Psychoanaliza notatka, Notatki z Psychologia

Pobierz Psychoanaliza notatka i więcej Notatki w PDF z Psychologia tylko na Docsity! MODEL EKONOMICZNY – DYSTRYBUCJA ENERGII PSYCHICZNEJ • człowiek traktowany jest jako system energetyczny, w którym ilość energii jest ograniczona; jeśli blokuje się jeden kanał ekspresji, to energia znajduje inny, w których opór jest zazwyczaj najmniejszy • cel wszelkiego zachowania stanowi osiągnięcie przyjemności, czyli redukcja napięcia lub uwolnienie energii • za ujęciem osoby jako systemu energetycznego kryje się pogląd, że istoty ludzkie kierowane są instynktami/popędami – model psychodynamiczny i teoria popędów MODEL PSYCHODYNAMICZNY - TEORIA POPĘDÓW • popędy są to stałe i nieuchronne siły, potrzeba podstawowa; dążą do natychmiastowej redukcji napięcia, osiągnięcia satysfakcji i przyjemności; w przeciwieństwie do zwierząt ludzie zdolni są do zaspokajania popędów na różny sposób oraz do odraczania ich i modyfikowania zanim zostaną uwolnione ➢ popędy życia – seksualne, libidinalne, Eros – działania przynoszące przyjemność, popychające organizm do życia i skierowane na rozwój ➢ popędy śmierci – agresywne, Tanatos – działania destrukcyjne dążące do śmierci, niszczenia i zadawania bólu • pojęcia związane z popędem: ➢ źródło popędu – libido – strefy erogenne (fizjologiczne) ➢ cel popędu – imperatywna jakość popędu w formie afektu i wyobrażenia ➢ siła popędu – kompleks zachowań stanowiący jego najwidoczniejszą składową ➢ przedmiotu popędu – przedmiot przynoszący pożądane zaspokojenie • psychoanaliza opowiada się za instynktami, które zdeterminowane są w przeważającej mierze przez siły spoza świadomości – model topograficzny psychiki MODEL TOPOGRAFICZNY – ŚWIADOMOŚĆ, PRZEDŚWIADOMOŚĆ I NIEŚWIADOMOŚĆ • zgodnie z teorią psychoanalityczną życie psychiczne można opisać w kategoriach stopnia, w jakim zdajemy sobie sprawę z danych zjawisk ➢ świadomość odnosi się do zjawisk, z których zdajemy sobie sprawę w każdym momencie ➢ przedświadomość obejmuje treści niebędące w polu świadomości, lecz które mogą być łatwo aktywizowane i powrócić do świadomości ➢ nieświadomość skupia wyobrażenia nieakceptowane przez świadomość przez co nie mogą one zostać uświadomione; zachowują jednak duży ładunek energetyczny, dzięki czemu stale próbują przedostać się do świadomości (efektem są marzenia senne, objawy nerwicowe, przejęzyczenia i czynności pomyłkowe) • był to początkowy strukturalny model dla psychoanalizy; bardziej formalnym jest model definiowany przez pojęcia id ego i superego, odnoszących się do różnych aspektów ludzkiego funkcjonowania MODEL STRUKTURALNY – CZYLI Z CZEGO SKŁADA SIĘ OSOBOWOŚĆ? • id jest to struktura osobowości reprezentująca źródło wszelkiej energii popędowej; jego przejawami są instynkty życia i śmierci/seksualne i agresji, w których tkwi energia potrzebna do ludzkiego funkcjonowania; id kieruje się zasadą przyjemności – dąży do przyjemności i całkowitego uwolnienia energii UJĘCIE PSYCHOANALITYCZNE 5 MODELI METAPSCYHOLOGII FREUDA • superego reprezentuje moralny obszar funkcjonowania człowieka, obejmując ideały oraz kary; dąży do perfekcji; struktura ta kontroluje zachowania zgodnie z normami społecznymi, nagradzając za dobre (duma, miłość) i karząc za złe (wina, niższość); superego nie rozróżnia myśli od działania, przez co osoba może czuć się wina za myślenie o czymś, nawet gdy nie doprowadziło ono do działania; blokuje impulsy („nie wolno”) oraz nakłania ego do wzięcia pod uwagę celów moralnych („powinieneś”); dla superego wszystko jest białe albo czarne • ego wyraża i zaspokaja pragnienia id zgodnie z wymogami rzeczywistości i superego; działa zgodnie z zasadą rzeczywistości - dąży do rzeczywistości, w której gratyfikacja popędów jest odroczona aż do momentu, kiedy można osiągnąć największą przyjemność przy odczuwaniu najmniejszego bólu lub negatywnych konsekwencji; energia id, w zgodzie z wymogami superego, zostaje zablokowana, skierowana gdzie indziej lub stopniowo uwalniania; według Freuda ego to biedna struktura służąca trzem surowym panom: id, rzeczywistości i superego, których żądania i wymagania musi godzić MODEL ROZWOJOWY – STADIA PSYCHOSEKSUALNE • rozwój popędów, których źródłem są napięcia ciała skoncentrowanych w strefach erogennych, które są biologicznie zdeterminowane i zmieniają się z wiekiem oraz kolejnymi stadiami psychoseksualnymi ➢ stadium oralne – 0-2 lata – obszar pobudzenia: usta ➔ gratyfikacja oralna występuje podczas ssania kciuka, karmienia ➔ fiksacja oralna: w przyszłości - agresja, sarkazm, zamiłowanie do konfliktów ➔ celem stadium jest ufność ➢ stadium analne – 2-3 lata – obszar pobudzenia: odbyt ➔ fiksacja analna: w przyszłości - okrucieństwo, upór, skąpstwo ➔ celem stadium jest niezależność ➢ stadium falliczne – 4-5 lat – obszar pobudzenia: genitalia ➔ chłopiec: erekcja prowadzi do wzmożonego zainteresowania członkiem oraz uświadomienia, że kobiecie członka brakuje, co doprowadzić może do lęku przed kastracją, w szczególności, gdy ojciec grozi synowi, że za złe zachowanie pozbawi go jego przyrodzenia; kompleks Edypa: przeznaczeniem każdego chłopca jest zabić swojego ojca w wyobraźni i poślubić własną matkę ➔ dziewczynka: uświadamia sobie brak członka i obciąża winą matkę, przez co wybiera sobie nowy obiekt miłości – ojca; przez zazdrość o członek dziewczyna wyobraża sobie, że może odzyskać utracony organ poprzez posiadanie dziecka ze swoim ojcem; kompleks Elektry: podświadoma i stłumiona skłonność płciowa do ojca i strach przed odwetem matki-rywalki budzącej podświadomą wrogość dziecka » dzieci rozwiązują te konflikty poprzez identyfikację (przybieranie cech drugiej osoby i integrowaniu ich w swoje funkcjonowanie) z rodzicem tej samej płci, zdobywając w ten sposób identyfikację z rodzicem płci odmiennej; dzięki identyfikacji dziecko przyjmuje wiele wartości moralnych od rodzica ➔ celem stadium jest identyfikacja płciowa ➢ stadium latencji – 6-12 lat – rozwój standardów moralnych ➢ stadium genitalne – 13-18 lat – dojrzałość, gotowość do podjęcia ról społecznych KONFLIKTY I MECHANIZMY OBRONNE • istnieją trzy rodzaje konfliktów wewnętrznych: ➢ konflikt obiektywny wynika z realnego zagrożenia ➢ konflikt neurotyczny jest to konflikt pomiędzy id i ego, które chroni się przez zdominowaniem przez id ➢ konflikt moralny jest konfliktem superego i id - sumienie przeciwstawia się popędowi