Abraham i rozstrzygnięcie egzystencjalne, Publikacje z Historia

Pobierz Abraham i rozstrzygnięcie egzystencjalne i więcej Publikacje w PDF z Historia tylko na Docsity! Abraham i rozstrzygnięcie egzystencjalne Wprowadzenie Przeczytaj Mapa myśli Sprawdź się Dla nauczyciela Bibliografia: Księga Rodzaju 22, 1-12, [w:] Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych. [Biblia Tysiąclecia], Poznań. Kierkegaard Søren, Bojaźń i drżenie , tłum. J. Iwaszkiewicz, Warszawa 1969. Znasz z pewnością opowieść o Abrahamie, która należy do najsłynniejszych historii biblijnych. Boski nakaz zabicia syna przez ojca to jedna z najbardziej drastycznych prób, jakim wedle Biblii Bóg poddał człowieka. Mit o Abrahamie stał się inspiracją niezliczonych interpretacji teologicznych i rozmyślań filozoficznych. Jednym z myślicieli, który zmierzył się z tą opowieścią, był duński filozof, Søren Kierkegaard. Swoją refleksję nad źródłami ludzkiej etyki i jej relacją wobec religii zawarł w eseju Bojaźń i drżenie. Twoje cele Streścisz opowieść o Abrahamie. Omówisz trzy stadia rozwoju ludzkiej osobowości, które opisuje Kierkegaard. Przedstawisz filozoficzną interpretację mitu w ujęciu Kierkegaarda. Zinterpretujesz sens opowieści w kontekście etycznym. Pedro Orrente, Ofiara Izaaka, 1616 Źródło: domena publiczna. Abraham i rozstrzygnięcie egzystencjalne Caravaggio, Ofiarowanie Izaaka, ok. 1597–1603. Zwróć uwagę na twarz Izaaka oraz gest wykonywany przez anioła i zastanów się nad ich znaczeniem. Źródło: domena publiczna. Interpretacja Kierkegaarda Kierkegaard w Bojaźni i drżeniu komentuje tę opowieść. Poniżej znajdują się cytaty, które w przekrojowy sposób prezentują jego interpretację. czyń mu nic złego! Teraz poznałem, że boisz się Boga, bo nie odmówiłeś Mi nawet twego jedynego syna». Źródło: Księga Rodzaju 22, 1-12, [w:] Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych. [Biblia Tysiąclecia], Poznań. Søren Kierkegaard Bojaźń i drżenie (wybrane fragmenty) Niezliczone pokolenia znają na pamięć słowo w słowo historię Abrahama, ale iluż ludziom nie dała ona spać? Opowieść o Abrahamie ma tę niezwykłą właściwość, że zawsze jest wspaniała, chociaż byśmy ją rozumieli w sposób ubogi. […] Abraham [...] dokonuje dwóch wysiłków: nieskończonego wysiłku rezygnacji, gdyż wyrzeka się Izaaka, czego nikt nie może zrozumieć, “ bo to sprawa prywatna; ale także w każdej chwili [dokonuje] wysiłku wiary. […] Etyka jako taka jest rzeczą ogólną i jako ogólna obowiązuje każdego, co inaczej można wyrazić tak, że etyka obowiązuje w każdej chwili. Spoczywa ona immanentnie sama w sobie, nie ma nic poza sobą, co by było jej celem (telos), ale sama jest celem dla wszystkiego, co leży poza nią. […] Opowieść o Abrahamie zawiera teleologiczne zawieszenie etyki. [...] Abraham reprezentuje wiarę i [...] ta wiara normalnie się przejawia w nim, którego życie jest nie tylko największym paradoksem, jaki można sobie wyobrazić, ale nawet takim paradoksem, jakiego wyobrazić sobie niepodobna. […] Różnica między tragicznym bohaterem a rycerzem wiary, Abrahamem, jest łatwo dostrzegalna. Bohater tragiczny pozostaje w sferze etyki. Dla niego etyka ma swój cel (telos) w wyższym wyrazie moralnym. [...] Tu nie może być mowy o teleologicznym zawieszeniu samej etyki. […] Abraham […] czynem swym przekracza wszystkie stadia [estetyczne, etyczne, religijne] i ma przed sobą wyższy cel, wobec którego zawiesza tamto. […] Abraham nie działał po to, aby oswobodzić jakiś lud, nie kierował się ideą państwa ani nie pragnął ułagodzić rozgniewanych bóstw [...]. Cały czyn Abrahama nie stoi w żadnym stosunku do zasad powszechnych, jest to całkiem prywatne przedsięwzięcie Abrahama. Dlatego, jeżeli bohater tragiczny jest wielki dla swej moralnej cnoty, Abraham jest wielki dla cnoty osobistej. […] Dlaczego jednak Abraham to uczynił? Uczynił to dla Pana Boga, a jednocześnie dla samego siebie. Uczynił to dla Boga, gdyż Bóg żądał od niego takiego świadectwa wiary, dla siebie, gdyż chciał dać świadectwo. Jedność jego czynu jest doskonale zaświadczona słowem, którym zawsze oznaczano taki stosunek: to jest próba, to jest pokuszenie. [...] Pokusa powstrzymuje człowieka od wypełnienia obowiązku, ale w tym wypadku pokusa jest samą etyką, która wstrzymuje go od wypełnienia woli Bożej. […] I dlatego chociaż podziwiam [Abrahama], czyn jego napawa mnie przerażeniem i zgrozą; kiedy zaprzecza sam sobie i poświęca się dla swej powinności, rezygnuje z rzeczy skończonych, a sięga po nieskończone, których jest dostatecznie pewien, bohater tragiczny rezygnuje z rzeczy pewnych dla jeszcze pewniejszych i oko widza spoczywa na nim z ufnością. Ale ten, kto rezygnuje z ogólności, aby sięgnąć wyżej po coś, co nie jest ogólne, co czyni? Czyż może to być czymś innym niż pokusą? […] W chwili, kiedy czyn Abrahama stoi w absolutnej sprzeczności z uczuciami, składa on naprawdę Izaaka w ofierze; ponieważ jednak czyn ów rzeczywistością swą jest związany z ogólnością, Abraham staje się tu i pozostaje mordercą. […] Abraham nie może mówić; nie może powiedzieć tego, co by wyjaśniało wszystko […], że to jest próba, ale – rzecz godna uwagi – próba, której treść etyczną stanowi pokusa. Człowiek, który znalazł się w takiej sytuacji, jest emigrantem z obszaru ogólności. […] Co do mnie, mogę zrozumieć Abrahama, ale przy tym czuję, że nie mam odwagi mówić, a tym bardziej czynić tak, jak Abraham. (...) Nie znalazł się jednak nikt taki, kto by mógł zrozumieć Abrahama. Co osiągnął Abraham? Pozostał wierny swej miłości. […] Źródło: Søren Kierkegaard, Bojaźń i drżenie , tłum. J. Iwaszkiewicz, Warszawa 1969, s. 28–134. Mapa myśli Polecenie 1 Zapoznaj się z mapą myśli oraz zawartymi w niej przykładami znaczeń historii Abrahama. Wskaż znaczenia należące do dziedziny filozofii. Uzupełnij mapę swoimi przykładami, rozważając historię Abrahama z takiej perspektywy, z jakiej zrobił to S. Kierkegaard. Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0. Polecenie 2 Korzystając z wiadomości zgromadzonych w mapie myśli, dokonaj oceny postępowania Abrahama z wybranej przez ciebie perspektywy. Sprawdź się Pokaż ćwiczenia: 輸醙難 Ćwiczenie 1 Przyporządkuj fazom rozwoju osobowości według Kierkegaarda kluczowe dla nich postawy. faza estetyczna poszukiwanie przyjemności faza etyczna wypełnianie obowiązków faza religijna refleksja nad swoimi słabościami Ćwiczenie 2 Opowieść o Abrahamie dotyczy... problemu grzechu i winy. kwesi religii i etyki. relacji między rodzicami a dziećmi. zagadnień prawa i społeczeństwa.     輸 輸 Ćwiczenie 3 Uporządkuj elementy w kolejności chronologicznej. Przymierze Boga z Abrahamem. Postanowienie Boga o poddaniu Abrahama próbie. Przygotowanie ołtarza ofiarnego przez Abrahama. Żądanie Boga złożenia przez Abrahama syna w ofierze. Zgoda Abrahama na ofiarowanie syna. Przygotowanie Izaaka na ofiarę. Wędrówka Abrahama do krainy Moria. Wspinaczka Abrahama i Izaaka na szczyt góry. Narodziny Izaaka. Powstrzymanie Abrahama przed złożeniem ofiary z syna przez anioła.           輸 Ćwiczenie 8 Uzupełnij słowa w syntetycznej notatce dotyczącej interpretacji historii Abrahama przez Kierkegaarda: Kierkegaard uważa, że istotą próby Abrahama jest zawieszenie zasad z powodów . Pokusa, przed którą stoi Abraham, to pokusa odmowy realizacji nakazu i postępowanie zgodne z zasadami , tzn. odmowa zabicia własnego dziecka. Bohater podejmuje jednak wyzwanie, zawiesza zasady i robi wszystko, by wypełnić nakaz . Poświęca swoje szczęście i swoje dziecko ze względu na Bogu i bezgraniczną , którą w nim pokłada, a także , którą go darzy. To jednak nie likwiduje obiektywnych skutków jego czynów i sprawia, że pozostaje on . ufność miłość etyczny moralnymi religijnymi wierność etycznego religijne etyczne dobro etycznymi religijny religijnego moralnych ofiarą mordercą etycznych religijnych 難 Dla nauczyciela Autor: Piotr Mazur Przedmiot: filozofia Temat: Abraham i rozstrzygnięcie egzystencjalne Grupa docelowa: III etap edukacyjny, uczniowie liceum, technikum, zakres rozszerzony Podstawa programowa: Zakres rozszerzony Treści nauczania – wymagania szczegółowe II. Elementy historii filozofii. 12. Egzystencjalizm. Uczeń: 1) wymienia ważniejsze cechy, odmiany i przedstawicieli (w tym prekursorów) egzystencjalizmu; Kształtowane kompetencje kluczowe: kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji, kompetencje cyfrowe, kompetencje obywatelskie, kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej, kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się. Cele lekcji ( językiem ucznia): Streścisz opowieść o Abrahamie. Omówisz trzy stadia rozwoju ludzkiej osobowości, które opisuje Kierkegaard. Przedstawisz filozoficzną interpretację mitu w ujęciu Kierkegaarda. Zinterpretujesz sens opowieści w kontekście etycznym. Cele operacyjne. Uczeń: rozpoznaje związki między filozofią a innymi działami kultury europejskiej, zwłaszcza między filozofią a sztuką (w tym literaturą piękną), religią i nauką; rozumie ważniejsze pojęcia, zagadnienia i stanowiska głównych dyscyplin filozoficznych; umie stawiać pytania światopoglądowe (w tym moralne) i poszukiwać odpowiedzi na nie z wykorzystaniem wiedzy filozoficznej; umie pisać tekst (esej) filozoficzny, w którym – korzystając ze zdobytej wiedzy z zakresu logiki i historii filozofii – identyfikuje się i rozpatruje określone poglądy filozoficzne. Strategie nauczania: konstruktywizm. Metody i techniki nauczania: analiza i interpretacja tekstów; metoda ćwiczeń przedmiotowych; dyskusja. Formy zajęć: praca indywidualna; praca całego zespołu klasowego. Środki dydaktyczne: komputery z głośnikami i dostępem do internetu; zasoby multimedialne zawarte w lekcji; tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda. Przebieg zajęć: Przed lekcją Tydzień przed lekcją nauczyciel prosi uczniów, by przypomnieli sobie lub zapoznali się z biblijną historią Abrahama i Izaaka. Faza wstępna 1. Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji. Wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu. 2. Rozmowa kierowana. Nauczyciel zadaje uczniom pytania: Niedoszły morderca czy święty? Jak oceniacie postawę Abrahama? Podczas rozmowy nauczyciel nakierowuje uczniów na pytania i wnioski wiodące ku perspektywie egzystencjalnej. Faza realizacyjna 1. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”, a następnie omawiają przeczytany tekst, zwracając uwagę na interpretację biblijnej historii dokonaną przez Kirkegaarda. Nauczyciel zadaje uczniom pytania, sprawdzając stopień zrozumienia tekstu, np. czego dotyczy pokusa Abrahama? na czym polega paradoks sytuacji? czego wyrzeka się Abraham? co zyskuje?