sprawa polski podczas 1 wojny swiatowej, Notatki z Historia

Pobierz sprawa polski podczas 1 wojny swiatowej i więcej Notatki w PDF z Historia tylko na Docsity! Sprawa polska w czasie I wojny światowej - podsumowanie. Wprowadzenie Przeczytaj Gra interaktywna Sprawdź się Dla nauczyciela Bibliografia: Cytat za: Artykuł Odezwa do Polaków Naczelnego Dowództwa niemieckich i austro- węgierskich armii wschodnich z początku sierpnia 1914 r., 2016, dostęp: dzieje.pl [22.02.2022]. Źródło: bibliotekapiosenki.pl, utwór "Ta co nie zginęła" [w:] Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami matodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S. B. Lenard, Warszawa 1998, s. 43–44. Przeczytaj Rozpad koncertu mocarstw Wybuch I wojny światowej udowodnił, że liczne dynastyczne więzy między europejskimi monarchiami straciły na znaczeniu. W 1914 r. Europą faktycznie rządziły nie poszczególne dynastie, a rywalizujące ze sobą bloki polityczno‐militarne. W pierwszym (trójprzymierze) główną rolę odgrywały Niemcy i Austro‐Węgry, a w konkurencyjnym (trójporozumienie) jednym z ważnych graczy było cesarstwo rosyjskie. Każdy z bloków chciał zwiększenia swego terytorium, wzrostu znaczenia i potęgi. Belle époque, czyli stulecie pokojowej koegzystencji europejskich mocarstw, które zapewniło kontynentowi pokój i rozwój, a dla Polaków (i innych narodowości pozostających bez suwerenności) niewolę lub straty terytorialne, dobiegło końca. Symboliczna mapa Europy, grafika wydana w Warszawie w kwietniu 1915 roku. Czy ilustracja obiektywnie przedstawia sytuację panującą w Europie w tamtym czasie? Wyjaśnij znaczenie tytułu ilustracji. Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna. W 1915 r. Niemcy przejęły inicjatywę na wschodnim odcinku frontu I wojny światowej, który biegł przez ziemie polskie pod zaborem rosyjskim. Gdy Austriacy zajęli Przemyśl i Lwów, Niemcy 5 sierpnia 1915 r. opanowali Warszawę, a następnie twierdze rosyjskie: Modlin, Osowiec, Brześć, Kowno i Wilno. Pod koniec tego roku państwom centralnym udało się zdobyć całe terytorium zajmowane współcześnie przez Polskę, Litwę, Łotwę, zachodnią Białoruś i Ukrainę. Sytuacja na niemiecko‐rosyjskim froncie potwierdziła słuszność kalkulacji Józefa Piłsudskiego z 1914 r., gdy w konflikcie Rosji z Niemcami i Austrią postawił na Austriaków. Polska Partia Socjalistyczna głosiła, że największym wrogiem Polski jest Rosja, należy więc wywołać powstanie w zaborze rosyjskim i utworzyć zalążek niepodległego państwa. Odmiennego zdania była Narodowa Demokracja Romana Dmowskiego. Za największego wroga Polski uznawała Niemcy, utrzymując, że należy zjednoczyć ziemie polskie pod berłem carów, a po wygraniu wojny przez państwa ententy starać się o uzyskanie autonomii. Zaborcy wobec Polaków Do momentu wybuchu wojny w 1914 r. Niemcy i Rosja nie miały żadnych planów, aby zapewnić Polakom większą niezależność polityczną. W Austrii pojawiła się natomiast koncepcja uczynienia z Galicji trzeciego „królestwa” monarchii. Gdy jednym z teatrów działań wojennych stały się ziemie polskie, każde z mocarstw próbowało pozyskać przychylność Polaków – potencjalnych rekrutów. Zaczęło się od ogólnikowej odezwy Naczelnej Komendy austriackiej z 9 sierpnia 1914 roku: Niemcy swoje cele nakreślili w „programie wrześniowym” kanclerza Theobalda von Bethmann Hollwega. W Europie Środkowej miała powstać tzw. „Mitteleuropa” (czyli Europa Środkowa), utworzona z państw formalnie niepodległych, ale w rzeczywistości podporządkowanych II Rzeszy. Polska w tym projekcie miała grać rolę małego państwa buforowego, oddzielającego Niemcy od Rosji, poddanego stopniowej germanizacji. Marionetkowe państwo polskie zaplanowano jako monarchię, na tronie której zasiadłby arystokrata z Niemiec lub Austrii. Projekt ten spotkał się jednak z oporem dowództwa niemieckiego, które samo powstanie państwa polskiego uznało za wielki błąd. Jednocześnie wojska niemieckie rozdawały w sierpniu 1914 r. ulotki o treści: „Przychodzimy do was jako przyjaciele. Zaufajcie nam! Wolność wam niesiemy i niepodległość! Połączcie się z wojskami sprzymierzonymi”. Polacy! Zbliża się chwila oswobodzenia spod jarzma moskiewskiego. Sprzymierzone wojska Niemiec i Austro‐Węgier przekroczą wkrótce granicę Królestwa Polskiego. Już się cofają Moskale. Upada ich krwawe panowanie, ciążące na was od stu przeszło lat. Połączcie się z wojskami sprzymierzonymi. Z naszymi sztandarami przychodzi do was wolność i niepodległość. Cytat za: Artykuł Odezwa do Polaków Naczelnego Dowództwa niemieckich i austro-węgierskich armii wschodnich z początku sierpnia 1914 r., 2016, dostęp: dzieje.pl [22.02.2022]. “ W tym samym czasie Rosja opublikowała ogólnikową odezwę podpisaną przez wielkiego księcia Mikołaja: „Niechaj Naród Polski połączy się w jedno ciało pod berłem Cesarza Rosji. Pod berłem tym odrodzi się Polska swobodna w swej wierze, języku i samorządzie”. Fakt podpisania dokumentu przez rosyjskiego wodza naczelnego, nie zaś cara, wskazywał, że chodzi o zmobilizowanie Polaków do walki w interesie Rosji. Z kolei rządy zachodnich państw ententy uważały, że sytuacja na ziemiach polskich to wewnętrzna sprawa rosyjska. Do sprawy polskiej życzliwie natomiast odnosiła się opinia publiczna na Zachodzie oraz liczna, a w Stanach Zjednoczonych dobrze zorganizowana, Polonia. Zwolenników orientacji prorosyjskiej, którzy zajmowali bierną postawę wobec prób wciągnięcia ich do współpracy z okupacyjnymi władzami niemieckimi i austriackimi, takich jak Zdzisław Lubomirski lub Roman Dmowski, określano mianem pasywistów. Natomiast polityków wzywających do współpracy z państwami centralnymi nazywano aktywistami. Zaliczał się do nich także Józef Piłsudski. Europa podczas I wojny światowej. Źródło: Krysan Chariza i zespół, licencja: CC BY-SA 3.0. Wskaż, na jakich frontach walczyli Polacy. Tworzenie się polskich oddziałów. Kompania Kadrowa Józef Piłsudski początkowo nie wierzył, by konflikt serbsko‐austriacki przerodził się w wojnę między zaborcami, ale 30 lipca 1914 r. wydał rozkaz mobilizacyjny dla Związku Strzeleckiego. Na początku sierpnia przyszła zgoda sztabu austriackiego na dywersyjne działania „wojsk polskich” i już 6 sierpnia z krakowskiej dzielnicy Oleandry wyruszyła ku Na początku sierpnia 1915 r., tuż przed opuszczeniem przez Rosjan Warszawy, Mikołaj II polecił opracować ustawę dającą Polakom po wojnie prawo do swobód kulturalnych, gospodarczych i  narodowych, w ramach autonomii pod berłem Romanowów. Plany te zakładały autonomię pod panowaniem Rosji także ziem zaboru austriackiego oraz niemieckiego, a nawet... przyłączenie Górnego Śląska. Jednak zapowiadane swobody były znacznie mniejsze od tych, które Polacy już mieli w Galicji pod panowaniem Austro‐Węgier. Według wersji autonomii przedstawionej ambasadorowi Francji, rząd polski miał składać się z przedstawiciela cara w randze wicekróla, z rady ministrów oraz dwuizbowego parlamentu. Administrowałby Polską, ale cła, polityka zagraniczna, wojsko, finanse, sieć kolejowa pozostałyby pod bezpośrednią władzą Imperium Rosyjskiego. Opublikowanie carskiego planu spowodowało gwałtowne załamanie się zwolenników orientacji prorosyjskiej (tzw. pasywistów). Roman Dmowski natychmiast wyjechał z Rosji do Szwajcarii, gdzie w Lozannie działała Agencja Polska, która chciała zainteresować sprawami polskimi władze francuskie. Jednak Dmowski zostawił sobie furtkę w postaci utrzymywanej nadal w Petersburgu placówki Komitetu Narodowego Polskiego. Na rzecz sprawy polskiej nieustannie lobbowali na Zachodzie luminarze polskiej kultury. Ignacy Paderewski zbierał pieniądze na ofiary wojny na ziemiach polskich i namawiał polityków państw zachodnich do poparcia idei niepodległości Polski. Między innymi w wyniku jego zabiegów Woodrow Wilson, prezydent Stanów Zjednoczonych, które w kwietniu 1917 r. przystąpiły do wojny, zaczął sprzyjać Polakom. Postulat niepodległości Polski uznali wkrótce i inni przywódcy państw ententy. We Francji z ochotników wywodzących się głównie ze środowisk polonijnych sformowano Armię Polską. Wojna trwała i widać było, że nie można spodziewać się szybkich militarnych rozstrzygnięć. Strony stawiały na wycieńczenie przeciwnika, któremu na skutek zadawanych strat miało zabraknąć żołnierzy i broni. Polacy walczyli w armiach wszystkich zaborców. W 1916 r. Niemcy oszacowali, że z ziem polskich można wcielić do armii jeszcze co najmniej milion żołnierzy. Główny kwatermistrz armii niemieckiej Woodrow Wilson (1856 – 1924), dwudziesty ósmy prezydent Stanów Zjednoczonych, funkcję tę pełnił w latach 1913–1921. W czasie trwania pierwszej kadencji Wilsona w Europie wybuchła I wojna światowa. W grudniu 1914 roku prezydent USA ogłosił deklarację neutralności. Stany Zjednoczone wypowiedziały wojnę Niemcom dopiero w kwietniu 1917 roku, w czasie trwania II kadencji Wilsona. W styczniu 1918 roku w orędziu do Kongresu prezydent USA przedstawił program pokojowy, nazwany czternastoma punktami Wilsona. Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna. postulował: „Stwórzmy Wielkie Księstwo Polskie z Warszawy i Lubelskiego, a zaraz potem polską armię pod dowództwem niemieckim”. Ostatecznie w 1916 r. ogłoszono tzw. akt 5 listopada – proklamację dwóch cesarzy mówiącą o „powstaniu samodzielnego państwa z ziem panowaniu rosyjskiemu wydartych z  dziedziczną monarchią i ustrojem konstytucyjnym”**. O granicach, własnej armii, polityce zagranicznej w proklamacji nie wspomniano. Polacy w  większości akt cesarzy zignorowali. Mimo to już 9 listopada ogłoszono zaciąg do armii nazwanej Polnische Wehrmacht, która miała być „tymczasowo” włączona do armii niemieckiej. Na początku grudnia 1916 r. utworzono Tymczasową Radę Stanu składającą się z 25 reprezentantów wszystkich ziem i  wszystkich kół zawodowych oraz po trzech komisarzy ze strony rządów cesarskich. Na czele Rady stanął Wacław Niemojewski, ziemianin z kaliskiego. Akt 5 listopada zaszokował państwa ententy. Jako pierwszy głos zabrał car Mikołaj, który 25 grudnia 1916 r. w rozkazie dla wojska uznał, że ważnym celem wojny jest utworzenie: „Polski wolnej, złożonej z wszystkich trzech części, dotąd rozdzielonych, z własnymi izbami ustawodawczymi i wojskiem”. Kryzys przysięgowy Ostatecznie frontowe sukcesy państw centralnych i rewolucja lutowa w Rosji spowodowały utwardzenie stanowiska Niemców i Austriaków wobec wojsk polskich. Austriacy i Niemcy zażądali od legionistów natychmiastowego złożenia przysięgi na wierność. Józef Piłsudski wykorzystał to, by pozbyć się opinii polityka uzależnionego od Austrii. Zerwał kontakty z Tymczasową Radą Stanu, odmówił złożenia przysięgi i zaapelował o to samo do Legionów. Władze zareagowały represjami. Odmawiających przysięgi legionistów wcielano do armii austriackiej i wysyłano na front włoski albo osadzano w obozach internowania w Beniaminowie i Szczypiornie. Samego Piłsudskiego aresztowano w nocy z 21 na 22 lipca 1917 roku i wywieziono do twierdzy w Magdeburgu. W proteście przeciwko takiemu postępowaniu zaborców Tymczasowa Rada Stanu dokonała samorozwiązania. By załagodzić konflikt niemieckie władze okupacyjne oddały Polakom nadzór nad sądownictwem, a jesienią 1917 r. utworzono trzyosobową Radę Regencyjną. Deklaracje rosyjskie i orędzie Wilsona *Źródło: H. Zieliński, „Historia Polski 1914‐1939”, Wrocław, 1982, s. 24. **Źródło: „Akt 5 listopada – przełom w czasie wielkiej wojny,” tekst dostępny: ipn.gov.pl [22.02.2022] W ciągu trzech lat wojny dwa miliony rosyjskich żołnierzy zginęło lub dostało się do niewoli. Armia austriacka i niemiecka straciła około miliona ludzi. W 1917 r. rosyjski korpus oficerski był już całkowicie zniechęcony brakiem jakichkolwiek sukcesów. Powtarzające się w ciągu trzech lat katastrofalne klęski doprowadziły do zaniku patriotyzmu wśród rosyjskich żołnierzy. W marcu 1917 r. dochodziło do otwartych buntów, frontowe oddziały  zaczęły odmawiać wykonywania rozkazów. Rewolucja lutowa w Rosji przyczyniła się do zmiany stanowiska tego dotychczasowego zaborcy w stosunku do sprawy polskiej. Najpierw głos zabrała Piotrogrodzka Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich, uznając prawo Polski do niepodległości: Dwa dni później głos w polskiej sprawie zabrali też przedstawiciele oficjalnego Rządu Tymczasowego, zapowiadając powstanie niepodległej Polski, ale związanej z Rosją: Audiobook można wysłuchać pod adresem: hps://zpe.gov.pl/b/P1D5jAXTw Orędzie Piotrogrodzkiej Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich do narodu polskiego - 27 marca 1917 r. Do Narodu Polskiego. Reżym carski, który w ciągu półtora wieku zdławił zarówno naród polski, jak i rosyjski, został obalony wspólnymi siłami proletariatu i wojska. Zawiadamiając naród polski o tym zwycięstwie wolności nad ogólnorosyjskim żandarmem, Piotrogrodzka Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich oświadcza, że demokracja Rosji stoi na stanowisku uznania narodowo‐politycznego samookreślenia narodów, i oznajmia, że Polska ma prawo do całkowitej niepodległości pod względem państwowo‐międzynarodowym. Przesyłamy narodowi polskiemu swe braterskie pozdrowienia i życzymy mu powodzenia w oczekującej go walce o wprowadzenie w niepodległej Polsce demokratycznego republikańskiego ustroju. Piotrogrodzka Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich. Audiobook można wysłuchać pod adresem: hps://zpe.gov.pl/b/P1D5jAXTw Odezwa rosyjskiego Rządu Tymczasowego do Polaków - 29 marca 1917 r. Sieroszewski i Edward Rydz‐Śmigły. W Warszawie ujawniła się POW, która wspólnie z dowborczykami i młodzieżą akademicką rozbrajała Niemców. Józef Piłsudski chciał początkowo jechać do Lublina i  włączyć się w prace rządu, ale przekonany przez regenta Lubomirskiego, że rząd należy tworzyć w Warszawie, wysłał telegram do Daszyńskiego i Rydza‐Śmigłego z wezwaniem do stawienia się w stolicy. W dniu 11 listopada Rada Regencyjna przekazała Piłsudskiemu naczelne dowództwo nad siłami zbrojnymi, a 14 listopada przejął on władzę cywilną. Rada Regencyjna uległa rozwiązaniu. Oznaczało to odzyskanie niepodległości po 123 latach zaborów. Na konferencji pokojowej w Wersalu zdecydowano natomiast o granicach nowego państwa. Polskę reprezentowali tam Roman Dmowski i  Ignacy Jan Paderewski. Najważniejsze postacie Afisz proklamujący powstanie Rządu Ludowego. Oświadczenia rozklejono w nocy z 6 na 7 listopada 1918 roku, m.in. w Lublinie. Wyjaśnij, dlaczego rządy Rady Regencyjnej określone zostały jako reakcyjne i ugodowe. Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna. domena publiczna, Wikimedia Commons Roman Dmowski (1864-1939) współzałożyciel i lider ruchu narodowo-demokratycznego (endecji), poseł do II i III Dumy Państwowej (izby niższej parlamentu) Imperium Rosyjskiego. Inaczej niż Józef Piłsudski, który dążył do wywołania kolejnego powstania w Polsce, Dmowski uważał, że najpierw trzeba odzyskać autonomię utraconą w wyniku klęsk poprzednich powstań, z pomocą Rosji zjednoczyć ziemie zaboru austriackiego i pruskiego, a potem stopniowo uniezależniać się od Rosji. 1 domena publiczna, Wikimedia Commons Woodrow Wilson (1856-1924) prezydent Stanów Zjednoczonych w latach 1913---1921, w historii Polski zapisał się szczególnie jako autor trzynastego punktu orędzia wygłoszonego przed Kongresem USA 8 stycznia 1918 r., w którym postulował nie tylko powołanie do życia niepodległej Polski, ale i to, że powinna ona mieć swobodny i bezpieczny dostęp do morza. 2 pasywiści politycy o orientacji prorosyjskiej, którzy zajmowali bierną postawę wobec prób wciągnięcia ich do współpracy z okupacyjnymi władzami niemieckimi i austriackimi; po rewolucji lutowej 1917 r. w Rosji w większości zmienili orientację polityczną, opowiadając się po stronie mocarstw zachodnioeuropejskich Polska Organizacja Wojskowa (POW) organizacja militarna powstała w Warszawie w 1914 roku jako Polski Związek Wojskowy (PZW) z połączenia kilku grup bojowców działających już w okresie przedwojennym. Początkowo miała przygotować kraj do antyrosyjskiego powstania, a następnie do ewentualnej walki z pozostałymi zaborcami Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich instytucja polityczna powstała na terenie Rosji w wyniku rewolucji lutowej w 1917 r., dzieliła władzę z Rządem Tymczasowym Rada Regencyjna (łac. rego - rządzę, kieruję) organ rządowy zastępujący w Królestwie Polskim króla lub regenta, objął urząd 27 października 1917 r.; Rada powołana została aktami niemieckich i austro‐węgierskich władz okupacyjnych Rząd Tymczasowy instytucja polityczna powstała na terenie Rosji w wyniku rewolucji lutowej w 1917 r. i obalenia caratu Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej pierwszy polski rząd utworzony w Lublinie w nocy z 6 na 7 listopada 1918 r., w którym uczestniczyli przedstawiciele lewicy niepodległościowej (m.in. Polskiej Partii Socjalistycznej i Polskiego Stronnictwa Ludowego) oraz współpracownicy Józefa Piłsudskiego; pierwszym premierem był Ignacy Daszyński, a po jego dymisji Jędrzej Moraczewski; ustąpił w styczniu 1919 r. Słowa kluczowe Józef Piłsudski, Rada Regencyjna, Piotrogrodzka Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich, Roman Dmowski, okupacja, I wojna światowa, Legiony Polskie, kryzys przysięgowy, odzyskanie niepodległości, Ignacy Paderewski, orędzie Wilsona Bibliografia Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, M. Sobańska‐Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998. H. Zieliński, Historia Polski 1914‐1939, Wrocław, 1982. Sprawa polska podczas Wielkiej Wojny 1914‐1919, W. Rojek i A. Kastory, Kraków 2016. Gra interaktywna Polecenie 1 Zagraj w grę interaktywną i sprawdź swoją wiedzę. Następnie wykonaj poniższe zadania. Polecenie 2 Wyjaśnij treść 13. punktu orędzia prezydenta USA Woodrowa Wilsona. Test Sprawdź swoją wiedzę Poziom trudności: łatwy Limit czasu: 4 min Twój ostatni wynik: - Uruchom Twoja odpowiedź Ćwiczenie 2 Każdemu działaniu poprawnie przyporządkuj postać. Wybierz ją spośród oznaczonych literami A–D. W każdym wierszu tabeli zaznacz właściwą literę. A. Wojciech Korfanty B. Wincenty Witos C. Roman Dmowski D. Józef Piłsudski Działanie: Utworzenie Błękitnej Armii A B C D Kryzys przysięgowy A B C D Utworzenie Polskiej Komisji Likwidacyjnej A B C D             輸 Ćwiczenie 3 Zapoznaj się z ilustracją i wykonaj polecenia. Rysunek satyryczny „Piąty listopada 1916 roku”. Źródło: wikimedia.org, domena publiczna. Rozstrzygnij czy treść rysunku oddaje nastroje i prawdziwe intencje Polaków, czy wystawców aktu 5 listopada. Odpowiedź uzasadnij. oddaje intencje wystawców aktu 5 listopada. Oddaje intencje Polaków. Twoje uzasadnienie   醙 Ćwiczenie 4 Zaznacz, które z podanych stwierdzeń jest prawdziwe, a które fałszywe. Stwierdzenie P F Rada Regencyjna została powołana na mocy decyzji Rosyjskiego Rządu Tymczasowego z 1917 r. Członkami Rady Regencyjnej byli obywatele niemieccy. Siedzibą Komitetu Narodowego Polskiego była Warszawa. Ćwiczenie 5 Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenia. Dokończ zdanie – uzupełnij lukę. Programem naszym jest program, który zapewni światu pokój; program ten – jedynie możliwy jest następujący: 1. Jawne traktaty pokojowe, jawnie zawarte, po których nie będzie już żadnych tajnych porozumień międzynarodowych, dyplomacja zaś będzie działała zawsze szczerze i jawnie. […] 13. Należy stworzyć niezawisłe państwo polskie […], któremu należy zapewnić swobodny i bezpieczny dostęp do morza […] [w:] Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami matodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S. B. Lenard, Warszawa 1998, s. 43–44. “ Zacytowany w źródle tekst został wygłoszony przez .       輸 醙 Ćwiczenie 8 Oceń wysiłek zbrojny Polaków w czasie I wojny światowej. Ocenę uzasadnij argumentami. Twoja odpowiedź 難 Dla nauczyciela Autor: Martyna Wojtowicz Przedmiot: Historia Temat: Sprawa polska w czasie I wojny światowej - podsumowanie. Grupa docelowa: Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum Podstawa programowa: Zakres podstawowy Treści nauczania – wymagania szczegółowe Zakres podstawowy XXXVIII. Sprawa polska w przededniu i podczas I wojny światowej. Uczeń: 1) omawia stosunek państw zaborczych do sprawy polskiej w przededniu i po wybuchu wojny; Zakres rozszerzony Treści nauczania – wymagania szczegółowe XXXVII. I wojna światowa. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto: 2) omawia strategiczne koncepcje prowadzenia wojny i ich realizację; 3) przedstawia przebieg działań wojennych na najważniejszych frontach, dostrzegając zależności między nimi; XXXVIII. Sprawa polska w przededniu i podczas I wojny światowej. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto: 3) charakteryzuje przykłady politycznych działań państwowotwórczych i wymienia ich liderów; 5) opisuje tragizm losów Polaków wcielonych do armii zaborczych. Kształtowane kompetencje kluczowe: kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji; kompetencje cyfrowe; kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się; kompetencje obywatelskie. Cele operacyjne: Uczeń: charakteryzuje przyczyny zainteresowania państw zaborczych sprawą polską w czasie I wojny światowej; analizuje decyzje, jakie podjęły państwa europejskie w stosunku do Polaków; weryfikuje swój stan wiedzy dotyczący sprawy polskiej w czasie Wielkiej Wojny 1914‐1918, wykonując zestaw ćwiczeń. Strategie nauczania: konstruktywizm; konektywizm; lekcja odwrócona. Metody i techniki nauczania: rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych; analiza materiału źródłowego (porównawcza); dyskusja. Formy pracy: praca indywidualna; praca w parach; praca w grupach; praca całego zespołu klasowego. Środki dydaktyczne: komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu; zasoby multimedialne zawarte w e‐materiale; tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda. Przebieg lekcji Przed lekcją: Nauczyciel poleca uczniom, aby powtórzyli najważniejsze wiadomości dotyczące sprawy polskiej podczas I wojny światowej. Mogą wykorzystać do tego e‐materiał (bez gry interaktywnej i zestawu ćwiczeń). W tym celu loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‐materiał „Sprawa polska w czasie I wojny światowej - podsumowanie”. Faza wstępna: 1. Nauczyciel wyświetla temat zajęć i poleca, by na jego podstawie uczniowie sformułowali cele lekcji. 2. Raport z przygotowań. Zalogowany na platformie nauczyciel przy użyciu raportu kontroluje przygotowanie uczniów do lekcji: weryfikuje, którzy uczniowie zapoznali się z udostępnionym e‐materiałem. Nauczyciel poleca, by uczniowie w parach opracowali mapy myśli związane z tematem. Wybrana osoba z danej pary przedstawia