng công nghiệp lần thứ tư, công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam cần thực hiện các biện pháp chủ yếu sau: -Thứ nhất, hoàn thiện thể chế, xây dựng nền kinh tế dựa trên nền tảng sáng tạo. Bài tập Kinh tế Chính trị Mác-Lênin N h ó m 1 1 T r a n g | 6 Xây dựng hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia để nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả. Đổi mới sáng tạo để nâng cao năng suất lao động, thúc đẩy nghiên cứu và triển khai. Cải thiện khung pháp lý cho đổi mới sáng tạo. Tăng nguồn vốn con người cho đổi mới sáng tạo. Đẩy mạnh đổi mới sáng tạo trong khu vực doanh nghiệp. Thúc đẩy liên kết đổi mới sáng tạo. Phát huy vai trò của các trường đại học, viện, trung tâm nghiên cứu có lượng cao ở trong nước, đồng thời kết nối với mạng lưới tri thức toàn cầu. -Thứ hai, nắm bắt và đây mạnh việc ứng dụng những thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư (4.0). Huy động ở mức cao nhất các nguồn lực của Nhà nước, của toàn dân và nguồn lực quốc tế phục vụ cho nghiên cứu, triển khai, ứng dụng các thành tựu của cách mạng công nghiệp, đặc biệt là cách mạng công nghiệp 4.0 vào sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và đời sống. Để thích ứng với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp, đòi hỏi các doanh nghiệp phải tối ưu hoá mô hình kinh doanh, với việc xây dựng dây chuyền sản xuất hướng tới tự động hóa ngày càng cao, tin học hóa quản lý, triển khai những kỹ năng mới cho tổ chức và cá nhân, xây dựng chuỗi cung ứng thông minh, đảm bảo an ninh mạng. -Thứ ba, chuẩn bị các điều kiện cần thiết để ứng phó với những tác động tiêu cực của cách mạng công nghiệp lần thứ tư (4.0). Trong đó cần thực hiện các nhiệm vụ: Xây dựng và phát triển hạ tầng kỹ thuật về công nghệ thông tin và truyền thông, chuẩn bị nền tảng kinh tế số. Bài tập Kinh tế Chính trị Mác-Lênin N h ó m 1 1 T r a n g | 9 cơ bản như: Đổi mới mạnh mẽ và đồng bộ lĩnh vực giáo dục, đào tạo theo hướng coi trọng chất lượng, hiệu quả và coi trọng phát triển phẩm chất, năng lực của người học. Quy hoạch lại mạng lưới cơ sở giáo dục nghề nghiệp, giáo dục đại học gắn với quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội và phát triển nguồn nhân lực. Tăng cường đầu tư cho phát triển nguồn nhân lực, mà trực tiếp nhất là đầu tư cho lĩnh vực giáo dục, đào tạo, coi giáo dục là nền tảng và là phương thức tạo ra nguồn lực phát triển. Tổ chức nghiên cứu khoa học và đào tạo phải thay đổi cơ bản phương thức hoạt động, nâng cao cơ sở, trang thiết bị nghiên cứu, gắn kết giữa nghiên cứu, đào tạo với doanh nghiệp theo cơ chế hợp tác cùng có lợi, đưa nhanh các tiến bộ khoa học vào sản xuất và kinh doanh. Coi trọng chính sách trọng dụng, thu hút nhân tài, có chính sách đãi ngộ thỏa đáng đối với người tài, coi hiền tài là nguyên khí quốc gia, là điều kiện tiên quyết để phát triển đất nước trong thời đại khoa học công nghệ mới. 2.3. Kết quả thực tiễn Bước vào thời kỳ CNH, HĐH nước ta có nhiều điều kiện thuận lợi.Trên thế giới cách mạng khoa học công nghệ đang phát triển vào trình độ cao thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế thế giới, quốc tế hóa nền kinh tế và đời sống xã hội. Đây là một thời cơ thuận lợi cho phép chúng ta có thể khai thác được những yếu tố nguồn lực bên ngoài (vốn, công nghệ thị trường...) và những nguồn lực bên trong của đất nước có hiệu quả, thực hiện CNH, HĐH rút ngắn, kết hợp các bước đi tuần tự với nhảy vọt, vừa tăng tốc, vừa chạy trước, đón đầu. Nhà nước tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa có lợi thể của con người đi sau, chúng ta có thể tiến hành được những thất bại mà những nước đi trước gặp phải. Lợi dụng cơ hội là đi thẳng vào công nghệ tiên tiến thích hợp với Việt Nam, đạt được sự phát triển nhanh bền vững. Bài tập Kinh tế Chính trị Mác-Lênin N h ó m 1 1 T r a n g | 10 Đất nước sau 10 năm đổi mới đã ra khỏi khủng hoảng kinh tế- xã hội nhiều tiền để cần thiết cho CNH-HĐH.Nuớc ta có vị trí địa lý thuận lợi cho việc phát triển và giao lưu kinh tế. Nằm trên bán đảo Đông Dương gần trung tâm Đông Nam Á, Việt Nam là cửa ngõ giao thương của các tuyến vận tải quốc tế, nơi diễn ra các hoạt động kinh tế sôi động và được coi là khu vực phát triển năng động nhất hiện nay. Sự kiện Việt Nam trở thành thành viên chính thức của ASEAN ngày 28/7/1995 và Mỹ bỏ lệnh cấm vận 3/2/1994 đã mở ra một hướng phát triển mới của nền kinh tế nước ta.Chúng ta có điều kiện thuận lợi để hội nhập kinh tế với khu vực và thế giới Từ năm 2000 đến nay, sau hơn 20 năm đổi mới, đất nước ta đã thu được những thành tựu to lớn, trong đó có những thành tựu nổi bật của công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Một là, cơ sở vật chất - kỹ thuật của đất nước được tăng cường đáng kể, khả năng độc lập tự chủ của nền kinh tế được nâng cao. Từ một nền kinh tế chủ yếu là nông nghiệp lạc hận, cơ sở vật chất yếu kém đi lên, đến nay cả nước đã có hơn 100 khu công nghiệp, khu chế xuất tập trung, nhiều khu hoạt động có hiệu quả, tỉ lệ ngành công nghiệp chế tác, cơ khí chế tạo và nội địa hóa sản phẩm ngày càng tăng. Ngành công nghiệp sản xuất tư liệu như luyện kim, cơ khí, vật liệu xây dựng. hóa chất cơ bản, khai thác và hóa dầu đã và đang có những bước phát triển mạnh mẽ. Một số sản phẩm công nghiệp đã cạnh tranh được trên thị trường trong và ngoài nước. Ngành xây dựng tăng trưởng nhanh, bình quản thời kỳ 2001 - 2005 đạt 16,7% /năm, năng hrc xây dựng tăng nhanh vả có bước tiến đáng kể theo hướng hiện đại. Việc xây dựng đô thị, nhà ở đạt nhiều hiệu quả. Hàng năm đưa thêm vào sử dụng hàng triệu m2 nhà ở (bình quản thời kỳ 2001-2005, tăng mỗi năm 20 triệu m2). Công nghiệp nông thôn và miền núi có bước tăng trưởng cao hơn tốc độ trung bình của cả nước, Nhiễm công trình quan trọng thuộc kết cấu hạ tầng được Bài tập Kinh tế Chính trị Mác-Lênin N h ó m 1 1 T r a n g | 11 xây dựng, sân bay, cảng biển, đường bộ, nhà máy điện, bưu chính - viễn thông theo hướng hiện đại. Hai là, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa đã đạt được những kết quả quan trọng: tỷ trọng công nghiệp và xây dựng tăng, tỷ trọng nông, lâm nghiệp và thủy sản giảm (giai đoạn 2001-2005, tỷ trọng công nghiệp và xây dựng tăng từ 36,7% năm 2000 lên 4196 năm 2005; còn tỷ trọng của nông, lâm nghiệp và thủy sản giảm từ 24,5% năm 2000 xuống 20,9% năm 2005).Trong từng ngành kinh tế đều có sự chuyển dịch tích cực về cơ cấu sản xuất, cơ cấu công nghệ theo hướng tiến bộ, hiệu quả, gắn với sản xuất, với thị trường. Cơ cấu kinh tế vùng đã có điều chỉnh theo hướng phát huy lợi thế so sánh của từng vùng. Các vùng kinh tế trọng điểm phát triển khá nhanh đóng góp quan trọng vào sự tăng trưởng và là đầu tàu của nền kinh tế. Cơ cấu thành phần kinh tế tiếp tục dịch chuyển theo hướng phát huy tiềm năng của các thành phần kinh tế và đan xen nhiều hình thức sở hữu. Cơ cấu lao động đã có sự chuyển đổi tích cực gắn liền với quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Từ năm 2000 - 2005, tỷ trọng lao động trong công nghiệp và xây dựng tăng từ 12.1% lên 17,0%; dịch vụ tăng từ 19:79 lên 25,3%, nông lâm nghiệp và thủy sản giảm từ 68.2% xuống còn 56,6%; lao động qua đào tạo tăng từ 20% lên 25%. Ba là, những thành tựu của công nghiệp hóa, hiện đại hóa đã góp phần quan trọng đưa nền kinh tế đạt tốc độ tăng trưởng khá cao, bình quản từ năm 2000 đến nay đạt trên 7.59/năm. Điều đó đã góp phần quan trọng vào công tác xóa đói giảm nghèo. Thu nhập đầu người bình quản hàng năm tăng lên đáng kể. Năm 2005, đạt 640 USD/người, đời sống vật chất, tỉnh thản của nhân dân tiếp tục được cải thiện. Những thành tựu trên có ý nghĩa rất quan trọng, là cơ sở để phấn đấu đạt mục tiêu: sớm đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển và cơ bản trở thành nước công Bài tập Kinh tế Chính trị Mác-Lênin N h ó m 1 1 T r a n g | 14 KẾT LUẬN Công nghiệp hóa hiện đại hóa là con đường tất yếu để đưa nước ta đi lên từ một nước đang phát triển lên một đất nước phát triển thoát khỏi cảnh nghèo đói, đạt tới mục tiêu dân giàu mước mạnh xã hội công bằng, dân chủ và văn minh. Công nghiệp hóa, hiện đại hóa là một vẫn đề phức tạp, có nhiều nội dung liên quan đến hàng chục triệu hộ nông dân trên đại bàn nông thôn rộng lớn. Vì vậy khi tiến hành phải từ thấp đến cao, đồng thời tham khảo thêm kinh nghiệm của những nước đã tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Bài tập Kinh tế Chính trị Mác-Lênin N h ó m 1 1 T r a n g | 15 THAM KHẢO [1] “Giáo Trình Kinh Tế Chính Trị Mác-Lênin”,trang 183-263. [2] “Đường lối công nghiệp hóa hiện đại hóa của nước ta thời kì đổi mới”, kho tri thức số