Historia rozszerzona: Średniowiecze, Notatki z Historia

Pobierz Historia rozszerzona: Średniowiecze i więcej Notatki w PDF z Historia tylko na Docsity! Średniowiecze Źródła do historii średniowiecza ● mediewistyka bada ogólne dzieje średniowiecza ● dyplomatyka bada dawne dokumenty ● genealogia bada związki pokrewieństwa,narodziny, zgony i śluby ● heraldyka bada rozwój i symbolikę herbów ● paleografia bada historię i rozwój pisma ● sfragistyka bada pieczęci Źródła od historii średniowiecza ● kroniki ● nekrologi ● gesta opisy czynów sławnych osób (żywoty świętych, opisy cudów - hagiografia) ● dzieła naukowe ● literatura piękna ● źródła pisane normatywne dokumenty, rejestry w księgach wpisów i powinności chłopskich,zbiory praw ● pieczęci Państwa barbarzyńskie na gruzach Italli Afryki Północnej Brytanii ● Królestwo Ostrogotów -Teodoryt Wielki (V/VI) ● Królestwo Longobardów (VI) ● Królestwo Wandalów ● Plemiona Anglów, Sasów i Jutów Bizancjum - Nowy Rzym ● 395 - podział Cesarstwa Rzymskiego - Teodojusz Wielki ● V - VI - Bizancjum odpiera najazdy Barbarzyńców ● 527 -566 - panowanie Justyniana Wielkiego ● 565 - funkcjonowanie w Italii Egzarchatu Rawenny ● I poł. VII - zdobycie przez Arabów Palestyny, Syrii i Egiptu ● 680 - powstanie Państwa Bułgarskiego ● IX - XI -Bizancjum odzyskało Półwysep Bałkański, Syrię i Armenię ● 1204 - zdobycie Konstantynopola przez Krzyżowców ● 1453 - zdobycie Konstantynopola przez Turków Ismańskich - ​koniec Cesarstwa Bizantyjskiego Justynian Wielki​ - skodyfikował Prawo Rzymskie, jego armie odzyskały tereny Afryki Północnej, południową część Hiszpanii i wkroczyły do Italii, gdzie pokonały Wizygotów. Bizancjum ● Władza Cesarz Bazyleus Autokrator - miał władzę despotyczną. W jednym ręku miał.l władzę polityczną i[ /religijną ● Gospodarka Obok wielkich posiadłości ziemskich arystokracji istniały liczne gospodarstwa chłopskie ● Społeczeństwo Arystokracja, chłopstwo, niewolnicy Państwo Franków - Plemiona Frankijskie, Lud Germański Zamieszkiwali tereny Galii. Zjednoczył je​ ​Chlodwig​ z dynastii Merowingów. W 496 Chlodwig przyjął w obrządku łacińskim. W tym czasie spisał też ​Prawo Saliskie​. Merowingowie traktowali państwo jak swoją własność - ​Patriarchia Matrymonialna​. Przez podział państwa władza Merowingów słabła. Władzę przejmowali Majordomowie. Władzę przejął ​Karol Młot​. W 732 pokonał Arabów pod Poitieps, tym samym zatrzymując podbój Europy przez Arabów. Syn Karola Młota ​Pepin Mały zwany Krótkim ​zdetronizował dynastię Merowingów i rozpoczął Dynastię Karolingów. Otrzymał koronę od papieża Stefana II.Na jego próśbę pokonał Longobardów w 756 i przekazał ziemię kościołowi - tak powstało Państwo Kościelne. Jego syn to Karol Wielki. W pańskie Zachodnio - Frankijskim władza Karolingów również osłabła . Siłą stali się Normanowie, którzy utworzyli państwo Normandię ( było to lenno państwa Zachodnio - Frankijskiego ) . W 987 zmarł ostatni z Karolingów, a władzę przejęła dynastia Kapetyngów. System Lenny Osoba nadająca immunitet zwana była Seniorem. Dawała przywileje Lennikowi / Wasalowi w zamian za jego oddanie i wierność. Senior miał obowiązek chronić i wspierać swojego Wasala. Majątki ziemskie i miasta Sercem był dwór świeckiego bądź duchownego możnowładcy. Na dworze mieszkała Czeladź, która tam służyła. Część ziemi dostawali chłopi w zamian za usługi dla pana, bądź oddawanie części zbiorów ( później także i za pieniądze ). Usługi te były zwane ​Ratą Feudalną​. Normanowie​ (​wikingowie) W X wieku powstało Księstwo Normandii ( była to część Francji ). W 1066 po zwycięskiej bitwie pod Hastings, Wilhelm Zdobywca został królem Anglii. Dania W 965 przyjęła chrzest. Król Kanut Wielki zjednoczył przejściowo Skandynawię. Norwegia Przyjęła chrzest w 996. Szwecja Przyjęła chrzest w XII wieku. Słowianie Państwo Samona Samon był kupcem Frankijskim, który stanął na czele powstania Słowian przeciwko Awarom. Państwo Wielkomorawskie objęło Słowację, Czechy, Dolny Śląsk. Chrystianizację kraju wprowadził Cyryl i Metody. Najsłynniejszym władcą był Świętopełek. W X wieku zostało rozbite przez Węgry. Węgry Stworzyli przybysze z Azji i Madżarowie. Ich ekspansja została zatrzymana przez króla Niemieckiego, Ottona I ( Lechowe Pole - 995 ). W 1001 roku Stefan I Wielki otrzymał od Papieża koronę. Państwo Czeskie Stworzone przez Ród Przemyślidów, władcą był Książę Wacław. Ruś Kijowska Panowała Dynastia Rurykowiczów. W 988 roku książę Włodzimierz Wielki przyjął chrzest z Bizancjum. Władza Uniwersalna W Średniowiecznej Europie władzę uniwersalną posiadały lub do niej aspirowały dwa podmioty: cesarstwo i papiestwo. Cesarstwo Ottonów Otton I - koronowany w 962 przez Papieża Jana XII na cesarza rzymskiego. Otton II - nie uważał, że Niemcy są w centrum cesarstwa i górują nad innymi państwami. Stworzył koncepcję, która mówiła o wspólnocie równoprawnych członków: Germania, Italia Galia, Słowiańszczyzna. Po śmierci Ottona II koncepcja upadła. Reforma / Kongregacja Kluniacka ​- została wprowadzona we wszystkich kościołach benedyktyńskich Klasztor benedyktynów w miejscowości Cluny przeprowadził reformę - podniesiono poziom kleru - opat klasztoru był udzielany bez udziału władz świeckich - przywrócono regułę Św. Benedykta: praca, ubóstwo, nauka, modlitwa - Treuga Dei (pokój boży) zakaz prowadzenia wojen w określone dni tygodnia i w czasie postów Spór o inwestyturę To spór między Papieżem Grzegorzem VII, a królem Niemieckim Henrykiem IV. W 1077 roku król poszedł do Canossy, by prosić Papieża o zdjęcie klątwy. Konkordat Wormacki To układ Papieża i cesarza z roku 1022. Cesarz zgodził się, aby wybierać biskupów zgodnie z prawem kościelnym, ale zachował prawo do przyznawania dóbr lennych. Styl Romański ● grube mury ● sklepienie kolebkowe (o kształcie walca, ciężkie, masywne) lub krzyżowe (dwie skrzyżowane kolebki, tworzące krzyż) ● prostota form ● mało zdobień, w kościołach jedynie rzeźby bądź płaskorzeźby ● budowle z zasady są obronne Urzędnicy Pierwszych Piastów - Palatyn ( wojewoda) - zarządzał dworem, był zastępcą władcy i ,zaraz na władcą, najważniejszą osobą w grodzie - Komes - XI - XII w - zarządzał poszczególnymi ziemnymi prowincjami w imieniu władcy. Zazwyczaj był głową głównego okolicznego rodu. Wieś i miasto w Europie Zachodniej - Trójpolówka ozime,jare, ugór Krucjaty Przyczyny - chęć wyzwolenia miejsc świętych spod panowania muzułmanów. - dążenie do zorganizowania na Wschodzie państw chrześcijańskich, które będą przeciwwagą jednocześnie dla muzułmanów i Bizancjum. - religijny zapał rycerstwa - chęć zdobycia łupów i skarbów - pragnienie miast włoskich do złamania hegemonii handlu bizantyjskiego i arabskiego - wystąpienie Papieża Urbana II na Synagodze w Clermont Przebieg - 1096 - klęska wyprawy ludowej - 1096-1089 - pierwsza wyprawa krzyżowa zakończona zdobycie Jerozolimy - 1128 - zatwierdzenie Zakonu Templariuszy przez papieża - 1147-1149 - druga wyprawa krzyżowa, zdobycie Damaszku przez Krzyżowców - 1154 - zatwierdzenie Zakonu Joannitów - 1189-1192 - trzecia wyprawa (Fryderyk Barbarossa utonął w rzece) - 1191 - utworzenie Zakonu Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie - Zakon Krzyżacki - 1192 - zdobycie Akki przez Krzyżowców, układ który dawał pielgrzymkom dostęp do miejsc świętych - 1202-1204 - czwarta krucjata, zdobycie Konstantynopola, utworzenie Cesarstwa Łacińskiego - 1212 - krucjata dziecięca - 1217-1221 - piąta krucjata - 1228=1229 - krucjata dyplomatyczna Fryderyka II - 1248-1254 - obalenie Cesarstwa Łacińskiego i restytucja Cesarstwa Bizantyjskiego - 1270 - siódma krucjata - 1291 - utrata ostatniej twierdzy krzyżowców Akki Skutki - przejściowe powstanie kilku państewek chrześcijańskich na Bliskim Wschodzie - rozwój handlu, przejęcie handlu lewantyńskiego z rąk arabów i bizancjum - niechęć między chrześcijaństwem a islamem - wzrost autorytetu papiestwa - pojawienie się wpływów orientalnych w sztuce europejskiej - kontakt europejczyków z dziedzictwem antyku przechowywanym przez Bizancjum i arabów - powstanie Zakonów Krzyżackich ​Rekonkwista w Hiszpanii Przyczyna - chęć powstrzymania muzułmanów oraz wyparcia ich z Półwyspu Iberyjskiego (VIII - XIV) Przebieg - Wypędzenie muzułmanów, którzy w VIII w opanowali większość Półwyspu Iberyjskiego, zaczęło się od Bitwy pod Covadonga, około 720 roku. Od początku XI wieku państewka chrześcijańskie (Aragonia, Asturia) walczyły nie tylko z muzułmanami, ale także ze sobą nawzajem. - XI - rozpad kalifatu kordobańskiego - 1063 - apel Papieża Aleksandra II o napływ krzyżowców (głównie z Francji) - 1212 - wezwanie o pomoc Innocentego III ,wojska krzyżowców pokonały muzułmanów pod Las Navas de Tolosa - 1266 - opanowanie całego Półwyspu Iberyjskiego z wyjątkiem Emiratu Denawy przez chrześcijan - Styczeń 1492 - upadek Grenady, ostatniej twierdzy muzułmańskiej - Podbój Półwyspu Iberyjskiego przez muzułmanów trwał 21 lat, a rekonkwista 770 lat. Większość muzułmanów i żydów została zmuszona do opuszczenia Hiszpanii bądź przejścia na chrześcijaństwo. Morani / Moranowie ​,,Świnia” - żydzi, którzy przeszli​ ​ na chrześcijaństwo, ale i tak byli podejrzewani o judaizm Moryskowie - muzułmanie, którzy przeszli na chrześcijaństwo Czyngis - chan - W XII i XIII wieku Temudżyn zjednoczył plemiona Mongołów. Stworzył państwo Mongolskie, które było nastawione na podboje. Sukcesy zawdzięczał konnej armii oraz osiągnięciom zaczerpniętym z Chin (maszyny oblężnicze, proch strzelniczy). Po jego śmierci Mongołowie podbili północne Chiny, Azję Środkową, Koreę, na zachodzie doszli do Rosji. W XIII wieku dotarli na Węgry I Polskę. Bitwa pod Legnicą Apogeum potęgi papiestwa Innocenty III​ (Papież w latach 1198-1216) - za jego czasów władza papiestwa osiągneła apogeum. Jego zwierzchnictwo jako suzerena uznawały: Polska, Węgry, Anglia, Portugalia, Królestwo Sycylijskie, Aragonia. Wprowadził datek zwany ,,Denarem Św. Piotra”, czyli ,,Świętopietrze” Zakony Cystersi - oparci na surowej Regule Benedyktyńskiej (Bernard z Clairvaux) Zakony rycerskie - Templariusze - Krzyżacy - Joannici ​- kawalerowie maltańscy Zakony żebracze - Franciszkanie - Św. Klary Zakon kaznodziejski - Zakon Dominikański ​Uniwersytety - pierwsze powstawały ok. XII - XIII w. W środkowej Europie dopiero w XIV w. Włochy: - Padwa - Neapol Francja: - Oxford - Cambridge Praga ​-​ ​1348 Kraków ​- 1364 Architektura gotycka Cechy - rozety - witraże - duże okna, dużą rola światła - budynki wysokie, smukłe, pionowe, strzeliste