Matura z chemii, poziom rozszerzony, rok 2018, Egzamin maturalny z Chimica

Pobierz Matura z chemii, poziom rozszerzony, rok 2018 i więcej Egzamin maturalny w PDF z Chimica tylko na Docsity! WYDZIAŁ CHEMII UMCS EGZAMIN MATURALNY KWIECIEŃ 2018 FORMUŁA OD 2015 („NOWA MATURA") CHEMIA POZIOM ROZSZERZONY ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ KWIECIEŃ 2018 2 Ogólne zasady oceniania zgodne z wytycznymi CKE. Zasady oceniania zawierają przykłady poprawnych rozwiązań zadań otwartych. Rozwiązania te określają wyłącznie zakres merytoryczny odpowiedzi i nie są ścisłym wzorcem oczekiwanych sformułowań. Wszystkie merytorycznie poprawne odpowiedzi, spełniające warunki zadania, oceniane są pozytywnie - również te nieprzewidziane jako przykładowe odpowiedzi w zasadach oceniania. Odpowiedzi nieprecyzyjne, dwuznacznie, niejasno sformułowane uznaje się za błędne. Zdający otrzymuje punkty za odpowiedzi, w których została pokonana zasadnicza trudność rozwiązania zadania, np. w zadaniach, w których zdający samodzielnie formułuje odpowiedzi - poprawne uogólnianie, wnioskowanie, uzasadnianie; w zadaniach doświadczalnych -poprawne zaprojektowanie eksperymentu; rachunkowych - zastosowanie poprawnej metody łączącej dane z szukaną. • Zdający otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania, precyzyjnie odpowiadające poleceniom zawartym w zadaniach. • Gdy do jednego polecenia zdający podaje kilka odpowiedzi, z których jedna jest poprawna, a inne błędne, nie otrzymuje punktów za żadną z nich. Jeżeli zamieszczone w odpowiedzi informacje (również dodatkowe, które nie wynikają z treści polecenia) świadczą o zasadniczych brakach w rozumieniu omawianego zagadnienia i zaprzeczają udzielonej poprawnej odpowiedzi, to za odpowiedź taką zdający otrzymuje 0 punktów. • Rozwiązanie zadania na podstawie błędnego merytorycznie założenia uznaje się w całości za niepoprawne. • Rozwiązania zadań doświadczalnych (np. spostrzeżenia i wnioski) oceniane są wyłącznie wtedy, gdy projekt doświadczenia jest poprawny, czyli np. prawidłowo zostały dobrane odczynniki. Jeżeli polecenie brzmi: Zaprojektuj doświadczenie ...., to w odpowiedzi zdający powinien wybrać właściwy odczynnik z zaproponowanej listy i wykonać kolejne polecenia. Za spostrzeżenia i wnioski będące konsekwencją niewłaściwie zaprojektowanego doświadczenia (np. błędnego wyboru odczynnika) zdający nie otrzymuje punktów. • W zadaniach, w których należy dokonać wyboru - każdą formę jednoznacznego wskazania (numer doświadczenia, wzory lub nazwy reagentów) należy uznać za pokonanie zasadniczej trudności tego zadania. • W rozwiązaniach zadań rachunkowych oceniane są: metoda (przedstawiony tok rozumowania), wykonanie obliczeń i podanie wyniku z jednostką i odpowiednią dokładnością. • Wynik liczbowy wielkości mianowanej podany bez jednostek lub z niepoprawnym ich zapisem jest błędny. • Jeżeli polecenie brzmi: Napisz równanie reakcji w formie ...., to w odpowiedzi zdający powinien napisać równanie reakcji w podanej formie z uwzględnieniem bilansu masy i ładunku. Notacja: • Za napisanie wzorów strukturalnych zamiast wzorów półstrukturalnych (grupowych) lub sumarycznych oraz wzorów półstrukturalnych (grupowych) zamiast sumarycznych nie odejmuje się punktów. • Zapis „”, i „” w równaniach reakcji nie jest wymagany. • W równaniach reakcji, w których ustala się stan równowagi, brak „” nie powoduje utraty punktów. 5 Zadanie 6 (1pkt) Schemat punktowania: 1pkt za zastosowanie poprawnej metody i poprawne wykonanie obliczeń prowadzące do poprawnego wyznaczenia wzoru związku 0pkt zastosowanie niepoprawnej metody, błędnie przedstawiony wzór związku lub brak rozwiązania Przykładowe rozwiązanie: Zakładamy, że masa badanej próbki związku wynosi 100 g, wtedy 1% odpowiada 1 g, więc mO = 38,07 g, mK = 26,58 g, mCr = 35,35 g. Zakładamy, że wzór empiryczny ma postać: KXCrYOZ 𝑋: 𝑌: 𝑍 = 26,58 39 ∶ 35,35 52 ∶ 38,07 16 = 0,68 ∶ 0,68 ∶ 2,39 = 2 ∶ 2 ∶ 7 Wzór związku: K2Cr2O7 Zadanie 7 (1pkt) Schemat punktowania: 1pkt za poprawnie przedstawiony wzór związku 0pkt za niepoprawnie przedstawiony wzór lub brak odpowiedzi Poprawna odpowiedź: CrO O Cr O O O O O 2- K+ K+ Zadanie 8 (1pkt) Schemat punktowania: 1pkt za poprawy wybór rodzaju reakcji i uzasadnienie 0pkt za niepoprawny wybór rodzaju reakcji lub brak odpowiedzi Przykładowe rozwiązanie Reakcja dysocjacji wody jest reakcją endotermiczną. Wraz ze wzrostem temperatury wartość Kw rośnie, gdyż równowaga reakcji przesuwa się w stronę tworzenia jonów, co zgodnie z regułą przekory sugeruje, że do przebiegu reakcji potrzebne jest dostarczenie energii cieplnej  czyli reakcja jest endotermiczna Zadanie 9 (1pkt) 1pkt za poprawne wyznaczenie wartości pH 0pkt niepoprawne wyznaczenie wartości pH lub brak odpowiedzi [H+][OH−] = 5,2 ∙ 10−13 [H+] = [OH−] = 𝑥 to 𝑥 ∙ 𝑥 = 5,2 ∙ 10−13 𝑥 = √5,2 ∙ 10−13 = 7,2 ∙ 10−7 mol/dm3 pH = 6,14 6 Zadanie 10 (1pkt) Schemat punktowania 1pkt za poprawny wybór odczynnika i poprawne uzasadnienie tego wyboru 0pkt za niepoprawny wybór odczynnika lub brak odpowiedzi Poprawna odpowiedź Odczynnik b – kwas azotowy(V). Pojawia się żółte zabarwienie, co jest dowodem obecności w tripeptydzie reszty aminokwasu aromatycznego a tylko jeden z biorących udział w doświadczeniu tripeptydów zawiera resztę aminokwasu aromatycznego (Tyr). Zadanie 11 (2pkt) Schemat punktowania 2pkt za zastosowanie poprawnej metody, poprawne wykonanie obliczeń oraz przedstawienie poprawnego równania kinetycznego reakcji 1pkt za zastosowanie poprawnej metody, ale popełnienie błędów rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku 0pkt za zastosowanie błędnej metody obliczeń lub brak odpowiedzi Przykładowe rozwiązanie: Przyjmujemy, że równanie kinetyczne reakcji ma postać: 𝑉 = 𝑘[NaOH]𝑥[C2H5Br] 𝑦  obliczamy rząd reakcji względem zmian stężeń bromoetanu (y) 𝑉1 𝑉4 = 𝑘∙1𝑥∙1𝑦 𝑘∙1𝑥∙(0,5)𝑦 = 2𝑦 z treści zadania 𝑉1 𝑉4 = 1,6∙10−3 8∙10−4 = 2 to 2𝑦 = 2 𝑦 = 1  obliczamy rząd reakcji względem zmian stężeń NaOH (x) 𝑉1 𝑉3 = 𝑘∙1𝑥∙1𝑦 𝑘∙(0,5)𝑥∙1𝑦 = 2𝑥 z treści zadania 𝑉1 𝑉3 = 1,6∙10−3 8∙10−4 = 2 to 2𝑥 = 2 𝑥 = 1 równanie kinetyczne reakcji: 𝑉 = 𝑘[NaOH][C2H5Br] Zadanie 12 (1pkt) Schemat punktowania: 1pkt za poprawne podanie odpowiedzi i poprawne jej uzasadnienie 0pkt za niepoprawną odpowiedź lub brak odpowiedzi Przykładowe rozwiązanie 𝑘 = 𝑉 [NaOH][C2H5Br]  na podstawie danych doświadczenia 1 𝑘 = 1,6 ∙ 10−3 mol dm3∙s 1mol dm3 ∙ 1mol dm3 = 1,6 ∙ 10−3 dm3 mol∙s  na podstawie danych doświadczenia 2 𝑘 = 1 ∙ 10−4 mol dm3∙s 0,25mol dm3 ∙ 0,25mol dm3 = 1,6 ∙ 10−3 dm3 mol∙s  na podstawie danych doświadczenia 3 𝑘 = 8 ∙ 10−4 mol dm3∙s 0,5mol dm3 ∙ 1mol dm3 = 1,6 ∙ 10−3 dm3 mol∙s Stwierdzenie jest fałszywe co uzasadniają powyższe obliczenia wartości k przy różnych stężeniach substratów 7 Zadanie 13 (1pkt) Schemat punktowania: 1pkt poprawnie podane wzory strukturalne A, B i C wszystkich trzech form kwasu 2- aminopropanowego 0pkt za niepoprawne podane wzory lub brak odpowiedzi Poprawna odpowiedź CH3 C COO - NH2 H A) CH3 C COO - NH3 + H B) CH3 C COOH NH3 + H C) Zadanie 14 (2pkt) Schemat punktowania: 2pkt poprawne zapisanie obu reakcji 1pkt poprawne zapisanie jednej reakcji 0pkt za błędny zapis obu reakcji lub brak odpowiedzi Poprawna odpowiedź a) CH3 C COO - NH2 H + H3O + CH3 C COO - NH3 + H + H2O lub CH3 C COO - NH2 H + H + CH3 C COO - NH3 + H b) CH3 C COO - NH3 + H + H3O + CH3 C COOH NH3 + H + H2O lub CH3 C COO - NH3 + H + H + CH3 C COOH NH3 + H Zadanie 15 (1pkt) Schemat punktowania: 1pkt za poprawne uzupełnienie tekstu 0pkt za niepoprawne uzupełnienie tekstu lub brak odpowiedzi Poprawna odpowiedź Aminokwas występujący w roztworze o pH odpowiadającemu punktowi B: w reakcji 1 z zadania 14 pełni rolę kwasu Brönsteda w reakcji 2 z zadania 14 pełni rolę zasady Brönsteda 10 NH 2 C CH 2 SH H COOH Zadanie 21 (1pkt) Schemat punktowania: 1pkt za poprawne przyporządkowanie wszystkich soli w tabeli 0pkt za niepoprawne przyporządkowanie lub brak odpowiedzi Poprawna odpowiedź: pH < 7 pH = 7 pH > 7 HCOONH4 CH3NH3Cl C6H5NH3ClO CH3COONH4 C2H5NH3ClO Zadanie 22 (2pkt) Schemat punktowania: 2pkt za poprawnie wybrany odczynnik oraz poprawne opisanie obserwacji będących wynikiem dodania tego odczynnika do badanego roztworu 1pkt za poprawnie wybrany odczynnik oraz błędnie opisanie obserwacji będących wynikiem dodania tego odczynnika do badanego roztworu 0pkt za niepoprawnie wybrany odczynnik i nieprawidłowo podane obserwacje lub niepoprawnie wybrany odczynnik lub brak odpowiedzi Poprawna odpowiedź: wodny roztwór chlorku żelaza(III) po dodaniu do (bezbarwnego) badanego roztworu wodnego roztworu chlorku żelaza(III) (żółtego) roztwór zmienił barwę na fioletową (różowo-fioletową) Zadanie 23 (2pkt) Schemat punktowania: 2pkt za zastosowanie poprawnej metody, poprawne wykonanie obliczeń 1pkt zastosowanie poprawnej metody i popełnienie błędów rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowego 0pkt zastosowanie błędnej metody obliczeń lub brak rozwiązania Przykładowe rozwiązanie: 𝑛S2− = 𝑛Pb2+ = 𝑛 a 𝑛Pb2+ = 𝑛Pb(NO3)2 = 0,025 dm 3 ∙ 0,05 mol dm3 = 1,25 ∙ 10−3 mola 1,2510 -3 mola  80% x  100%  x = 1,562510 -3 mola masa cysteiny w próbce 𝑚 = 1,562510−3 mola ∙ 121 g mol⁄ = 0,189 g procentowa zawartość cysteiny w próbce %CYS = 0189 g 2 g ∙ 100% = 9,45(%) 11 Zadanie 24 (1pkt) Schemat punktowania: 1pkt za poprawny wybór enancjomeru 0pkt niepoprawny wybór enancjomeru lub brak odpowiedzi Poprawna odpowiedź: Aktywnym farmakologicznie enancjomerem IBUPROFENU jest enancjomer S, przedstawiony wzorem 1 Zadanie 25 (1pkt) Schemat punktowania: 1pkt za poprawnie podane nazwy obu enancjomerów 0pkt poprawnie podana nazwa tylko jednego z enancjomerów, obie błędne odpowiedzi lub brak odpowiedzi Poprawna odpowiedź: Wzór 1 przedstawia aldehyd (R)-glicerynowy Wzór 2 przedstawia aldehyd (S)-glicerynowy Zadanie 26 (2pkt) Schemat punktowania: 2pkt za poprawnie zapisane równanie etapu 1 oraz poprawnie podany typ oraz mechanizm reakcji zachodzącej w etapie 2 1pkt za poprawnie zapisane równanie etapu 1 ale niepoprawnie określony typ lub mechanizm etapu 2 lub niepoprawne zapisane równanie reakcji etapu 1 ale poprawnie określony typ oraz mechanizm etapu 2 0pkt niepoprawny zapis reakcji etapu 1 i niepoprawne określenie typu lub mechanizmu reakcji etapu 2 lub brak odpowiedzi Poprawna odpowiedź: I CH 2 CH 3 + CH3CH2Cl + HCl AlCl3 II Substytucja wolnorodnikowa Zadanie 27 (2pkt) Schemat punktowania: 2pkt za poprawną nazwę grupy i za poprawne zapisanie obu wzorów monomerów 1pkt za niepoprawną nazwę grupy i za poprawne zapisanie obu wzorów monomerów 0pkt niepoprawne zapisanie wzoru jednego lub obu monomerów lub brak odpowiedzi Poprawna odpowiedź Amidowa II-rzędowa, peptydowa 1 2 Wzór H2N  (CH2)6 NH2 HOOC – (CH2)8 – COOH 12 Zadanie 28 (1pkt) Schemat punktowania: 1pkt za poprawny zapis reakcji 0pkt za niepoprawny zapis reakcji lub brak odpowiedzi Poprawna odpowiedź n HO CH2 CH2 OH + n HOOC COOH H O CH2 CH2 O C O C O OH n + nH2O Zadanie 29 (1pkt) Schemat punktowania: 1pkt za podanie poprawnego wyjaśnienia 0pkt za niepoprawne wyjaśnienie lub brak odpowiedzi Poprawna odpowiedź W środowisku kwaśnym zachodzi reakcja: NH2 + H + NH3 + Podstawnik – NH3  skierowuje następny podstawnik w położenie meta. Zadanie 30 (2pkt) Schemat punktowania: 2pkt za poprawne narysowanie wzorów półstrukturalnych produktów hydrolizy heks-2-ynu oraz podanie poprawnej nazwy systematycznej tego produktu reakcji, który ulega próbie jodoformowej 1pkt za poprawne narysowanie wzorów półstrukturalnych obu ketonów i niepoprawne podanie nazwy systematycznej lub poprawne podanie wzoru strukturalnego i nazwy ketonu dającego pozytywny efekt próby jodoformowej 0pkt za poprawne narysowanie tylko jednego wzoru i niepoprawną nazwę lub niepoprawne narysowanie obu wzorów lub brak odpowiedzi Poprawna odpowiedź: CH3 C O CH2CH2CH2CH3 CH3 CH2 C O CH2CH2CH3 heks-2-on (heksan-2-on) Zadanie 31 (1pkt) Schemat punktowania: 1pkt za poprawny wybór wzoru tłuszczu 0pkt za niepoprawny wybór wzoru tłuszczu lub brak odpowiedzi Poprawna odpowiedź: C