Pobierz rośliny chronione w polsce i więcej Prezentacje w PDF z Biologia tylko na Docsity! CHRONIONE GATUNKI ROŚLIN W POLSCE KONKURS KURATORYJNY Buławnik czerwony . Cis pospolity (Taxus baccata L.) to gatunek zimozielonego drzewa lub krzewu z rodziny cisowatych. Znanych jest około 150 różnych odmian, z czego w Polsce uprawianych jest około 30. Występowanie i środowisko PL Występuje w lasach Europy, Azji i północno-zachodniej części Afryki. U nas rzadki gatunek w naturze, lecz często sadzony. Nie występuje na Mazowszu, Lubelszczyźnie i Podlasiu. Cis wymaga gleby wapiennej, głębokiej i wilgotnej. Cis pospolity nie znosi suszy i dużych mrozów. Jest odporny na zanieczyszczenie powietrza. Cis pospolity może dożyć nawet 1500 lat. Kwitnie w okresie od marca do kwietnia. Morfologia i anatomia Osiąga wysokość 10-15 m, najwięcej 27 m. Kora jest czerwonobrązowa, łuszcząca się płatami, zielona na młodych pędach. Igły są dość krótkie, mają 1-3 cm długości. Są ciemnozielone z wierzchu, lekko błyszczące i jasnozielone od spodu. Igły układają się skrętolegle. Są miękkie i nie kłują. Są dość trwałe (7-8 lat). Kwiaty męskie znajdują się w kątach igieł, są żółte i kuliste. Kwiat żeńskie, niepozorne, są zielone. Owoc to czerwona, słodka i lepka osnówka, zjadana przez niektóre ptaki. Ochrona i zagrożenia LC Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną w Polsce. To gatunek ginący w Europie. Już Władysław Jagiełło zakazał wycinki cisa w lasach. Ciekawostki To roślina trująca (poza osnówką owocu). Drewno tego drzewa jest bardzo cenne. Najwięcej, bo aż kilka tysięcy drzew, rośnie w Borach Tucholskich - stanowią rezerwat "Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego" w Wierzchlesie. To roślina o leczniczych właściwościach. Z igieł cisu wytwarza się półprodukt, który służy do produkcji leku na nowotwory. Długosz królewski A. Sielicka Dziewięćsił popłocholistny (Carlina onopordifolia) to wieloletnia roślina z rodziny astrowatych, wydzielająca mleczny sok. Występowanie i środowisko PL Dziewięćsił popłocholistny rośnie na suchych murawach na Wyżynie Małopolskiej i Lubelskiej. Rośnie tylko w Europie na czterech wyodrębnionych obszarach (Polska i Ukraina). Kwitnie w okresie od czerwca do września. Morfologia i anatomia Łodyga jest bardzo krótka. Liście są długie na 50 cm, zebrane w rozetę, są kolczaste. Kwiaty są zebrane w koszyczki o średnicy 15-20 cm. Są jasnożółte, zewnętrzne ciemnobrunatne. Nasiona są zaopatrzone w puch kielichowy. Korzeń jest zdrewniały, o długości nawet 1 m. Rozmnażanie Roślina ta kwitnie i owocuje tylko raz w swoim życiu i to po 10-20 latach! Jest owadopylna i nie rozmnaża się wegetatywnie. Skuteczność kiełkowania wynosi praktycznie 100%. Ochrona i zagrożenia VU Gatunek ten jest narażony na wymarcie. Ma status VU w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Gatunek znajduje się pod ochroną ścisłą. Ciekawostki Kwiat tego gatunku widnieje na emblemacie Polskiego Towarzystwa Botanicznego. Kocanki piaskowe Kocanki piaskowe (Helichrysum arenarium) to bylina z rodziny złożonych, biało filcowana, posiadająca lecznicze właściwości. Występowanie i środowisko PL Kocanki piaskowe rosną na suchych, piaszczystych terenach, przy drogach i na wrzosowiskach. Występują w Europie i w Azji. Kwitnie w okresie od lipca do początku października. To gatunek wybitnie światłolubny. Morfologia i anatomia Osiąga wysokość 10-50 cm. Liście są pojedyncze, blaszka o długości do 7 cm, całobrzegie, dolne podłużnie odwrotnie jajowate, górne odwrotnie jajowate i siedzące. Ulistnienie skrętoległe. Kwiaty są zebrane w kuliste koszyczki o średnicy 6-7 cm, zebrane w wiechy. Kwiaty brzeżne żeńskie, w środku koszyczka obupłciowe. Kolor zwykle żółty, rzadziej pomarańczowy lub czerwony. Kwiaty rurkowate pomarańczowe. Owoc to niełupka. Kłącze jest zdrewniałe. Ochrona i zagrożenia Gatunek jest w Polsce chroniony. Lilia złotogłów Lilia złotogłów Lilia złotogłów (Lilium martagon) to roślina wieloletnia z rodziny liliowatych z charakterystyczną, złocistą cebulą, pokrytą łuskami i pięknymi kwiatami. To także roślina lecznicza, trująca oraz gatunek wskaźnikowy starych lasów. Dość często uprawiana jako roślina ozdobna. Jest to jednocześnie jeden z najpiękniejszych rodzimych kwiatów. Występowanie i środowisko PL Lilia złotogłów rośnie w Europie i w Azji. U nas spotykana na terenie całego kraju, jednak najczęściej w Sudetach i Karpatach. Preferuje półcień i gleby o odczynie zasadowym lub obojętnym. Rośnie w lasach liściastych i mieszanych. Kwitnie w okresie od czerwca do lipca. Morfologia i anatomia Osiąga wysokość 40-150 cm. Łodyga jest sztywna i wyprostowana. Liście są pojedyncze, eliptycznopodługowate, w dolnej części występujące w okółkach, o długości do 12 cm i szerokości do 5 cm, z widocznymi podłużnymi nerwami w liczbie od 7 do 11. Kwiaty są duże, o średnicy 4-5 cm, zwisające, zebrane w luźne grono na szczycie łodygi. Okwiat czerwono-różowy, widoczne ciemne plamkowanie, z mięsistymi działkami okwiatu, odgiętymi mocno w górę. Każdy kwiat ma 6 dużych pręcików ułożonych środkowo na nitkach pręcikowych, jeden słupek z kanciastym znamieniem. Owoc żebrowana torebka o dużych rozmiarach. Nasiona ciemnożółte, dość duże, ze skrzydełkami, rozsiewane przez wiatr. Roślina wytwarza dużą, łuskowatą, złotawą cebulę. Rozmnażanie To roślina owadopylna. Ochrona i zagrożenia Znajduje się pod ścisłą ochroną. Ciekawostki To przysmak saren. Lobelia jeziorna
(0G A1J3401 ,AATeMOJSTOWM
Mikołajek nadmorski (Eryngium maritimum) to gatunek wieloletniej, zimotrwałej rośliny z rodziny baldaszkowatych, pokryta białawo-niebieskim woskiem. Występowanie i środowisko PL To gatunek europejski. Został introdukowany w Ameryce Północnej. Mikołajek ten porasta nadmorskie wydmy. W Polsce występuje wyłącznie nad Bałtykiem. Kwitnie w okresie od czerwca do początku września. Morfologia i anatomia Osiąga wysokość zwykle 20-60 cm, maksymalnie 100 cm. Łodyga jest krótka, lekko zdrewniała o nasady, rozgałęziona w górnej części. Liście są sztywne z ostrymi kolcami, w górnej części siedzące, obejmujące łodygę. Mają długość od 5 do 15 cm. Są okrągłe, dłoniasto podzielone na 5 trójkątnych klap. Kwiaty są zebrane w główki o szerokości do 3 cm. Mają niebieską barwę i pachną. Owoc pokryty łuskami. Ochrona i zagrożenia Mikołajek nadmorski objęty jest ochroną ścisłą. iłek wiosenny
M
Ranunculacese
(nemoneae)
Adonis vemalis L.
Miłek wiosenny (Adonis vernalis) to bylina z rodziny jaskrowatych. To roślina trująca o leczniczych właściwościach, znajdująca się pod ścisłą ochroną. Czasem jest uprawiana jako roślin ozdobna. W uprawach można spotkać odmiany: •'Alba' - rzadka odmiana o białych kwiatach. •'Plena' - również rzadko spotykana odmiana o pełnych kwiatach. Występowanie i środowisko PL Roślina ta występuje w Europie i Azji. Zasiedla stepowe murawy, zarośla. U nas występuje na południu kraju oraz nad dolnym odcinkiem Wisły. Osiąga w Polsce północny zasięg występowania w Europie. Rośnie na terenach suchych lub lekko tylko wilgotnych, na glebie o odczynie zasadowym. Kwitnie w okresie od kwietnia do maja, czasem drugi raz jesienią. Lubi światło. Morfologia i anatomia Osiąga wysokość 10-40 cm. Łodyga jest wysoka na 40 cm, lekko bruzdowana, pusta w środku, sztywna, wzniesiona. Liście dolne są łuskowane, górne 2-4-krotnie podzielone. Łatki są równowąskie, nitkowate. Kwiaty są koloru żółtego, o średnicy 3-8 cm, z żółtymi pylnikami. Kwiaty zamykają się podczas niepogody. Owoce to niełupki. Korzeń jest silnie rozgałęziony. Rozmnażanie To roślina owadopylna. Nasiona są roznoszone po okolicy przez mrówki. Ochrona i zagrożenia W Polsce miłek wiosenny znajduje się pod ochroną ścisłą. Zagrożeniem jest niekontrolowany zbiór zielarzy. Do dziś nie udało się określić warunków hodowli tego zioła. Zbiór wymaga odpowiednich pozwoleń. Ciekawostki W Polsce gatunek ten uznawany jest za relikt stepowy. Pełnik europejski Pełnik europejski (Trollius europaeus) to trująca roślina wieloletnia z rodziny jaskrowatych o pięknych, kulistych kwiatach. Występowanie i środowisko PL Pełnik europejski występuje w Europie i Azji po Syberię. Porasta wilgotne łąki, torfowiska i zarośla, a także wilgotne lasy. W Polsce pełnik europejski jest rośliną rzadką, częściej spotykaną wysoko w górach. Kwitnie w okresie od maja do początku lipca. Morfologia i anatomia Osiąga wysokość 30-70 cm. Łodyga jest wzniesiona, na ogół pojedyncza, rzadziej rozgałęziona, naga. Liście odziomkowe są umieszczone na długich ogonkach, dłoniasto 3-5-sieczne, z odcinkami podzielonymi na 3 łatki, brzegiem piłkowane. Liście łodygowe są3-4 dzielne, natomiast w górnej części siedzące. Kwiaty są intensywnie żółte, o kulistym kształcie, o średnicy do 4 cm, pojedyncze na szczycie łodygi. Okwiat złożony z 10-15 listków. Owoc stanowi wyprostowany mieszek w kształcie stożka. Kłącza są dość krótkie, pionowe. Ochrona i zagrożenia Gatunek ten znajduje się pod ścisłą ochroną. Rosiczka o AE O e
TABLICA II
ę%
b
4Y
Szachownica kostkowata
KUNGSANGSLILJA, FRITILLARIA NELEAGZIS LL
Szachownica kostkowata (Fritillaria meleagris) to wieloletnia roślina cebulowa z rodziny liliowatych z niezwykłym deseniem na płatkach kwiatów, przypominającym szachownicę. To rzadko roślina uprawiana dla ozdobnych kwiatów i dziczejąca. Występowanie i środowisko PL W Polsce szachownica kostkowata występuje tylko w okolicach Przemyśla. Rośnie na wilgotnych łąkach. Czasem jest uprawiana jako roślina ozdobna. Kwitnie w okresie od kwietnia do maja. Morfologia i anatomia Osiąga wysokość 15-30(40) cm. Łodyga jest bardzo słabo ulistniona. Liście są 4 lub 5, siedzące, równowąskie, o długości do 15 cm, z woskowym nalotem. Kwiaty są zwisające, dzwonkowate, purpurowo brunatne z szachownicą ciemniejszych i jaśniejszych plam.. Owoc to torebka. Ochrona i zagrożenia W Polsce gatunek ten znajduje się pod ścisłą ochroną. Jest krytycznie zagrożony wymarciem. Ciekawostki To roślina trująca.