czy każde społeczeństwo ma tylko jedną kulturę?, Prezentacje z Socjologia

Pobierz czy każde społeczeństwo ma tylko jedną kulturę? i więcej Prezentacje w PDF z Socjologia tylko na Docsity! CZY KAŻDE SPOŁECZEŃSTWO MA TYLKO JEDNĄ KULTURĘ? Monika Kurek, Patrycja Mitkowska, Justyna Lasocka, Monika Ciura Społeczeństwo to ogół ludzi zamieszkujących kraj lub mniejszy obsza np. społeczeństwo polskie. w socjologii ten terminem określa się samowystarczalną formę życia zbiorowego ludzi, ukształtowaną historycznie, połączoną przez wspólne terytorium, instytucje oraz wartości kulturowe. Grupy społeczne, społeczność a społeczeństwa 1. Grupy społeczne — zz => a> > 2. społeczności o O przyjaciaia )) AN z 2 s rodzina a .) społeczność AS = ( > NN spolecznaść 2 regionalna społeczeństwo —_ polskie aś m Lr zaceie ) ( 6 — —( rodzina nn społeczność „regionalna sąsiadzi 0” J S==<S5 j społeczność __ miejska  Kulturowe podstawy życia społecznego (WDS 2012/2013 nr 6) 3. Socj ologiczne rozumienie pojęcia „kultury”: . odejście od estetycznej i elitarystycznej koncepcji „kultury”; . kultura jako sposób życia jednostek i grup społecznych: = kultura to całościowy sposób życia charakterystyczny dla danej zbiorowości, na który składa się wszystko to, co ludzie „robią, myśląi posiadają” jako członkowie danego społeczeństwa (kultura to społeczne „zwyczaje serca” - Robert Bierstedt); . kultura kształtuje życie społeczne i nadaje mu odpowiednią strukturę. * kultura to także społecznie akceptowana wiedza danej grupy: + przekazywana i utrwalana w jej obrębie, powodująca że dana grupa funkcjonuje jako odrębna całość i zachowuje zdolność do odtwarzania się. Posiadać kulturę (i grupę przynależności tym samym) to posiadać „adres” w naszym świecie (kultura tożsa.mościowa); . studia nad kulturą jako badanie obowiązujących wartości, jakie każdy z nas przyznaje im w „narracji/ach” życia codziennego (inaczej, „studiowanie obowiązujących wartości”). Współczesna cywilizacja, rozczarowana samą sobą, jak gdyby porzuciła dawne marzenia stworzenia “raju na ziemi”. Zastąpione zostały one tysiącami sprzecznych ze sobą idei i ideałów. W konsekwencji nigdy nie wiadomo, co “ludzkości wpadnie do głowy”. Wydaje się przy tym, że w XX wieku dążenie do zmiany, fascynacji, ekscytacji, euforii, konsumpcji rzeczy i wyobrażeń, a przede wszystkim posiadania władzy, stało się celem samym w sobie (przypomina się tutaj smutna dewiza: “jeśli płyniesz Titanikiem płyń pierwszą klasą”). Taką diagnozę potwierdzają dzieje XX wieku. Kultura w społeczeństwie? Ludzie poprzez dążenie do swoich celów dzielą się na subkultury: • Biednych i bogatych • Ludzi z miasta i ludzi ze wsi • Wykształconych i nie posiadających wykształcenia • Patriotów • Rasistów • Osób o różnej orientacji seksualnej • Dzielących się na odłamy religijne POTRZEBY SPOŁECZEŃSTWA (potrzeby sukoczu, szacunku, prestiżu, znaczeria) 3. Potrzeby przymależności (potrzeby akceptacji, miłości, przyjaźni, przynalczności grupy, elity) 5 2. Potrzeby bezpieczeństwa ST frabczpieczenie przed chorobą, bezrobociem i starcrą niezdolności do pracy) 1. Potrzeby by fizjologiczne (pożywienie, mieszkanie, odrież, prokreacja) Już Norwid pisał... "gdzie kruszynę chleba podnoszą z ziemi przez uszanowanie dla darów Nieba... gdzie winą jest dużą popsować gniazdo na gruszy bocianie, bo wszystkim służą... Kultura wsi odbiegała od kultury wielkich miast. Przede wszystkim społeczność wiejska była mniej liczna, aktywna w swej kulturze, tradycji. Hołdowala jej, pilnowała, żeby nie wyginęła i nie wymarła. Z pokolenia na pokolenie przekazywała ludyczne opowieści, krzewiła miłość do Boga, do ziemi. Umiłowanie ziemi było czymś naturalnym. Pory roku wyznaczały cykl życia, które wyraziście opisał Władysław Reymont w "Chłopach". Praca na roli trwała 6 dni, niedziela była dniem, w którym społeczność wiejska licznie przybywała do Kościoła, często odległego nawet o kilka kilometrów. W społeczności wiejskiej ludzie nie są sami, zawsze pojawiają się jacyś inni ludzie, z którymi nawiazują kontakty, stosunki społeczne. Zawsze żyją w otoczeniu innych. Tworzą wspólnotę. Bardziej światli może chętniej staraliby się zmienić sposób życia, a co za tym idzie i samej pracy (np. koszenie zboża, które kiedyś robiono kosą czy nawet jeszcze sierpem), ale wymaga to często przyzwolenia społecznego chociażby niemego. Nie zawsze mogli postępować tak, jak chcieli , nie zawsze nawet mogli mówić to, co myśleli, a to dlatego, że w ich społeczności tak się nie postepowało, tak się nie mówiło i tak się nie myślało. Kultura wsi odbiegała od kultury wielkich miast. Przede wszystkich społeczność wiejska była mniej liczna, aktywna w swej kulturze, tradycji. Hołdowała jej, pilnowała, zeby nie wyginęła i nie wymarła. Z pokolenia na pokolenie przekazywała ludyczne opowieści, krzewiła miłość do Boga, do ziemi. Umiłowanie ziemi było czymś naturalnym. Pory roku wyznaczały cykl życia, które wyraziście opisał Władysław Reymont w "Chłopach". Praca na roli trwała 6 dni, niedziela była dniem, w którym społeczność wiejska licznie przybywała do Kościoła, często odległego nawet o kilka kilometrów. W społeczności wiejskiej ludzie nie są sami, zawsze pojawiają się jacyś inni ludzie, z którymi nawiazują kontakty, stosunki społeczne. Zawsze żyją w otoczeniu innych. Tworzą wspólnotę. Bardziej światli może chetniej staraliby się zmienić sposób życia, a co za tym idzie i samej pracy (np. koszenie zboża, które kiedyś robiono kosą czy nawet jeszcze sierpem), ale wymaga to często przyzwolenia społecznego chociażby niemego. Nie zawsze mogli postępować tak, jak chcieli , nie zawsze nawet mogli mówić to, co myśleli, a to dlatego, że w ich społeczności tak się nie postepowało, tak się nie mówiło i tak się nie myślało. Kultura we współczesnym mieście ma charakter społeczny, kompleksowy. Niemal, w każdym mieście, istnieją instytucje oferując kulturę, kultura wyszła również na ulicę i przeniknęła w sfery ambicji obywatelskich. Rozwinęła się na wielką skalę - oferta uczestnictwa mieszkańców w wydarzeniach plenerowych. Kultury nie tworzy już elita. Wartością staje się fakt, że ma ona charakter egalitarny i partypacyjny. Kultura w mieście to w dalszym ciągu tradycja: zabytki, pomniki kultury, gmachy o szczególnym znaczeniu, ale kultura w mieście to również nowoczesność i kreatywność. Kultura w mieście to również estetyka, odpowiednio zaprojektowane broszury, informacja kulturalna, plakaty. Miasta przyciągają ludzi - młodych, zdolnych, którzy chcą w nim pozostać i nie tylko dlatego, że znajdą w nim pracę, ale dlatego, że właśnie tu jest życie - w tym życie nocne. Cechą wyróżniającą Kaszubów jest również strój, który do XIX wieku używany był na co dzień. Obecnie noszony jest podczas świąt i imprez oraz prezentowany jest przez zespoły pieśni i tańca. ZWYCZAJE I OBYCZAJE 1. Kaszubi w sposób niezwykły przywiązani są do tradycyjnego rytmu czasu. Jest to grupa żyjąca zgodnie z cyklem roku kalendarzowego. Najważniejsze są tradycje związane ze świętami Bożego Narodzenia i Wielkanocy 2. Podczas Bożego organizowany jest barwny orszak (gwiżdż) w którym dorośli rozdają dzieciom słodycze. 3. Podczas Wigilii chłopi wychodzą na pola i wokół zagrody, by postawić drewniane krzyżyki, które mają chronić gospodarstwo przed złem, szkodą, nieurodzajem czy chorobą. Sama wieczerza wigilijna jest raczej skromna, bo Kaszubi są bardzo oszczędni. A WIELKANOC? Dwa tygodnie przed Wielkanocą Kaszubi udają się do lasu wraz z muzykantami, aby w uroczysty sposób zebrać gałązki na palmy i miotły, które święci się w Niedzielę Palmową. Później gałązki te dekorują pokoje, aby ustrzec domy przed złymi duchami. Podczas Wielkanocy Kaszubi idą o świcie do strumienia lub nad jezioro, aby w sposób symboliczny zmyć z siebie grzechy i choroby. A to ciekawe : W lany poniedziałek, czyli dyngus, Kaszubi nie polewają się wodą, tak jak prawie w całej Polsce, w zamian za to tłuką się rózgami z gałęzi jałowca.  Następnym bardzo charakterystycznym elementem sztuki Podhala jest malarstwo na szkle, należy jednak zaznaczyć, że oryginalnie pochodzi ono prawdopodobnie ze Słowacji, na Podhalu natomiast jest obecne od ponad stu lat i stało się bardzo utożsamiane z tym regionem. GÓRALSKIE BUDOWNICTWO POZOSTAŁE REGIONY KULTUROWE W POLSCE. Nikomu nie trzeba również prezentować Ślązaków, których przede wszystkim cechuje dialekt. W Małopolsce można wyodrębnić Łemków, Bojków, górali, Lachów Sądeckich czy Lasowiaków. Ostatnim regionem jest Mazowsze, w którym żyją Księżacy koło Łowicza czy Kurpie nad Narwią. Można też wymienić inne regiony kulturowe w Polsce, jakimi są region opoczyński, sieradzki, sarnicki, podlaski, kujawski, lubelski czy lubuski.  Chrześcijańskie Objawienie dokonało się w konkretnej ludzkiej kulturze. Chrześcijaństwo historyczne jest związane z określoną kulturą: najpierw semicką, potem helleńską i rzymską, jednak w swej istocie nie jest związane z jedną kulturą, bo chce odwoływać się do kultury każdego narodu. Określenie kultury jako chrześcijańskiej wskazuje na obecność i rolę wiary chrześcijańskiej w jej formowaniu oraz przyjęcie społecznie uznawanej hierarchii wartości z wartościami głoszonymi przez Ewangelię. Religia ma podstawowe znaczenie dla etyki kultury. Najważniejszą sprawą jest tutaj uznanie transcendencji człowieka, tzn. jego sfery duchowej, przekraczania tego, co materialne. Kultura pozbawiona duchowości jest w stanie także odrzucić moralność i przybrać formę nihilizmu i w ten sposób zniszczyć samą siebie. Najlepszym przykładem dla tego typu działań była kultura, którą próbował stworzyć komunizm tzw. sowiecka kultura. JAKIE SĄ RELACJE MIĘDZY KULTURĄ A RELIGIĄ? Religia ma podstawowe znaczenie dla etyki kultury. Najważniejszą sprawą jest tutaj uznanie transcendencji człowieka, tzn. jego sfery duchowej, przekraczania tego, co materialne. Kultura pozbawiona duchowości jest w stanie także odrzucić moralność i przybrać formę nihilizmu i w ten sposób zniszczyć samą siebie. Najlepszym przykładem dla tego typu działań była kultura, którą próbował stworzyć komunizm tzw. sowiecka kultura. Nie możemy powiedzieć, że religia jest jednym z elementów kulturowych, gdyż to, co w religii należy do kultury jest ledwie jej częścią. Jest to tylko jej strona zewnętrzna, widoczna dla oka. Relację religia a kultura rozumiem jako komplementarność religii i kultury. Następuje tu twórcza korespondencja. Religia spełnia rolę kulturotwórczą. Oddziałuje ona na człowieka, kształtuje jego osobowość. Kultura natomiast daje religii określone pojęcia, uprzystępnia człowiekowi Objawienie.