To jest fizyka 7 testy, Zadania z Fizyka

Pobierz To jest fizyka 7 testy i więcej Zadania w PDF z Fizyka tylko na Docsity! 18 Testy sprawdzające Grupa A imię i nazwisko klasa data 4 Testy sprawdzające Test Zaczynamy uczyć się fizyki 1 (0–1) Metodami badawczymi stosowanymi przez fizyków są obserwacja, pomiar i doświadczenie. Doświadczenie opiera się często na wykonywaniu pomiarów. Zaznacz zdanie prawdziwe. A. Każdy pomiar jest dokładny. B. Każdy przyrząd ma taki sam zakres pomiarowy. C. Niepewność pomiaru nie zależy od użytego przyrządu. D. Kilkakrotne wykonanie pomiaru wpływa na jego dokładność. 2 (0–1) Zuzia znalazła kamyk o objętości 13 cm3. Za pomocą której menzurki dziewczynka może odmierzyć objętość wody równą objętości kamyka. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. 200 200 0804 150 150 0603 100 100 0402 50 50 0201 250 250 00105 02106003 04107053 06108004 08109054 002001005 500 ± ± ± ± 2 ml A. B. C. D. 3 (0–2) Uczniowie chcą wyznaczyć obwód balonika wypełnionego powietrzem. Każdy z nich ma inny pomysł na wy- konanie tego zadania. Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. Wstaw obok każdego zdania znak X w odpowiedniej rubryce. P F 3.1 Obwód balonika powinno się zmierzyć wyłącznie raz, używając do tego linijki. 3.2 Obwód balonika najlepiej zmierzyć kilkakrotnie, używając do tego miarki krawieckiej. 19Testy sprawdzająceGrupa A Informacja do zadań 4 i 5 Konrad zmierzył prostokątną ramkę na zdjęcia. Wyniki zanotował w poniższej tabeli. Numer pomiaru Długość ramki Szerokość ramki 1. 250 mm 172 mm 2. 249 mm 173 mm 3. 290 mm 171 mm 4. 251 mm 171 mm 4 (0–1) Podczas analizy wyników pomiarów Konrad zauważył, że jeden z nich był niepoprawnie wykonany, a więc jego wynik odrzucił. Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Chłopiec odrzucił pomiar o numerze A.1. B. 2. C. 3 D. 4. 5 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Średnia długość ramki po odrzuceniu błędnego pomiaru wynosi A.249 mm. B. 26 cm. C. 0,025 m. D. 2,5 dm. Informacja do zadań 6 i 7 Przyjrzyj się ilustracjom. Na każdej z nich zaznaczono siłę napędzającą samochód i siłę oporu ruchu. F1 F1 F1F2 F2 F2      F1 = 0,9 kN F1 = 0,9 kN F1 = 0,9 kN F2 = 0,9 kN F2 = 0,6 kN F2 = 0,3 kN 6 (0–1) Uzupełnij poniższe zdanie. Wybierz właściwe odpowiedzi spośród podanych. Samochód poruszający się ze stałą prędkością pokazano na rysunku I / II / III, ponieważ przedstawione na nim siły A / B / C / D. A. równoważą się C. mają taki sam zwrot B. mają różne kierunki D. nie równoważą się 7 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Siła wypadkowa działająca na samochód przedstawiony na rysunku III ma A. wartość równą 1,2 kN, kierunek poziomy, zwrot w lewo. B. kierunek poziomy, zwrot w prawo i wartość większą od zera. C. wartość mniejszą od siły wypadkowej działającej na samochód II. D. wartość o 600 N większą od siły wypadkowej działającej na samochód I. 22 Testy sprawdzające Grupa B imię i nazwisko klasa data Test Zaczynamy uczyć się fizyki 1 (0–1) Metodami badawczymi stosowanymi przez fizyków są obserwacja i doświadczenie. Doświadczenie opiera się często na wykonywaniu pomiarów. Zaznacz zdanie prawdziwe. A. Każdy przyrząd ma taki sam zakres pomiarowy. B. Niepewność pomiaru zależy od użytego przyrządu. C. Kilkakrotne wykonanie pomiaru nie wpływa na jego dokładność. D. Dokładność przyrządu to maksymalna wartość, jaką można zmierzyć za jego pomocą. 2 (0–1) Tomek ma kulę bilardową o objętości 0,021 dm3. Za pomocą której menzurki chłopiec może odmierzyć objętość wody równą objętości kuli? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. 200 200 0804 150 150 0603 100 100 0402 50 50 0201 250 250 00105 02106003 04107053 06108004 08109054 002001005 500 ± ± ± ± 2 ml A. B. C. D. 3 (0–2) Uczniowie chcą wyznaczyć długość skoku w dal. Każdy z nich ma inny pomysł na wykonanie tego zadania. Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. Wstaw obok każdego zdania znak X w odpowiedniej rubryce. P F 3.1 Długość skoku powinno się zmierzyć kilkakrotnie, używając do tego taśmy mierniczej. 3.2 Podczas odczytywania długości skoku ze skali przyrządu należy patrzeć na nią pod kątem większym niż 90 stopni. 23Testy sprawdzająceGrupa B Informacja do zadań 4 i 5 Przemek zmierzył swój tablet. Wyniki zanotował w poniższej tabeli. Numer pomiaru Długość ramki Szerokość ramki 1. 1,95 dm 1,29 dm 2. 1,95 dm 0,75 dm 3. 1,96 dm 1,3 dm 4. 1,94 mm 1,28 dm 4 (0–1) Podczas analizy wyników Przemek zauważył, że jeden z pomiarów był niepoprawnie wykonany, a więc jego wy- nik odrzucił. Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Chłopiec odrzucił pomiar o numerze A. 1. B. 2. C. 3. D. 4. 5 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Średnia szerokość tabletu po odrzuceniu błędnego pomiaru wynosi A. 128 mm. B. 12,9 cm. C. 0,13 m. D. 1,27 dm. Informacja do zadań 6 i 7 Przyjrzyj się ilustracjom. Na każdej z nich zaznaczono siłę napędzającą autobus i siłę oporu ruchu. F1 F1F1 F2 F2F2     F1 = 0,9 kN F1 = 1 kN F1 = 1 kN F2 = 1 kN F2 = 0,4 kN F2 = 1 kN 6 (0–1) Uzupełnij poniższe zdanie. Wybierz właściwe odpowiedzi spośród podanych. Siły równoważące się działające na autobus przedstawiono na rysunku I / II / III. Dlatego ten pojazd będzie poruszał się z prędkością, która A / B / C. A. rośnie B. maleje C. nie zmienia się. 7 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Siła wypadkowa działająca na autobus przedstawiony na rysunku I ma A. wartość o 500 N większą od siły wypadkowej działającej na autobus II. B. wartość większą od siły wypadkowej działającej na autobus III. C. kierunek poziomy, zwrot w lewo i wartość większą niż 0,1 kN. D. wartość równą 1,9 kN, kierunek poziomy, zwrot w prawo. 24 Testy sprawdzające Grupa B 8 (0–1) Pod wpływem siły napędzającej o takiej samej wartości ruszają z parkingu dwa pojazdy: samochód osobowy i motocykl. Który pojazd łatwiej rozpędzić? Wybierz odpowiedź I albo II oraz jej uzasadnienie A albo B. Łatwiej rozpędzić I. samochód osobowy, ponieważ ten pojazd ma A. mniejszą masę i bezwładność. II. motocykl, B. większą masę i mniejszą bezwładność. 9 (0–1) Dokończ poniższe zdanie. Jednostki należące do układu SI to A. tona, gram, miligram. B. centymetr, kilogram, mol. C. kelwin, kilogram, sekunda. D. sekunda, stopień Celsjusza, metr. 10 (0–1) Na szafę znajdującą się w spoczynku zaczęły działać siły takie jak na rysunku. Wartości tych sił wynoszą: F1 = 50 N, F2 = 40 N, F3 = 70 N, F4 = 20 N. F3 F1F4 F2    Czy szafa pozostanie w spoczynku? Wybierz odpowiedź I albo II oraz jej uzasadnienie A albo B. I. Tak, ponieważ na tę szafę A. działa różna od zera siła wypadkowa. II. Nie, B. działają siły, które się równoważą. 11 (0–1) Uczeń trzykrotnie zmierzył średnicę gwoździa. Użył do tego suwmiarki, której dokładność pomiaru wynosi 0,1 mm. Wyniki jego pomiarów to: 4,1 mm; 4,3 mm; 4,1 mm. Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Średni wynik pomiaru średnicy gwoździa – z zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z dokładności przy- rządu – wynosi A. 4,1 mm. B. 4,167 mm. C. 4,17 mm. D. 4,2 mm. 27Testy sprawdzające Zadanie 14 Grupa A Grupa B 14.1) Skorzystanie z reguły równoległoboku dla przypadków a) i b). Wyznaczenie siły wypadkowej: a) ok. 0,875 kN, b) ok. 1,125 kN. 14.2) Sformułowanie poprawnego wniosku. Np.: Wartość siły wypad- kowej zależy od kąta, który tworzą siły składowe. Wraz ze zwiększa- niem się kąta między siłami F 1 i F 2 maleje wartość siły wypadkowej. 14.3) Zapisanie poprawnej odpowiedzi. Najmniejsza wartość 0,25 kN dla kąta między F 1 i F 2 równego 180°. Największa wartość 1,25 kN dla kąta między F 1 i F 2 równego 0°. 14.1) Skorzystanie z reguły równoległoboku dla przypadków a) i b). Wyznaczenie siły wypadkowej: a) ok. 0,375 kN, b) ok. 0,675 kN. 14.2) Sformułowanie poprawnego wniosku. Np.: Wartość siły wypad- kowej zależy od kąta, który tworzą siły składowe. Wraz ze zwiększa- niem się kąta między siłami F 1 i F 2 maleje wartość siły wypadkowej. 14.3) Zapisanie poprawnej odpowiedzi. Najmniejsza wartość 0,15 kN dla kąta między F 1 i F 2 równego 180°. Największa wartość 0,75 kN dla kąta między F 1 i F 2 równego 0°. Zasady przyznawania punktów 3 p. – poprawne rozwiązanie wszystkich zadań od 14.1 do 14.3. 2 p. – poprawne rozwiązanie 2 zadań. 1 p. – poprawne rozwiązanie 1 zadania. 0 p. – brak rozwiązania lub zastosowanie niepoprawnej metody. Rozwiązania zadań otwartych i zasady przyznawania punktów Propozycja przeliczenia punktów na oceny Liczba punktów Ocena 18 p. – 20 p. celująca 16 p. – 17 p. bardzo dobra 14 p. – 15 p. dobra 10 p. – 13 p. dostateczna 6 p. – 9 p. dopuszczająca 0 p. – 5 p. niedostateczna 14.2) Wartość siły wypadkowej zależy od kąta, który tworzą siły składowe. Wraz ze zwiększaniem się kąta między siłami F 1 i  F 2 maleje wartość siły wypadkowej. 14.3) Najmniejsza wartość siły jest równa 0,25 kN dla kąta mię- dzy F 1 i  F 2 równego 180°. Największa wartość siły jest równa 1,25 kN dla kąta mię- dzy F 1 i F 2 równego 0°. 14.2) Wartość siły wypadkowej zależy od kąta, który tworzą siły składowe. Wraz ze zwiększaniem się kąta między siłami F 1 i  F 2 maleje wartość siły wypadkowej. 14.3) Najmniejsza wartość siły jest równa 0,15 kN dla kąta mię- dzy F 1 i  F 2 równego 180°. Największa wartość siły jest równa 0,75 kN dla kąta mię- dzy F 1 i F 2 równego 0°. 28 Testy sprawdzające Grupa A imię i nazwisko klasa data Test Ciała w ruchu 1 (0–1) Czy podczas przejażdżki na karuzeli Kasia może być jednocześnie i w ruchu, i w spoczynku? Wybierz odpowiedź I albo II oraz jej uzasadnienie A albo B. I. Tak, ponieważ A. dziewczynka jest w ruchu względem osób stojących obok karuzeli. II. Nie, B. dziewczynka jest w ruchu względem osób stojących obok karuzeli, a w spoczynku – względem swojego krzesełka. Informacja do zadań 2 i 3 Na rysunku przedstawiono położenie domów Oli, Kasi i Damiana. 2 (0–1) Damian odwiedził Olę, a następnie wrócił do domu po książkę, którą zaniósł Kasi. Droga, którą przebył, wynosiła 70 m. Przyjmij, że chłopiec wybrał najkrótszą trasę. W jakiej odległości od siebie mieszkają Damian i Ola? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. A. 15 m B. 20 m C. 30 m D. 50 m 3 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Kasia odwiedziła Olę, potem Damiana i wróciła do siebie. Odległość między początkowym a końcowym położeniem Kasi wynosi A. 30 m. B. 50 m. C. 0 m. D. 80 m. Informacja do zadań 4 i 5 W tabeli przedstawiono wyniki pomiarów czasu i drogi zdalnie sterowanego samochodzika zabawki. Numer pomiaru t[s] s[cm] 1. 4 10 2. 8 20 3. 12 30 30 m30 m D O K 29Testy sprawdzająceGrupa A 4 (0–2) Oceń prawdziwość poniższych wypowiedzi. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. Wstaw obok każdego zdania znak X w odpowiedniej rubryce. P F 4.1 Zabawka mogła się poruszać ruchem jednostajnym. 4.2 W ciągu każdych 2 sekund ruchu samochód przebywał odcinek drogi o długości 4,5 cm. 5 (0–1) Wykorzystując informacje zamieszczone w tabeli, sporządzono wykresy opisujące ruch zabawki. 4 4 40 0 0 15 5 15 30 10 30 8 8 812 12 12t [s] t [s] t [s] s [cm] s [cm] v cm s I II III Uzupełnij poniższe zdania. Wybierz właściwe odpowiedzi spośród podanych. Wykres poprawnie opisujący ruch zabawki oznaczono numerem I / II / III. Na podstawie tego wykresu można stwierdzić, że A / B do czasu. Prędkość zabawki po 1 s i 3 s ruchu wynosiła odpowiednio C / D. A. droga rosła wprost proporcjonalnie C. 2,5 s cm i 7,5 s cm B. prędkość rosła wprost proporcjonalnie D. 2,5 s cm i 2,5 s cm Informacja do zadań 6 i 7 W tabeli przedstawiono prędkości wybranych pojazdów. Przyjmij, że się nie zmieniały. szybowiec km h20 pociąg min m600 rowerzysta s m5 6 (0–2) Oceń prawdziwość poniższych wypowiedzi. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. Wstaw obok każdego zdania znak X w odpowiedniej rubryce. P F 6.1 Prędkość pociągu była dwa razy większa niż prędkość rowerzysty. 6.2 Szybowiec w ciągu minuty przebył drogę równą km3 1 . 7 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Prędkość rowerzysty wynosi A. , h km0 005 . B. , h km0 9 . C. h km18 . D. h km30 . 32 Testy sprawdzające Grupa B imię i nazwisko klasa data Test Ciała w ruchu 1 (0–1) Czy podczas kołowania samolotu na płycie lotniska jego pasażer może znajdować się w tylko w ruchu? Wybierz odpowiedź I albo II oraz jej uzasadnienie A albo B. I. Tak, ponieważ A. położenie pasażera względem jego fotela się nie zmienia. II. Nie, B. położenie pasażera względem płyty lotniska się zmienia. Informacja do zadań 2 i 3 Na rysunku przedstawiono położenie domów Pawła, Wojtka, Asi i Damiana. 2 (0–1) Asia odwiedziła Wojtka, potem wstąpiła po Damiana i poszli razem do Pawła. Droga, którą przebyła dziewczyna, wynosiła 115 m. Przyjmij, że wybrała najkrótszą trasę. W jakiej odległości od siebie mieszkają Damian i Wojtek? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. A. 15 m B. 20 m C. 25 m D. 50 m 3 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Wojtek odwiedził Asię, potem Damiana i wrócił do siebie. Odległość między początkowym a końcowym położeniem Wojtka wynosi A. 45 m. B. 0 m. C. 90 m. D. 115 m. Informacja do zadań 4 i 5 W tabeli przedstawiono wyniki pomiarów czasu i drogi zdalnie sterowanej zabawki. Numer pomiaru t[s] s[cm] 1. 3 15 2. 6 30 3. 9 45 45 m 45 m 45 m 45 m D W P A 33Testy sprawdzająceGrupa B 4 (0–2) Oceń prawdziwość poniższych wypowiedzi. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. Wstaw obok każdego zdania znak X w odpowiedniej rubryce. P F 4.1 Zabawka mogła się poruszać ruchem jednostajnie przyspieszonym. 4.2 W ciągu każdej 1,5 s ruchu zabawka przebywała odcinek drogi o długości 7,5 cm. 5 (0–1) Wykorzystując informacje zamieszczone w tabeli, sporządzono wykresy ilustrujące ruch zabawki. 333 000 30 30 15 155 45 45 10 15 666 999 t [s] t [s] t [s] s [cm] s [cm] v cm s IIIIII Uzupełnij poniższe zdania. Wybierz właściwe odpowiedzi spośród podanych. Wykres poprawnie opisujący ruch zabawki oznaczono numerem I / II / III. Na podstawie tego wykresu można stwierdzić, że prędkość zabawki A / B z upływem czasu. Prędkość zabawki po 1 s i 5 s ruchu wynosiła odpowiednio C / D. A. nie zmieniała się C. s cm5 i s cm25 B. rosła wprost proporcjonalnie D. s cm5 i s cm5 Informacja do zadań 6 i 7 W tabeli przedstawiono prędkości wybranych obiektów. Załóż, że się nie zmieniały. samolot pasażerski s m220 paralotnia , s mk0 015 śmigłowiec , min km3 6 6 (0–2) Oceń prawdziwość poniższych wypowiedzi. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. Wstaw obok każdego zdania znak X w odpowiedniej rubryce. P F 6.1 Prędkość śmigłowca była cztery razy większa niż prędkość paralotni. 6.2 Samolot pasażerski w ciągu minuty przebył drogę o 9,6 km krótszą niż śmigłowiec. 7 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Prędkość samolotu pasażerskiego wynosiła A. h km132 . B. h km366 . C. h km611 . D. h km792 . 34 Testy sprawdzające Grupa B 8 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Wielkości fizyczne, które nie są wielkościami wektorowymi, to A. czas i droga. B. droga i prędkość. C. przyspieszenie i prędkość. D. przyspieszenie, droga i czas. 9 (0–1) Marek podróżował samochodem. Na początku poruszał się ze stałą prędkością, następnie jego prędkość zaczę- ła maleć. Potem przez pewien czas poruszał się ruchem jednostajnym, a pod koniec podróży – ruchem jednostajnie opóźnionym. Który wykres odpowiada powyższemu opisowi? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. 0 0 0 0t [s] t [s] t [s] t [s] v v v v m m m m s s s s A. B. C. D. 10 (0–1) Motocykl zwiększył swoją prędkość z s m3 do s m18 w czasie 3 sekund. Przyjmij, że poruszał się ze stałym przyspieszeniem przez cały czas trwania ruchu. Po jakim czasie motocykl uzyska prędkość s m38 , jeżeli początkowo poruszał się z prędkością s m18 ? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. A.4 s B. 5 s C. 15 s D. 38 s 11 (0–1) Samochód osobowy poruszający się ruchem jednostajnie przyspieszonym z przyspieszeniem s m2 2 zwiększył swoją prędkość z s m10 do s m20 . Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Czas, w jakim samochód zwiększył swoją prędkość, wynosił A. 0,2 s. B. 5 s. C. 15 s. D. 20 s. 12 (0–1) Gołąb pocztowy poruszający się ze stałą prędkością równą h km110 przebył odległość 27,5 km. Ile wynosił czas przelotu gołębia? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. A. 15 min B. 4 h C. 40 min D. 0,15 h 13 (0–1) Motocyklista poruszający się ruchem jednostajnie opóźnionym z przyspieszeniem s m3– 2 zatrzymał swój pojazd po 10 s ruchu. Ile wynosiła wartość prędkości motocyklisty w chwili, gdy zaczął hamować? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. A. , s m0 3 B. , s m3 3 C. s m7 D. s m30 37Testy sprawdzające Zadanie 16 Grupa A Grupa B 16.1) s P= D ; s s ms 2 1 6 9$ $= ; s = 27 m 16.2) y śr t s c c= ; y śr s m , s m 6 27 4 5= = 16.1) s P= T ; s , s ms 2 1 4 59$ $= ; s = 20,25 m 16.2) y śr t s c c= ; y śr s , m , s m 9 20 25 2 25= = Zasady przyznawania punktów 2 p. – poprawne obliczenie drogi oraz prędkości średniej. 1 p. – poprawne obliczenie tylko jednej z wielkości. 0 p. – brak rozwiązania lub zastosowanie niepoprawnej metody. Zadanie 17 Grupa A Grupa B 17.1) a t1 yD= ; s , s ma 30 15 0 5– –s m 1 2= = ; s ma 02 2= ; s , , s ma 30 7 5 0 25s m 3 2= = 17.2) s ty= ; s m s 900 m 0,9 kms 15 60 = =$= 17.1) a 01 = ; a t2 yD= ; s , , s ma 5 12 5 2 5– –s m 2 2= = ; s , , s ma 10 18 75 1 875s m 3 2= = 17.2) s ty= ; , s m s 187,5 ms 18 75 10 =$= Zasady przyznawania punktów 3 p. – poprawne obliczenie przyspieszenia na poszczególnych etapach oraz drogi na wskazanym etapie. 2 p. – poprawne obliczenie przyspieszenia na poszczególnych etapach, błędne obliczenie drogi lub poprawne obliczenie przyspieszenia tylko na dwóch etapach i poprawne obliczenie drogi. 1 p. – poprawne obliczenie przyspieszenia tylko na dwóch etapach lub poprawne obliczenie tylko drogi na wskazanym etapie. 0 p. – brak rozwiązania lub zastosowanie niepoprawnej metody. 17. II II.9; II.6 wyznacza zmianę prędkości i przyspieszenie z wykresów zależności prędkości od czasu dla ruchu prostoliniowego jednostajnie zmiennego […]; wyznacza wartość prędkości i drogę z wykresów zależności prędkości i drogi od czasu dla ruchu prostoli- niowego odcinkami jednostajnego […]. Kolejno: 17.1) , s m0 5– 2 ; s m0 2 ; , s m0 25 2 17.2) 0,9 km Kolejno: 17.1) s m0 2 ; , s m2 5– 2 ; , s m1 875 2 17.2) 187,5 m 3 Rozwiązania zadań otwartych i zasady przyznawania punktów Propozycja przeliczenia punktów na oceny Liczba punktów Ocena 22 p. celująca 19 p. – 21 p. bardzo dobra 16 p. – 18 p. dobra 11 p. – 15 p. dostateczna 7 p. – 9 p. dopuszczająca 0 p. – 6 p. niedostateczna 38 Testy sprawdzające Grupa A imię i nazwisko klasa data Test Siła wpływa na ruch Informacja do zadań 1–4 Na półce leży książka o masie 200 g. Przyjmij wartość przyspieszenia ziemskiego s m10 2 . 1 (0–1) Na którym rysunku poprawnie zaznaczono siły działające na książkę i podłoże? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. F3 F3 F3 F1 F1 F1 F1F2 F2 F2          F I Z Y K A F I Z Y K A F I Z Y K A F I Z Y K A A. B. C. D. 2 (0–1) Czy siły nacisku książki i reakcji podłoża się równoważą? Wybierz odpowiedź I albo II oraz jej uzasad- nienie A albo B. I. Tak, ponieważ A. siły te przyłożone są do różnych ciał. II. Nie, B. siły te mają jednakowe wartości. 3 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Wypadkowa sił działających na książkę leżącą na półce ma wartość A. 0 N. B. 2 N. C. 4 N. D. 6 N. 4 (0–2) Kacper niechcący strącił z półki książkę i zaczęła ona spadać na podłogę. Oceń prawdziwość poniższych wypowiedzi. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. Wstaw obok każdego zdania znak X w odpowiedniej rubryce. P F 4.1 Prędkość książki spadającej swobodnie na podłogę rośnie. 4.2 Podczas spadania książki działa na nią siła ciężkości równa 20 N. 5 (0–1) Przyspieszenie grawitacyjne na Księżycu jest sześciokrotnie mniejsze niż na Ziemi. Zaznacz zdanie prawdziwe. A. Kamyk o większej masie upuszczony z wysokości 1,5 m na Księżycu spada krócej niż kamyk o mniejszej masie. B. Kamyk upuszczony z wysokości 1,5 m spada swobodnie na Ziemi dłużej niż na Księżycu. C. Po 3 s. swobodnego spadku na Ziemi kamyk uzyskał prędkość h km100 . D. Masa tego samego kamyka na Ziemi jest sześć razy większa niż na Księżycu. 39Testy sprawdzająceGrupa A 6 (0–1) Na wykresach przedstawiono zależności prędkości od czasu oraz drogi od czasu dla poruszającego się samo- chodu. 000 t [s]t [s]t [s] s [m] v v mm ss IIIIII Uzupełnij poniższe zdanie. Wybierz właściwe odpowiedzi spośród podanych. Opis ruchu samochodu w sytuacji, gdy działa na niego stała siła wypadkowa, przedstawiono na wykresie I / II / III, gdyż pojazd porusza się ruchem A / B. A. jednostajnym B. jednostajnie przyspieszonym 7 (0–1) Na spadającą z kranu kroplę wody Ziemia działa siłą 0,1 mN. Ile wynosi masa tej kropli? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. A. 1 mg B. 10 mg C. 0,01 kg D. 0,0001 kg Informacja do zadań 8 i 9 Na rysunkach przedstawiono poruszające się samochody i siły działające na pojazdy w kierunku poziomym. F2 F2 F1 F1    III 8 (0–1) Który pojazd porusza się z większym przyspieszeniem? Wybierz odpowiedź I albo II oraz jej uzasadnie- nie A albo B. Z większym przyspiesze- niem porusza się I. samochód ciężarowy, ponieważ A. iloraz siły wypadkowej i masy tego pojazdu jest większy niż w przypadku drugiego samochodu. II. samochód osobowy, B. iloczyn 9 (0–1) Samochód przedstawiony na rysunku I ma masę 1,2 t i porusza się z przyspieszeniem s m2 2 . Siła napędzająca samochód ma wartość F1= 6 kN. Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Siła oporów ruchu F2 ma wartość A. 1,2 kN. B. 2,4 kN. C. 3,6 kN. D. 8,4 kN. 42 Testy sprawdzające Grupa B imię i nazwisko klasa data Test Siła wpływa na ruch Informacja do zadań 1–4 Na półce stoi wazon o masie 400 g. Przyjmij wartość przyspieszenia ziemskiego s m10 2 . 1 (0–1) Na którym rysunku poprawnie zaznaczono siły działające na wazon i podłoże? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. F2 F3 F3 F1 F1 F1 F1F2 F2 F2          A. B. C. D. 2 (0–1) Czy siły nacisku wazonu i reakcji podłoża się równoważą? Wybierz odpowiedź I albo II oraz jej uzasad- nienie A albo B. I. Tak, ponieważ A. siły te mają jednakowe wartości. II. Nie, B. siły te przyłożone są do różnych ciał. 3 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Wypadkowa sił działających na wazon stojący na półce ma wartość A. 8 N. B. 4 N. C. 2 N D. 0 N. 4 (0–2) Podmuch wiatru strącił z półki wazon i zaczął on spadać na podłogę. Oceń prawdziwość poniższych wypowiedzi. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. Wstaw obok każdego zdania znak X w odpowiedniej rubryce. P F 4.1 Prędkość wazonu spadającego swobodnie na podłogę nie zmienia się w kolejnych chwilach ruchu. 4.2 Podczas spadania wazonu działa na niego siła ciężkości równa 4 N. 43Testy sprawdzająceGrupa B 5 (0–1) Przyspieszenie grawitacyjne na Księżycu jest sześciokrotnie mniejsze niż na Ziemi. Zaznacz zdanie prawdziwe. A. Kulka o większej masie upuszczona z wysokości 2 m na Ziemi spada swobodnie krócej niż kulka o mniejszej masie. B. Kulka upuszczona z wysokości 2 m spada swobodnie na Ziemi krócej niż na Księżycu. C. Ciężar tej samej kulki na Ziemi jest sześć razy mniejszy niż na Księżycu. D. Po 3 s spadku na Księżycu kulka uzyskuje prędkość około h km18 . 6 (0–1) Na wykresach przedstawiono zależność prędkości od czasu oraz drogi od czasu dla poruszającego się samo- chodu. 00 0t [s]t [s] t [s] s [m] v v m m s s III III Uzupełnij poniższe zdanie. Wybierz właściwe odpowiedzi spośród podanych. Opis ruchu samochodu w sytuacji, gdy działa na niego stała siła wypadkowa, przedstawiono na wykresie I / II / III, gdyż pojazd porusza się ruchem A / B. A. jednostajnie opóźnionym B. jednostajnym 7 (0–1) Na spadający płatek śniegu Ziemia działa siłą o wartości 10 nN. Ile wynosi masa płatka śniegu? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. A.1 mg B.10 ng C.0,001 kg D.0,0001 kg Informacja do zadań 8 i 9 Na rysunkach przedstawiono poruszające się pojazdy i siły działające na nie w kierunku poziomym. F2 F2 F1 F1    III 8 (0–1) Który pojazd porusza się z mniejszym przyspieszeniem? Wybierz odpowiedź I albo II oraz jej uzasadnie- nie A albo B. Z mniejszym przyspiesze- niem porusza się I. samochód ciężarowy, ponieważ A. siła wypadkowa działająca na niego jest mniejsza niż siła działająca na drugi pojazd. II. samochód osobowy, B. jego masa jest większa niż masa drugiego pojazdu. 44 Testy sprawdzające Grupa B 9 (0–1) Samochód przedstawiony na rysunku II ma masę 12 t i porusza się z przyspieszeniem , s m1 25 2 . Siła oporów ruchu ma wartość F2= 10 kN. Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Siła F1 napędzająca pojazd ma wartość A. 1,5 kN. B. 5 kN. C. 15 kN. D. 25 kN. Informacja do zadań 10 i 11 Na wykresie przedstawiono zależność prędkości od czasu dla dwóch pojazdów o takiej samej masie. 10 0,75 1,50 2 3 t [s] v m s III 10 (0–2) Oceń poprawność poniższych wypowiedzi. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. Wstaw obok każdego zdania znak X w odpowiedniej rubryce. P F 10.1 Na pojazd I działa dwukrotnie mniejsza siła wypadkowa niż na pojazd II. 10.2 Pojazd I będzie poruszał się z takim samym przyspieszeniem jak pojazd II, jeżeli będzie na niego działała siła wypadkowa o dwa razy mniejszej wartości niż wartość siły działającej obecnie. 11 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Na pojazd II działa siła wypadkowa o wartości 2,625 kN. Masa tego pojazdu wynosi A. 1,5 t. B. 2 t. C. 3,5 t. D. 5,5 t. 12 (0–1) W pokoju znajdują się dwie jednakowe szafy. Jedna jest pusta, a druga wypełniona rzeczami. Czy podczas przesuwania szaf ze stałą prędkością działająca na nie siła tarcia ma taką samą wartość? Wybierz odpowiedź I albo II oraz jej uzasadnienie A albo B. I. Tak, ponieważ A. szafy przesuwamy po takiej samej powierzchni. II. Nie, B. każda szafa wywiera inny nacisk na podłoże. 13 (0–1) Pod wpływem stałej siły wypadkowej o wartości 150 mN kamyk porusza się z przyspieszeniem s m10 2 . Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Masa kamyka wynosi A. 0,15 kg. B. 25 g. C. 15 g. D. 0,07 kg. 47Testy sprawdzające Zadanie 16 Grupa A Grupa B a m F 1 w1= ; kg N , s ma 500 000 150 000 0 31 2= = ; a tp1 1 $y y= + ; s m , s m s 10 s m , s m , s m10 0 3 4 1 2 11 21 2 =$y = + + = , s m11 22y = ; a a23 1= a t3 2 3 $y y= + ; , s m , s m s 11,2 s m , s m , s m11 2 0 6 4 2 4 13 63 2 =$y = + + = p1y y= ; h km , s m45 12 51y = = ; a m Fw 2 2= ; kg N , s ma 24 000 14 400 0 62 2= = a tp2 2 $y y= + ; , s m , s m s 12,5 s m , s m , s m12 5 0 6 6 3 6 16 122 =$y = + + = a a2 1 3 2= a t3 2 3 $y y= + ; , s m , s m s 16,1 s m , s m , s m16 1 0 3 6 1 8 17 93 2 =$y = + + = Zasady przyznawania punktów 3 p. – poprawne obliczenie prędkości dla wszystkich przedziałów czasu, zapisanie wyniku z jednostką. 2 p. – poprawne obliczenie prędkości dla dwóch przedziałów czasu lub poprawna metoda obliczenia prędkości dla wszystkich przedziałów z błędnym przeliczeniem jednostek. 1 p. – poprawne obliczenie prędkości dla jednego przedziału czasu. 0 p. – brak rozwiązania lub zastosowanie niepoprawnej metody. Zadanie 17 Grupa A Grupa B 40 11,2 10,0 8,8 12,4 13,6 8 12 t [s] v m s 60 14,3 12,5 10,7 16,1 17,9 12 18 t [s] v m s Zasady przyznawania punktów 3 p. – poprawne wyskalowanie i opisanie osi, poprawne naniesienie punktów oraz ich połączenie. 2 p. – poprawne wyskalowanie i opisanie osi oraz poprawne naniesienie punktów. 1 p. – poprawne wyskalowanie i opisanie osi. 0 p. – brak rozwiązania lub zastosowanie niepoprawnej metody. Rozwiązania zadań otwartych i zasady przyznawania punktów Propozycja przeliczenia punktów na oceny Liczba punktów Ocena 23 p. celująca 20 p. – 22 p. bardzo dobra 16 p. – 19 p. dobra 12 p. – 15 p. dostateczna 7 p. – 11 p. dopuszczająca 0 p. – 6 p. niedostateczna 48 Testy sprawdzające Grupa A imię i nazwisko klasa data Test Praca i energia 1 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Marek, działając siłą o wartości 40 N, przesunął plecak na odległość 80 cm zgodnie z kierunkiem działania tej siły. Chłopiec wykonał pracę równą A. 2 J. B. 32 J. C. 50 J. D. 320 J. 2 (0–2) Na wykresie przedstawiono zależność energii potencjalnej grawitacji książki od jej wysokości nad podłogą. 0,80 2 4 6 8 10 Ep [J] 1,6 h [m] Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe. Wstaw obok każdego zdania znak X w odpowiedniej rubryce. P F 2.1 Zmiana energii potencjalnej książki, leżącej początkowo na stole o wysokości 0,8 m, a następnie przeniesionej na półkę znajdują się na wysokości 1,6 m nad podłogą, wynosi 8 J. 2.2 Energia potencjalna książki znajdującej się 40 cm nad stołem o wysokości 0,8 m liczona względem tego stołu wynosi 2 J. 3 (0–1) Dźwig podniósł kloc drewna z ziemi i umieścił go na platformie samochodu. Uzupełnij poniższe zdanie. Wybierz właściwe odpowiedzi spośród podanych. W wyniku tej czynności wzrosła A / B kloca drewna kosztem C / D. A. energia potencjalna C. pracy wykonanej przez dźwig B. energia kinetyczna D. zmniejszenia energii mechanicznej kloca drewna 4 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Jurek przesuwał biurko, pchając je siłą o wartości 150 N. Podczas tej czynności wykonał pracę 75 J. Biurko zostało przesunięte na odległość A. 20 cm. B. 50 cm. C. 200 cm. D. 500 cm. 5 (0–1) W tabeli przedstawiono informacje o czterech silnikach. Numer silnika Moc silnika Czas pracy silnika I 1000 W 0,3 h II 1,5 kW 15 min III 3 kW 5 min IV 2 kW 0,1 h 49Testy sprawdzająceGrupa A Wybierz zdanie prawdziwe. A. Silnik I wykonał największą pracę. B. Silnik II wykonał najmniejszą pracę. C. Silnik III wykonał pracę równą 900 kJ. D. Silnik IV wykonał większą pracę niż silnik III. Informacja do zadań 6–8 Energia potencjalna grawitacji żelaznej kulki o masie 100 g na pewnej wysokości nad ziemią wynosiła 20 J. Kulkę upuszczono swobodnie z tej wysokości. Przyjmij wartość przyspieszenia ziemskiego s m10 2 . 6 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. W momencie upuszczania kulka znajdowała się na wysokości A. 0,02 m. B. 0,2 m. C. 2 m. D. 20 m. 7 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Całkowita energia mechaniczna kulki w trakcie spadania A. rosła i w momencie uderzenia o ziemię wynosiła 40 J. B. malała i w momencie uderzenia o ziemię wynosiła 0 J. C. była niezmienna i w każdej chwili spadania wynosiła 20 J. D. malała, następnie rosła i w momencie uderzenia o ziemię wynosiła 20 J. 8 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. W pewnej chwili podczas spadania kulka miała energię kinetyczną równą 5 J. W tej samej chwili energia potencjal- na grawitacji tej kulki względem ziemi wynosiła A. 5 J. B. 10 J. C. 15 J. D. 20 J. Informacja do zadań 9 i 10 Na wykresie przedstawiono zależność prędkości samochodu o masie 1000 kg od czasu w trakcie jego ruszania z postoju. 30 8 16 24 6 9 t [s] v m s 9 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Po trzech sekundach od momentu ruszenia energia kinetyczna samochodu wynosiła A. 4 kJ. B. 8 kJ. C. 32 kJ. D. 64 kJ. 52 Testy sprawdzające Grupa B imię i nazwisko klasa data Test Praca i energia 1 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Jurek, działałąc siłą o wartości 50 N, podniósł plecak o masie 5 kg na wysokość 60 cm. Chłopiec wykonał pracę równą A. 30 J. B. 60 J. C. 150 J. D. 250 J. 2 (0–2) Na wykresie przedstawiono zależność energii potencjalnej grawitacji kubka od jego wysokości nad podłogą. 0,80 0,8 1,6 2,4 3,2 Ep [J] 1,6 h [m] Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe. Wstaw obok każdego zdania znak X w odpowiedniej rubryce. P F 2.1 Zmiana energii potencjalnej kubka, stojącego początkowo na blacie kuchennym na wysokości 0,8 m nad podłogą, a następnie przeniesionego na półkę w szafce znajdującej się na wysokości 1,4 m nad podłogą, wynosi 1,2 J. 2.2 Energia potencjalna kubka, stojącego na półce na wysokości 60 cm nad blatem kuchennym znajdującym się na wysokości 80 cm nad podłogą, liczona względem blatu wynosi 1,2 J. 3 (0–1) Beczka z paliwem stoczyła się po podeście z platformy samochodu na ziemię. Uzupełnij poniższe zdanie. Wybierz właściwe odpowiedzi spośród podanych. Podczas staczania się zmalała A / B beczki na skutek C / D. A. energia kinetyczna C. pracy wykonanej przez siłę grawitacji B. energia potencjalna D. zmniejszenia się energii mechanicznej beczki 4 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Janek przesunął skrzynię na odległość 40 cm. Podczas tej czynności wykonał pracę 300 J. Chłopiec działał na skrzynię siłą o wartości A. 7,5 N. B. 120 N. C. 750 N. D. 1200 N. 5 (0–1) W tabeli przedstawiono informacje o czterech silnikach. Numer silnika Moc silnika Czas pracy silnika I 800 W 20 min II 2,5 kW 10 min III 2 kW 0,3 h IV 1 kW 0,4 h 53Testy sprawdzająceGrupa B Wybierz zdanie prawdziwe. A. Silnik I wykonał pracę równą 16 000 J. B. Silnik II wykonał większą pracę niż silnik III. C. Silnik III wykonał największą pracę. D. Silnik IV wykonał większą pracę niż silnik II. Informacja do zadań 6–8 Energia potencjalna grawitacji stalowej kulki o masie 200 g na pewnej wysokości nad ziemią wynosiła 10 J. Kulkę upuszczono swobodnie z tej wysokości. Przyjmij wartość przyspieszenia ziemskiego s m10 2 . 6 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. W momencie upuszczania kulka znajdowała się na wysokości A. 2 m. B. 5 m. C. 10 m. D. 20 m. 7 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Całkowita energia mechaniczna kulki w trakcie spadania A. rosła i w momencie uderzenia o ziemię wynosiła 20 J. B. malała i w momencie uderzenia o ziemię wynosiła 0 J. C. była niezmienna i w każdej chwili spadania wynosiła 10 J. D. malała, następnie rosła i w momencie uderzenia o ziemię wynosiła 10 J. 8 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. W pewnej chwili podczas spadania energia kinetyczna kulki była równa 2 J. W tej samej chwili energia potencjalna grawitacji tej kulki względem ziemi wynosiła A. 2 J. B. 5 J. C. 7 J. D. 8 J. Informacja do zadań 9 i 10 Na wykresie przedstawiono zależność prędkości samochodu o masie 1200 kg od czasu w trakcie jego ruszania z postoju. 40 10 20 8 12 t [s] v m s 9 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Po czterech sekundach od momentu ruszenia energia kinetyczna samochodu wynosiła A. 6 kJ. B. 12 kJ. C. 60 kJ. D. 120 kJ. 10 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Gdy prędkość samochodu wzrosła z s m5 do s m15 , jego energia kinetyczna wzrosła A. trzykrotnie. B. pięciokrotnie. C. sześciokrotnie. D. dziewięciokrotnie. 54 Testy sprawdzające Grupa B 11 (0–1) Wybierz odpowiedź I albo II oraz jej uzasadnienie A albo B. Energię potencjalną spręży- stości wykorzystuje się do napędzania I. rowerów wodnych, ponieważ A. człowiek wykonuje pracę, poruszając pedałami. II. zabawek me- chanicznych, B. napięta sprężyna wykonuje pracę, poruszając zabawkę. 12 (0–1) Uczeń wyznaczał pracę wykonywaną podczas wchodzenia po schodach na wyższe piętro budynku. h s Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. W celu obliczenia wykonanej pracy wystarczy, aby uczeń zmierzył następujące wielkości fizyczne: A. ciężar swojego ciała oraz długość schodów s. B. ciężar swojego ciała, długość schodów s oraz czas wchodzenia. C. masę swojego ciała oraz wysokość h jednego piętra. D. masę swojego ciała, wysokość h jednego piętra oraz czas wchodzenia. 13 (0–1) Kuba skacze na trampolinie, wielokrotnie się od niej odbijając. W trakcie skakania ulegają przemianom różne rodzaje energii oznaczone następująco: 1. energia kinetyczna, 2. energia potencjalna grawitacji, 3. energia potencjalna sprężystości. Dokończ poniższe zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Kolejność przemian energii podczas pojedynczego odbicia się Kuby od trampoliny, zaczynając od jego najwyższego położenia, to: A. 2 → 3 → 1 → 2 → 1. B. 2 → 3 → 1 → 2 → 1. C. 2 → 1 → 3 → 2 → 1. D. 2 → 1 → 3 → 1 → 2. 14 (0–1) Czy urządzenie o dużej mocy zawsze wykonuje większą pracę niż urządzenie o małej mocy? Wybierz odpowiedź I albo II oraz jej uzasadnienie A albo B. I. Tak, ponieważ A. urządzenie o małej mocy może pracować na tyle długo, że wykona większą pracę niż urządzenie o dużej mocy. II. Nie, B. wykonana praca zależy głównie od mocy urządzenia, a czas jej wykonywania nie ma istotnego wpływu na jej wielkość. 57Testy sprawdzające Zadanie 16 Grupa A Grupa B E , kg s m m Jmgh 0 02 10 10 2p 2$ $= = = E , , , kg s m Jm0 5 0 5 0 02 20 4k 2 2 $ $y= = =` j E E E J6c p k= + = E , kg s m m Jmgh 0 03 10 20 6p 2$ $= = = E , , , kg s m , Jm0 5 0 5 0 03 10 1 5k 2 2 $ $y= = =` j E E E , J7 5c p k= + = Zasady przyznawania punktów 3 p. – poprawne obliczenie energii całkowitej, zapisanie wyniku z jednostką. 2 p. – poprawne obliczenie energii kinetycznej i energii potencjalnej grawitacji, brak obliczenia energii całkowitej lub poprawne obliczenie jednego rodzaju energii, błąd obliczenia drugiego rodzaju energii, obliczenie energii całkowitej zgodne ze swoimi wynikami. 1 p. – poprawne obliczenie tylko jednego rodzaju energii. 0 p. – brak rozwiązania lub zastosowanie niepoprawnej metody. Zadanie 17 Grupa A Grupa B E E E E , , , m mgh m mgh m h g h 0 5 0 5 2 2 10 6 1 8 p k p k s m s m 2 2 2 2 2$ y y y = = = = = = = ^ h E E E E , , s m , m s m s m mgh m mgh m gh 0 5 0 5 2 2 10 0 8 16 4 p k p k 2 2 2 2 2 2 2 $ $ y y y y y = = = = = = = = Zasady przyznawania punktów 2 p. – poprawne zastosowanie zasady zachowania energii i zapisanie wyniku z jednostką (uczeń może rozwiązywać zadanie etapami, ale stosuje poprawną metodę). 1 p. – poprawne obliczenie jednego rodzaju energii, brak obliczenia wysokości (grupa A) lub brak obliczenia wartości prędkości (grupa B) lub poprawne obliczenie jednego rodzaju energii, błąd obliczenia wysokości (grupa A) lub wartości prędkości (grupa B) lub poprawne zastosowanie zasady zachowania energii, doprowadzenie do wzoru końcowego, brak obliczeń. 0 p. – brak rozwiązania lub zastosowanie niepoprawnej metody. Rozwiązania zadań otwartych i zasady przyznawania punktów Propozycja przeliczenia punktów na oceny Liczba punktów Ocena 21 p. celująca 18 p. – 20 p. bardzo dobra 15 p. – 17 p. dobra 11 p. – 16 p. dostateczna 7 p. – 10 p. dopuszczająca 0 p. – 6 p. niedostateczna 58 Testy sprawdzające Grupa A imię i nazwisko klasa data Test Cząsteczki i ciepło Informacja do zadań 1–4 W temperaturze pokojowej (20°C) niektóre substancje są cieczami, inne – gazami, a jeszcze inne – ciałami stałymi. W tabeli przedstawiono informacje o temperaturach topnienia i wrzenia wybranych substancji. Nazwa substancji Temperatura topnienia [°C] Temperatura wrzenia [°C] woda 0 100 rtęć –39 357 ołów 328 1756 żelazo 1538 2800 alkohol etylowy –115 78 gliceryna 18 290 1 (0–1) Wybierz zdanie prawdziwe dla substancji wymienionych w tabeli. A. W temperaturze –20°C cieczą jest tylko alkohol etylowy. B. W temperaturze 20°C cieczami są tylko woda i gliceryna. C. W temperaturze 120°C gazami są tylko alkohol etylowy i woda. D. W temperaturze –50°C wszystkie substancje są w stanie stałym. 2 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Temperatura topnienia pewnej substancji w skali Kelvina wynosi 234 K. Tą substancją jest A. rtęć. B. woda. C. gliceryna. D. alkohol etylowy. 3 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Alkohol etylowy paruje w przedziale temperatur A. od 0°C do 78°C. B. od 0°C do 100 °C. C. od –115°C do 78°C. D. od –115°C do 100°C. 4 (0–2) Bryłka ołowiu ma temperaturę pokojową. Aby ją stopić, należy jej dostarczyć pewną ilość energii. Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe. Wstaw obok każdego zdania znak X w odpowiedniej rubryce. P F 4.1 Bryłka w wyniku dostarczenia energii najpierw ogrzeje się do temperatury 328°C, a następnie się stopi. 4.2 W procesie topnienia nie zmienia się energia wewnętrzna bryłki ołowiu. 59Testy sprawdzająceGrupa A Informacja do zadań 5 i 6 Do czterech szklanek wlano wodę o jednakowej objętości, ale różnej temperaturze (patrz rysunek). 15°C I II III IV 20°C 25°C 30°C 5 (0–1) W której szklance cząsteczki wody miały największą średnią energię kinetyczną? Wybierz odpowiedź I, II, III albo IV oraz jej uzasadnienie A albo B. Cząsteczki wody miały największą średnią energię kinetyczną w szklance I / II / III / IV, ponieważ woda w tej szklance miała A / B. A. najniższą temperaturę B. najwyższą temperaturę 6 (0–1) Temperatura powietrza w pomieszczeniu, w którym znajdowały się szklanki z wodą, wynosiła 20°C. Po pew- nym czasie temperatura wody w szklankach osiągnęła temperaturę otoczenia. Czy nastąpiło przekazanie energii w postaci ciepła między wodą znajdującą się w szklance II a otoczeniem? Wybierz odpowiedź I albo II oraz jej uzasadnienie A, B albo C. I. Tak, ponieważ A. między ciałami stykającymi się zawsze następuje wymiana ciepła. II. Nie, B. woda i powietrze nie miały takiej samej temperatury. C. woda i powietrze miały taką samą temperaturę. 7 (0–1) W tabeli przedstawiono masy porcji kilku substancji, które można ogrzać o 1°C w wyniku dostarczenia energii 1 J. Nazwa substancji Masa substancji ogrzana o 1°C energią 1 J cegła 1,2 g ołów 7,7 g woda 0,24 g żelazo 2,2 g Która z substancji wymienionych w tabeli ma najmniejsze ciepło właściwe? Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Najmniejsze ciepło właściwe ma A. cegła. B. ołów. C. woda. D. żelazo. 62 Testy sprawdzające Grupa A Informacja do zadań 14–17 W tabeli przedstawiono ciepło właściwe wybranych substancji. Nazwa substancji Ciepło właściwe kg C J c ; E woda 4200 ołów 130 żelazo 450 14 (0–1) Wodę o masie 0,5 kg ogrzewano w czajniku od temperatury początkowej 20°C do temperatury wrzenia. Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. W czasie ogrzewania woda pobrała A. 4200 J ciepła. B. 16 800 J ciepła. C. 84 000 J ciepła. D. 168 000 J ciepła. 15 (0–1) Wodę znajdującą się w czajniku doprowadzono do wrzenia. Aby podtrzymać ten proces, czajnik elektryczny musi być nadal włączony. Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Woda w czajniku podczas wrzenia pobiera ciepło, aby zwiększyć A. swoją temperaturę. B. prędkość cząsteczek. C. energię kinetyczną cząsteczek. D. odległości między cząsteczkami. 16 (0–2) Żelazna kulka o masie 0,2 kg pobrała 7200 J ciepła i ogrzała się do temperatury 100°C. Oblicz temperaturę kulki przed ogrzaniem. Zapisz obliczenia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 (0–2) Do czajnika elektrycznego o mocy 2 kW wlano 1,5 kg wody o temperaturze 20°C. Oblicz, jak długo czajnik musi być włączony, aby zagotować wodę. Pomiń straty energii. Zapisz obliczenia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63Testy sprawdzająceGrupa B imię i nazwisko klasa data Test Cząsteczki i ciepło Informacja do zadań 1–4 W temperaturze pokojowej (20°C) niektóre substancje są cieczami, inne – gazami, a jeszcze inne – ciałami stałymi. W tabeli przedstawiono informacje o temperaturach topnienia i wrzenia wybranych substancji. Nazwa substancji Temperatura topnienia [°C] Temperatura wrzenia [°C] rtęć –39 357 woda 0 100 gliceryna 18 290 miedź 1085 2570 żelazo 1538 2800 wolfram 3420 5700 1 (0–1) Na podstawie danych z tabeli wybierz zdanie prawdziwe. A. W temperaturze 20°C cieczami są tylko woda i rtęć. B. W temperaturze 400°C gazami są tylko woda i gliceryna. C. W temperaturze 2750°C cieczami są tylko żelazo i wolfram. D. W temperaturze –40°C wszystkie substancje są w stanie stałym. 2 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Temperatura wrzenia pewnej substancji w skali Kelvina wynosi 563 K. Tą substancją jest A. rtęć. B. woda. C. miedź. D. gliceryna. 3 (0–1) Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Rtęć paruje w przedziale temperatur A. od 0°C do 357°C. B. od 18°C do 357°C. C. od –39°C do 100°C. D. od –39°C do 357°C. 4 (0–2) Rtęć ma temperaturę –39°C i jest ciałem stałym. Aby ją stopić, należy jej dostarczyć niewielką ilość energii. Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe. Wstaw obok każdego zdania znak X w odpowiedniej rubryce. P F 4.1 W wyniku dostarczenia energii rtęć najpierw ogrzeje się do temperatury topnienia, a następnie się stopi. 4.2 Pobrana w procesie topnienia energia zostanie wykorzystana na zwiększenie energii wewnętrznej rtęci bez zmiany jej temperatury. 64 Testy sprawdzające Grupa B Informacja do zadań 5 i 6 Do czterech szklanek wlano wodę o jednakowej objętości, ale różnej temperaturze (patrz rysunek). 15°C I II III IV 20°C 25°C 30°C 5 (0–1) W której szklance cząsteczki wody miały najmniejszą średnią energię kinetyczną? Wybierz odpowiedź I, II, III albo IV oraz jej uzasadnienie A albo B. Cząsteczki wody miały najmniejszą średnią energię kinetyczną w szklance I / II / III / IV, ponieważ woda w tej szklance miała A / B. A. najniższą temperaturę B. najwyższą temperaturę 6 (0–1) Do szklanki IV włożono żelazną kulkę ogrzaną do temperatury 30°C. Czy nastąpiła wymiana energii w postaci ciepła między wodą znajdującą się w tej szklance a kulką? Wybierz odpowiedź I albo II oraz jej uzasadnienie A, B albo C. I. Tak, ponieważ A. między ciałami stykającymi się zawsze następuje wymiana ciepła. II. Nie, B. woda i kulka są zbudowane z różnych substancji. C. woda i kulka miały taką samą temperaturę. 7 (0–1) W tabeli przedstawiono masy porcji kilku substancji, które można ogrzać o 1°C w wyniku dostarczenia energii 1 J. Nazwa substancji Masa substancji ogrzana o 1°C energią 1 J benzyna 0,48 g ołów 7,7 g woda 0,24 g żelazo 2,2 g Która z substancji wymienionych w tabeli ma największe ciepło właściwe? Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Największe ciepło właściwe ma A. benzyna. B. ołów. C. woda. D. żelazo. 67Testy sprawdzająceGrupa B Informacja do zadań 14–17 W tabeli podano ciepło właściwe wybranych substancji. Nazwa substancji Ciepło właściwe kg C J c ; E woda 4200 ołów 130 żelazo 450 14 (0-1) Wodę o masie 0,8 kg ogrzewano od temperatury początkowej 20°C do temperatury 60°C. Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. W czasie ogrzewania woda pobrała A. 67,2 kJ ciepła. B. 134,4 kJ ciepła. C. 201,6 kJ ciepła. D. 268,8 kJ ciepła. 15 (0–1) Wodę w zlewce doprowadzono do wrzenia. Aby podtrzymać ten proces, woda musi być nadal ogrzewana. Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Aby podtrzymać proces wrzenia, woda pobiera energię, która jest wykorzystywana do zwiększenia A. prędkości cząsteczek wody, ale bez zmiany jej temperatury. B. prędkości cząsteczek wody i w konsekwencji wzrostu jej temperatury. C. odległości między cząsteczkami wody, ale bez zmiany jej temperatury. D. energii kinetycznej cząsteczek wody i w konsekwencji wzrostu jej temperatury. 16 (0–2) Ołowiana kulka o masie 0,4 kg i temperaturze 10°C pobrała 2600 J ciepła. Oblicz temperaturę, do jakiej ogrza- ła się kulka. Zapisz obliczenia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 (0–2) Do czajnika elektrycznego wlano 1,5 kg wody o temperaturze 20°C. Oblicz moc tego czajnika, jeżeli w czasie 4 min woda została doprowadzona do wrzenia. Pomiń straty energii. Zapisz obliczenia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 Testy sprawdzające V. CZĄSTECZKI I CIEPŁO Numer zadania Numer wymagania ogólnego z podstawy programowej Numer wymagania szczegółowego z podstawy programowej Sprawdzane wiadomości i umiejętności zgodnie z podstawą programową Uczeń: Poprawna odpowiedź Liczba punktów Grupa A Grupa B 1. IV I.1 wyodrębnia z tabeli informacje klu- czowe dla opisywanego zjawiska; C D 1 2. IV IV.2 przelicza temperaturę w skali Kelvi- na na temperaturę w skali Celsjusza; A D 1 3. IV I.1 wyodrębnia z tabeli informacje klu- czowe dla opisywanego zjawiska; C D 1 4. I IV.9 analizuje zjawisko topnienia; P, F F, P 2 5. I IV.5 analizuje jakościowo związek mię- dzy temperaturą a średnią energią kinetyczną (ruchu chaotycznego) cząsteczek; IV, B I, A 1 6. I IV.3 wskazuje, że nie następuje prze- kazywanie energii w postaci ciepła (wymiana ciepła) między ciałami o tej samej temperaturze; II, C II, C 1 7. II IV.6 posługuje się pojęciem ciepła właści- wego B C 1 8. II IV.6 posługuje się pojęciem ciepła właści- wego wraz z jego jednostką; P, P P, F 2 9. III V.8 ilustruje istnienie sił spójności; B C 1 10. II IV.5 analizuje jakościowo związek mię- dzy temperaturą a średnią energią kinetyczną (ruchu chaotycznego) cząsteczek; II, A I, A 1 11. I IV.8 opisuje ruch gazów i cieczy w zjawi- sku konwekcji; C C 1 12. III IV.8 opisuje ruch cieczy w zjawisku konwekcji; D C 1 13. III IV.7 opisuje zjawisko przewodnictwa cieplnego, rozróżnia materiały o różnym przewodnictwie; C A 1 14. II IV.6 posługuje się pojęciem ciepła właści- wego wraz z jego jednostką; D B 1 15. I IV.9 analizuje zjawisko wrzenia jako pro- ces, w którym dostarczenie energii w postaci ciepła nie powoduje zmiany temperatury; D C 1 16. II IV.6 posługuje się pojęciem ciepła właści- wego wraz z jego jednostką; 20°C 60°C 2 17. III IV.10c wyznacza ciepło właściwe wody z użyciem czajnika elektrycznego o znanej mocy, termometru, cylin- dra miarowego lub wagi. 252 s 2100 W 2 69Testy sprawdzające Zadanie 16 Grupa A Grupa B t m c Q 0,2 kg 450 7200 J 0 C8 kg C J= = =$ $ cD c t t 100 C – 80 C 0 Ct 2–p k =c c cD= = t m c Q 0,4 kg 130 2600 J 50 C kg C J= = =$ $ cD c t t 10 C 0 C 0 Ct 5 6k p =c c cD= + = + Zasady przyznawania punktów 2 p. – poprawne obliczenie: temperatury początkowej (grupa A), temperatury końcowej (grupa B) i zapisanie wyniku wraz z jednostką. 1 p. – zastosowanie poprawnej metody obliczenia, błąd rachunkowy lub zapisanie wyniku bez jednostki lub obliczenie różnicy temperatur. 0 p. – brak rozwiązania lub zastosowanie niepoprawnej metody. Zadanie 17 Grupa A Grupa B Q , kg 4200 kg C J 0 C 504 000 Jm c T 1 5 8 =$ $ $ $ c cD= = W J st P Q 2000 5 000 252 04 = = = Q , kg 4200 kg C J 0 C 504 000 Jm c T 1 5 8 =$ $ $ $ c cD= = s J WP t Q 240 504 000 2100= = = Zasady przyznawania punktów 2 p. – poprawne obliczenie czasu (grupa A) lub mocy (grupa B) i zapisanie wyniku z jednostką (uczeń może rozwiązywać zadanie etapami lub wyprowadzić wzór końcowy). 1 p. – poprawne obliczenie ciepła pobranego przez wodę, brak dalszych obliczeń lub błąd w obliczeniach lub doprowadzenie do wzoru końcowego, brak obliczeń lub błąd w obliczeniach. 0 p. – brak rozwiązania lub zastosowanie niepoprawnej metody. Rozwiązania zadań otwartych i zasady przyznawania punktów Propozycja przeliczenia punktów na oceny Liczba punktów Ocena 21 p. celująca 18 p. – 20 p. bardzo dobra 15 p. – 17 p. dobra 11 p. – 16 p. dostateczna 7 p. – 10 p. dopuszczająca 0 p. – 6 p. niedostateczna 72 Testy sprawdzające Grupa A 8 (0–1) Woda i lód to ta sama substancja, ale w różnych stanach skupienia. Dlaczego gęstość wody różni się od gęstości lodu? Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Różnica gęstości wody i lodu wynika z tego, że A. cząsteczki wody i cząsteczki lodu mają różną wielkość i masę. B. odległości między cząsteczkami w lodzie są większe niż odległości między cząsteczkami w wodzie. C. odległości między cząsteczkami w lodzie są mniejsze niż odległości między cząsteczkami w wodzie. D. cząsteczki wody mogą się przemieszczać, a cząsteczki lodu nie mogą (mogą tylko drgać wokół swoich położeń). 9 (0–1) Do dwóch jednakowych zlewek nalano po 0,4 l różnych cieczy. W pierwszej zlewce znalazła się woda, a w dru- giej – gliceryna. Czy ciśnienie wywierane przez ciecze na dna zlewek jest takie samo? Wybierz odpowiedź I albo II oraz jej uzasadnienie A albo B. I. Tak, ponieważ A. ciecze wypełniły zlewki do takiej samej wysokości. II. Nie, B. gęstości cieczy nie były takie same. 10 (0–1) Kulkę o objętości 5 cm3 wykonaną z żelaza zanurzono kolejno w wodzie, alkoholu etylowym i glicerynie. Czy na kulkę zanurzoną w wymienionych cieczach działała taka sama siła wyporu? Wybierz odpowiedź I albo II oraz jej uzasadnienie A, B albo C. I. Tak, ponieważ A. objętości wypartych przez kulkę cieczy były takie same. B. zanurzano w cieczach kulkę wykonaną z tej samej substancji. II. Nie, C. gęstości cieczy, w których zanurzano kulkę, nie były takie same. 11 (0–2) Uczniowie wyznaczali doświadczalnie wartości sił wyporu działających na sztabki wykonane z różnych metali. Mierzyli ciężar każdej sztabki w powietrzu, a następnie jej ciężar w wodzie. Wyniki zapisywali w tabeli. Numer sztabki Ciężar sztabki w powietrzu [N] Ciężar sztabki w wodzie [N] I 0,8 0,7 II 1,6 1,4 III 1,2 1,1 IV 2,5 2,2 Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe. Wstaw obok każdego zdania znak X w odpowiedniej rubryce. P F 11.1 Największa siła wyporu działała na sztabkę IV i wynosiła ona 0,3 N. 11.2 Sztabki I i III miały taką samą objętość. 73Testy sprawdzająceGrupa A 12 (0–1) Na wykresie przedstawiono zależność ciśnienia hydrostatycznego wywieranego przez wodę od głębokości za- nurzenia ciała. 10 20 40 2 h [m] p [kPa] Ryba znajdująca się na głębokości 2 m pod powierzchnią wody wypłynęła na głębokość 0,5 m. Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Ciśnienie hydrostatyczne działające na rybę zmalało o A. 5 kPa. B. 10 kPa. C. 15 kPa. D. 25 kPa. 13 (0–1) Ryba pływa na stałej głębokości 0,5 m. Na którym rysunku poprawnie zaznaczono siły działające na rybę? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Fw Fw Fw Fw Q Q Q        A. B. C. D. 14 (0–1) Okno okrętu podwodnego ma powierzchnię 0,3 m2 i znajduje się na głębokości, na której ciśnienie wywierane przez słup wody wynosi 500 kPa. Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Wartość siły parcia wody na okno wynosi A. 15 kN. B. 150 kN. C. 1,5 MN. D. 15 MN. 15 (0–2) Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fał- szywe. Wstaw obok każdego zdania znak X w odpowiedniej rubryce. P F 15.1 Urządzeniem, w którym zastosowano prawo Pascala, jest hamulec hydrauliczny. 15.2 Ciśnienie zewnętrzne wywierane na ciecz lub gaz znajdujące się w naczyniu zamkniętym rozchodzi się tylko w kierunku pionowym. 16 (0–1) Gęstość wody o dużym zasoleniu jest większa niż gęstość wody o małym zasoleniu. Dlaczego zanurzenie statku zmniejsza się, gdy statek wpływa z akwenu wodnego o małym zasoleniu do akwenu o dużym zasoleniu? Uzupełnij poniższe zdanie. Wybierz właściwe odpowiedzi spośród podanych. Wpływając na wody o większej gęstości, statek zmniejsza swoje zanurzenie, ponieważ objętość wypartej przez niego wody musi A / B tak, aby działająca na niego siła wyporu C / D / E. A. zmniejszyć się B. zwiększyć się C. zmalała D. wzrosła E. nie zmieniła się 74 Testy sprawdzające Grupa A 17 (0–3) Uczniowie wyznaczali doświadczalnie siłę wyporu działającą na me- talowy walec zanurzony w wodzie (patrz rysunek). Do obliczeń wykorzystaj dane zamieszczone na rysunkach. Przyjmij przy- spieszenie ziemskie s mg 10 2= i gęstość wody równą m kg1000 3 . 17.1. Oblicz siłę wyporu działającą na walec zanurzony w wodzie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.2. Oblicz objętość walca. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.3. Oblicz gęstość metalu, z jakiego wykonano walec. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 (0–2) Masa Bartka wynosi 60 kg. Całkowita powierzchnia podeszew jego obu butów to 400 cm2. Oblicz ciśnienie wywierane przez Bartka na podłoże, gdy znajduje się on w pozycji stojącej. Przyjmij wartość przyspieszenia grawi- tacyjnego s m10 2 . Zapisz obliczenia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 00 22 44 66 N N 5,4 N 3,4 N woda 77Testy sprawdzająceGrupa B Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. A. żelaza B. gliceryny C. aluminium D. alkoholu etylowego 8 (0–1) Tlen w stanie gazowym i w stanie ciekłym to ta sama substancja. Dlaczego gęstość tlenu gazowego jest mniejsza od gęstości tlenu ciekłego? Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Różnica gęstości tlenu gazowego i tlenu ciekłego wynika z tego, że A. cząsteczki tlenu gazowego i tlenu ciekłego mają różną wielkość i masę. B. cząsteczki tlenu gazowego poruszają się znacznie szybciej niż cząsteczki tlenu ciekłego. C. odległości między cząsteczkami w tlenie gazowym są znacznie większe niż w tlenie ciekłym. D. odległości między cząsteczkami w tlenie gazowym są mniejsze niż w tlenie ciekłym. 9 (0–1) Do dwóch jednakowych zlewek nalano po 0,6 l różnych cieczy. Do pierwszej zlewki nalano alkoholu etylowego, a do drugiej – gliceryny. Czy ciśnienie wywierane przez glicerynę na dno zlewki było większe niż ciśnienie wywierane przez alkohol etylowy? Wybierz odpowiedź I albo II oraz jej uzasadnienie A albo B. I. Tak, ponieważ A. gęstość gliceryny jest większa niż gęstość alkoholu etylowego, a ciecze wypełniły zlewki do takiej samej wysokości. II. Nie, B. alkohol etylowy wypełnił zlewkę do wyższego poziomu niż gliceryna, a ciśnienie zależy od wysokości słupa cieczy. 10 (0–1) Trzy kulki wykonane z różnych metali, każdą o objętości 8 cm3, zanurzono w wodzie. Czy na kulki działała taka sama siła wyporu? Wybierz odpowiedź I albo II oraz jej uzasadnienie A, B albo C. I. Tak, ponieważ A. zanurzono w wodzie kulki wykonane z różnych substancji. II. Nie, B. objętość wody wypartej przez kulki była taka sama. C. gęstości kulek nie były takie same. 11 (0–2) Uczniowie wyznaczali doświadczalnie wartości sił wyporu działających na sztabki wykonane z różnych metali. Mierzyli ciężar każdej sztabki w powietrzu, a następnie jej ciężar w wodzie. Wyniki zapisywali w tabeli. Numer sztabki Ciężar sztabki w powietrzu [N] Ciężar sztabki w wodzie [N] I 0,8 0,7 II 1,6 1,4 III 2,5 2,2 Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe. Wstaw obok każdego zdania znak X w odpowiedniej rubryce. P F 11.1 Najmniejsza siła wyporu działała na sztabkę I. Wynosiła 0,1 N. 11.2 Największą objętość miała sztabka III. 78 Testy sprawdzające Grupa B 12 (0–1) Na wykresie przedstawiono zależność ciśnienia hydrostatycznego wody od głębokości zanurzenia ciała. 20 20 40 60 4 6 h [m] p [kPa] Nurek przebywający początkowo na głębokości 2 m pod powierzchnią wody zanurzył się na głębokość 5 m. Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Ciśnienie hydrostatyczne działające na nurka wzrosło A. o 20 kPa. B. o 30 kPa. C. o 40 kPa. D. o 50 kPa. 13 (0–1) Nurek płynie ze stałą prędkością, utrzymując się na głębokości równej 5 metrów. Na którym rysunku poprawnie zaznaczono siły działające na nurka? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Fw FwFwFw FnFnFnFn FoFoFo QQQQ      A. B. C. D. 14 (0–1) Pierwsze monitory komputerowe wyglądały inaczej niż współczesne. Zajmowały znacznie większą przestrzeń, a wewnątrz szklanej lampy kineskopowej była próżnia. Ekran monitora musiał wytrzymać dużą siłę parcia powietrza. Ekran monitora komputera ma powierzchnię 0,06 m2, a działające na niego ciśnienie atmosferyczne wynosi 1000 hPa. Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. Wartość siły parcia atmosfery na powierzchnię ekranu monitora wynosi A. 0,06 kN. B. 0,6 kN. C. 6 kN. D. 60 kN. 15 (0–2) Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fał- szywe. Wstaw obok każdego zdania znak X w odpowiedniej rubryce. P F 15.1 Urządzeniem wykorzystującym prawo Pascala są naczynia połączone. 15.2 Ciśnienie wywierane na gaz rozchodzi się równomiernie we wszystkich kierunkach, prostopadle do ścian pojem- nika. 79Testy sprawdzająceGrupa B 16 (0–1) Gęstość wody o dużym zasoleniu jest większa niż gęstość wody o małym zasoleniu. Dlaczego zanurzenie statku wzrasta, gdy statek wpływa do akwenu o małym zasoleniu z akwenu o większym zaso- leniu? Uzupełnij poniższe zdanie. Wybierz właściwe odpowiedzi spośród podanych. Wpływając na wody o mniejszej gęstości, statek zanurza się bardziej, ponieważ objętość wypartej przez niego wody musi A / B, tak aby działająca na niego siła wyporu C / D / E. A. zmniejszyć się B. zwiększyć się C. zmalała D. wzrosła E. nie zmieniła się 17 (0–3) Uczniowie wyznaczali doświadczalnie siłę wyporu działającą na me- talowy walec zanurzony w wodzie (patrz rysunki). Do obliczeń wykorzystaj dane zamieszczone na rysunkach. Przyjmij war- tość przyspieszenia grawitacyjnego s m10 2 i gęstość wody m kg1000 3 . 17.1. Oblicz wartość siły wyporu działającej na walec zanurzony w wodzie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.2. Oblicz objętość walca. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.3. Oblicz gęstość metalu, z którego wykonano walec. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 (0–2) Masa Zosi wynosi 9,8 kg. Całkowite pole powierzchni podeszew jej butów to 140 cm2. Oblicz ciśnienie wywiera- ne na podłoże przez stojącą Zosię. Przyjmij wartość przyspieszenia grawitacyjnego s m10 2 . Zapisz obliczenia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 0 0 4 4 6 6 2 2 8 8 N N 7,9 N 6,9 N woda Poniżej przedstawiono fragment rozkładu jazdy pociągu. Korzystając z  niego, rozwiąż zadania 1–3. 1. Trasę z Warszawy Centralnej do Gdańska Głównego pociąg przebywa z prędkością średnią: A. ok. 70 —km h , B. ok. 80 —km h , C. ok. 90 —km h , D. ok. 160 —km h . 2. Pociąg jedzie z prędkością średnią ponad 100 km—h na odcinku: A. Kraków–Warszawa, C. Warszawa–Gdańsk, B. Gdańsk–Sopot, D. Sopot–Gdynia. 3. Gdyby pociąg jechał bez przystanków z prędkością średnią 120 —km h , a godzina odjazdu z Krakowa nie zmieniła się, przybyłby do Gdyni o godzinie: A. 6:52, B. 19:43, C. 19:26, D. 20:43. 4. Pociąg jechał z prędkością 70 —km h . Gdy wjechał na Centralną Magistralę Kolejową, rozpędził się do 160 —km h , co zajęło 1 min 40 s. Z jakim przyspieszeniem poruszał się pociąg w czasie rozpędzania? A. 0,18 s m 2 B. 0,25 s m 2 C. 0,64 s m 2 D. 0,9 s m 2 5. Ala, Wojtek, Staś i Mariusz mieszkają w miejscowości, przez którą pociągi pospieszne przejeżdżają bez zatrzymania. Kiedyś postanowili zmierzyć prędkość takiego pociągu. Najpierw obejrzeli w internecie zdjęcie satelitarne stacji i korzystając z zamieszczonej skali, obliczyli długość peronu. Otrzymali wynik 340 m. Następnie stanęli w bezpiecznej odległości od toru na końcach peronu: Ala na jednym, a chłop- cy na drugim. Kiedy przód lokomotywy mijał początek peronu, Ala podniosła rękę, a chłopcy włączyli stopery. Wyłączyli je, gdy przód lokomotywy dojechał do końca peronu. Ich stopery wskazywały: 19,4 s, 21,5 s, 18,9 s. Jaką prędkość mogli wyznaczyć na podstawie tych danych? A. 17 —km h B. 17 —ms C. 51 —km h D. 51 —ms Stacja Odległość Przyjazd Odjazd Kraków Główny 0 km 14:00 Warszawa Centralna 302 km 16:45 16:55 Gdańsk Główny 631 km 20:55 21:00 Sopot 643 km 21:16 21:17 Gdynia Główna 652 km 21:27 Test powtórzeniowy Test powtórzeniowy 1. Wycięty z drewna prostopadłościenny klocek ma wymiary 23 mm x 52 mm x 17 mm. Jego masa wynosi 14 g. Na podstawie tych danych można wyznaczyć gęstość drewna, z którego wykonany jest klocek. Wynosi ona około A. 0,5 g cm3, B. 0,7 g cm3, C. 1,4 g cm3, D. 2 g cm3. 2. W którym z naczyń woda wywiera największe ciśnienie na dno? A. B. C. D. 3. Na nurka znajdującego się na dużej głębokości działa bardzo wysokie ciśnienie wody, ponieważ im głębiej, tym A. wyższy jest znajdujący się nad nurkiem słup wody, B. większa jest gęstość wody, C. większe jest przyspieszenie grawitacyjne, D. niższa jest temperatura wody. 4. Wykonany z  żelaza prostopadłościan ma wymiary  1  cm x  2  cm x  3  cm. Jeśli położymy go na  najmniejszej ściance, będzie wywierał na  podłoże ciśnienie równe około: A. 8 Pa, B. 48 Pa, C. 800 Pa, D. 2400 Pa. 5. Adam przykleił do  drewnianej deski osiem półtoralitrowych butelek. Wykonana w ten sposób tratwa ma masę 2 kg. Adam położył ją na  wodzie (deską do  góry). Jaką masę może mieć ciało, aby można je było położyć na tratwie, nie zatapiając jej? Pomiń objętość plastiku, z  którego wykonano butelki. Zapisz obliczenia. 1. Poparzenie ręki litrem wody o  temperaturze  85°C może być groźniejsze niż poparzenie kroplą wody o temperaturze 95°C, bo: A. im niższa temperatura, tym groźniejsze poparzenia, B. im niższa temperatura, tym niższa energia wewnętrzna wody, C. litr wody, mimo niższej temperatury, oddaje ręce więcej energii, D. litr wody, z powodu niższej temperatury, oddaje ręce więcej energii. Informacja do zadań 2–3 Ciepło właściwe żelaza wynosi 450 °kg C J $ , a ołowiu 130 °kg C J $ . 2. Aby ogrzać żelazny element o masie 20 kg o 5°C, potrzeba energii A. 900 J, B. 4500 J, C. 9 kJ, D. 45 kJ. 3. Dwie metalowe kulki – żelazna i ołowiana – mają taką samą masę, a ich temperatura jest jednakowa. Jeśli dostarczymy im taką samą ilość ciepła, to A. obie ogrzeją się do takiej samej temperatury, B. żelazna ogrzeje się do wyższej temperatury niż ołowiana, C. ołowiana ogrzeje się do wyższej temperatury niż żelazna, D. obie się ogrzeją, ale nie można stwierdzić, która mocniej. 4. Jeśli siedzisz przy ognisku, czujesz gorąco, bo energia dociera do ciebie A. głównie przez przewodnictwo cieplne, B. głównie przez konwekcję, C. głównie przez promieniowanie, D. w podobnym stopniu przez przewodnictwo cieplne, konwekcję i promieniowanie. Test powtórzeniowy 1. Siłą, która powoduje rozpędzanie roweru, jest A. siła, którą rowerzysta naciska na pedały, B. siła ciężkości, C. siła tarcia między oponą a drogą, D. siła oporu powietrza. 2. Magda waży 45 kg, a rower, na którym jedzie, waży 15 kg. Działająca na rower siła wypadkowa 120 N spowoduje, że będzie się on poruszał A. ze stałą prędkością 2 s m , B. ze stałą prędkością 0,5 s m , C. ze stałym przyspieszeniem 2 s m 2 , D. ze stałym przyspieszeniem 0,5 s m 2 . 3. Samochód o masie 1000 kg jechał z prędkością 90 h km , gdy kierowca zdjął nogę z  gazu i zmienił bieg na luz. W ciągu 10 s samochód zwolnił do 72 h km . Jaka była wartość siły oporów ruchu działająca na samochód w tym czasie? A. 500 N B. 1000 N C. 2000 N D. 2500 N 4. Dwóch mężczyzn, Adam i Bartek, siłowało się na ręce. Adam wygrał. W czasie walki A. ręka Adama działała na rękę Bartka większą siłą niż ręka Bartka na rękę Adama, B. ręka Bartka działała na rękę Adama większą siłą niż ręka Adama na rękę Bartka, C. obie opisane siły były równe, D. obie opisane siły były początkowo równe, ale potem siła Adama przeważyła. 5. Wykres przedstawia zmiany prędkości wagonika o masie 90 kg. W chwili t = 5 s na wagonik działała siła wypadkowa o wartości A. 22,5 N, B. 30 N, C. 45 N, D. 60 N. 4 8 12 16 0 21 4 5 6 7 8 9 10 11 12 t, s3 v, ms Test powtórzeniowy Na rysunku zaznaczono wektor siły napędzającej wagon oraz wektor siły oporów ruchu. Odpowiedz na pytania 1–4. 1. Jaką wartość ma siła, którą lokomotywa ciągnie wagon? A. 4 N B. 5 N C. 4000 N D. 5000 N 2. Jaką wartość, kierunek i zwrot ma siła wypadkowa działająca na wagon? A. 1000 N w przód. C. 9000 N w przód. B. 1000 N w tył. D. 9000 N w tył. 3. Zakreśl zdanie prawdziwe. A. Siła oporów ruchu ma wartość 4000 N. C. Wagon przyspiesza. B. Wagon zwalnia. D. Wagon nie zmienia prędkości. 4. Jak należałoby zmienić siłę napędzającą wagon, aby jechał on ze stałą prędkością? A. Zmniejszyć o 1000 N. C. Zmniejszyć o 9000 N. B. Zwiększyć o 1000 N. D. Zwiększyć o 9000 N. Test powtórzeniowy 1 Zadanie 1. Pod  każdą ilustracją znajduje się schemat przemian energii w  przedstawionym na  niej zjawisku. Uzupełnij go, wpisując odpowiednie nazwy form energii wybrane z ramki. D Ciepło właściwe – trudniejsze zagadnienia energia elektryczna • energia kinetyczna • energia potencjalna grawitacji • energia wewnętrzna c) Ogrzewamy wodę za pomocą grzałki. b) Szczęki hamulcowe zaciskają się na kole roweru. a) Klocek drewniany spada ze stołu. 1 Zadanie 1. Ciało porusza się z przyspieszeniem a = 8 s m 2 . a) Oblicz, jaką drogę przebędzie w ciągu pierwszej sekundy ruchu, pierwszych dwóch i trzech sekund ruchu, jeśli wiadomo, że jego prędkość początkowa była równa 0 s m . Wskazówka: Dla t = 4 s, 88 64 b) Wyniki wpisz do tabeli. c) Zaznacz odpowiedzi na osi liczbowej zgodnie ze wzorem: Zadanie 2. Uzupełnij tabelę tak, aby zawarte w niej dane obrazowały ruch jednostajnie przyspieszony z prędkością początkową 0 m—s . Wskazówka: W 3 razy dłuższym czasie ciało przebywa 9 razy dłuższą drogę. D Droga w ruchu prostoliniowym jednostajnie przyspieszonym 0 10 t = 0 s t = 4 s 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Czas t 0 s 1 s 2 s 3 s 4 s Droga s 0 m m m m 64 m Czas t, który upłynął od początku ruchu 1 s 2 s 3 s 4 s 5 s 6 s Przebyta droga s m 20 m m m m m 2 Zadanie 3. Na rysunku pokazano w pewnej skali położenie samochodu w chwili rozpoczęcia jazdy oraz jego położenie po  1 s,  2 s itd. od  chwili rozpoczęcia ruchu. Widać, że samochód zwiększał prędkość. Czy poruszał się on ruchem jednostajnie przyspieszonym? Uzasadnij odpowiedź. Policzmy razem Samochód ruszył i w ciągu 5 s rozpędził się do prędkości 36 —km h . Jaką drogę przebył w tym czasie? Dane: Szukane: Prędkość początkowa: vp = 0 —km h Droga s = ? Prędkość końcowa: vk = Czas rozpędzania: t = 5 s Rozwiązanie: Obliczamy zmianę prędkości i wyrażamy ją w metrach na sekundę: v vk vp km h · 1000 m · 3600 s m s m s = = = = =– m s m ss 2 v t a = = = Przyspieszenie: m s m ss 2 v t a = = = Wzór na drogę w ruchu jednostajnie przyspieszonym: s at 2 2 = Zatem: s at 2 2 = = Odpowiedź: Teraz możesz rozwiązać zadanie 3 ze strony 67 podręcznika. 1 Zadanie 1. Z  której strony na  tej huśtawce powinna usiąść osoba lżejsza, a  z  której cięższa, aby łatwiej było się huśtać? Naszkicuj te osoby. Zaznacz na rysunku ramiona dźwigni. Zadanie 2. W  każdym z  poniższych przykładów dorysuj tyle klocków, ile trzeba położyć w miejscu oznaczonym strzałką, aby dźwignia była w równowadze. Zadanie 3. Na  poziomej belce uwiązanej do  sufitu zawieszono obciążnik. Gdzie zawiesić obciążnik o masie 100 g, aby belka była w równowadze? Zmierz odpowiednie odcinki i dorysuj ten obciążnik. D Dźwignie a) c) b) d) a) c) b) d) 2 Policzmy razem Podczas biegu na dystansie 1 km człowiek zużywa 4000 J energii na 1 kg swojej masy. Ile kilometrów powinna przebiec osoba o masie 50 kg, aby zużyć energię uzyskaną z jednego jajka o wartości energetycznej 90 kcal? Dane: Szukane: Bieg na 1 km – 4000 J na 1 kg masy ciała Ile kilometrów ma przebiec osoba o masie 50 kg, aby zużyć energię 90 kcal? Rozwiązanie: Aby przebiec 1 km, osoba o masie 50 kg musi zużyć: J energii. Wartość energetyczna jajka: kcal = J Na ile kilometrów wystarczy taka energia? Odpowiedź: Teraz możesz rozwiązać zadanie 4 ze str. 133 podręcznika. Fizyka poza szkołą Kiedy dorównasz piorunowi? Energia pioruna wynosi średnio około 1 GJ (czyli 1 000 000 000 J). Sporządź swój dzienny jadłospis i  zapisz przy  produktach ich wartość energetyczną. Skorzystaj z  tabeli kaloryczności znajdującej się na końcu tego tematu. Oblicz, ile energii dostarczasz organizmowi, spożywając te produkty w  ciągu kolejnych dni. Po jakim czasie będzie ona równa energii pioruna? Wskazówka: Pamiętaj, że 1 kcal = 4200 J. Produkt Masa Wartość energetyczna na 100 g Wartość energetyczna zjedzonego produktu kcal J kcal J Razem Śn iad an ie 3 Energia pokarmów (J): na dobę: na tydzień: na miesiąc: na rok: Energia produktów będzie równa energii pioruna po  latach ich spożywania. Ob iad Ko lac ja In ne p os iłk i Produkt Masa Wartość energetyczna na 100 g Wartość energetyczna zjedzonego produktu kcal J kcal J Razem Produkt Masa Wartość energetyczna na 100 g Wartość energetyczna zjedzonego produktu kcal J kcal J Razem Produkt Masa Wartość energetyczna na 100 g Wartość energetyczna zjedzonego produktu kcal J kcal J Razem 4 Produkty Zawartość w 100 g produktu, kcal Chleb zwykły 260 Bułki grahamki 280 Bułki kajzerki 300 Płatki śniadaniowe 380 Chipsy 590 Frytki smażone 240 Parówki 270 Śledź marynowany 250 Mleko zaw. 3,2% tł. 60 Mleko zaw. 2,0% tł. 50 Śmietana zaw. 18% tł. 190 Jogurt naturalny zaw. 2% tł. 61 Kefir zaw. 2% tł. 51 Ser żółty 350 Serek homogenizowany 160 Ser twarogowy chudy 100 Ser twarogowy tłusty 180 Lody śmietankowe 160 Jaja kurze 150 Sok owocowy 40–50 Coca-cola 42 Kalafiory 31 Kapusta biała 39 Marchew 41 Ogórki 15 Papryka czerwona 36 Pomidory 20 Pory 34 Rzodkiewki 23 Sałata zielona 19 Ziemniaki 82 Ogórek kwaszony 13 Keczup 105 Pieczarki świeże 25 Banany 100 Grejpfruty 43 Gruszki 62 Produkty Zawartość w 100 g produktu, kcal Jabłka 54 Mandarynki 49 Pomarańcze 51 Truskawki 35 Winogrona 74 Rodzynki 300 Dżem niskosłodzony 150 Dżem wysokosłodzony 250 Powidła śliwkowe 220 Orzechy laskowe 680 Orzechy włoskie 680 Cielęcina 110 Boczek wieprzowy 520 Wieprzowina 270 Wołowina na pieczeń 120 Mięso z piersi indyka 83 Mięso z piersi kurczaka 100 Kiełbasa krakowska sucha 330 Kiełbasa podwawelska 250 Mielonka 170 Polędwica sopocka 170 Szynka wiejska 250 Pasztet pieczony 400 Polędwica z indyka 110 Pasztet z kurczaka 230 Szynka z piersi indyka 100 Cukier 400 Miód pszczeli 320 Baton 500 Czekolada 550 Delicje szampańskie 370 Herbatniki 440 Paluszki słone 380 Ciasto francuskie 440 Napoleonka 350 Jagodzianka 320 Sernik z rodzynkami 300 Tabela kaloryczności 1 Zadanie 1. Emilia zamykała drzwi tak, jak na  rysunku. Drzwi przesunęły stojący na  podłodze karton. Niebieskie linie przedstawiają ślady punktów przyłożenia sił. Zmierz te linie za pomocą nitki i uzupełnij rachunki. Siła, którą Emilia pchała drzwi: N Droga, na której działała ta siła: m Praca wykonana przez Emilię: J Siła, którą drzwi pchały pudło: N Droga, na której działała ta siła: m Praca wykonana przez drzwi: J Co zauważasz? Zadanie 2. Ania podnosi ciężki przedmiot za pomocą dźwigni. Na rysunku (patrz następna strona) zaznaczono jego ciężar. Zmierz długości ramion dźwigni i podpisz je. Dorysuj: • na niebiesko – siłę, którą ciało ciągnie dźwignię, • na czarno – siłę, którą dźwignia podnosi ciało, • na czerwono – siłę, którą Ania działa na dźwignię, • na zielono – siłę, którą dźwignia działa na Anię. D Maszyny proste Wskazówka: Pamiętaj o odpowiednich proporcjach wektorów! Ciężar dźwigni pomiń. Skala długości: 1 : 10 Skala sił: 1 cm – 10 N 2 Zadanie 3. Na  każdym z  rysunków widzisz wiadro o masie 4 kg wiszące na  lince nawiniętej na  kołowrót (widziany z boku). • Dorysuj strzałkę oznaczającą ciężar wiadra. Przyjmij skalę 1 cm – 20 N. • Dorysuj w  tej samej skali strzałkę oznaczającą siłę, którą trzeba działać na  korbę, aby zrównoważyć ciężar zawieszonego wiadra. Zadanie 4. Dwa walce o  różnej średnicy zamocowano na  wspólnej osi tak, że mogą obracać się tylko razem. Na  każdy z  nich nawinięto linę. Na każdej linie zawieszono ciało. Ciężar ciał zaznaczono na  rysunku przedstawiającym sytuację z  boku. Narysuj za pomocą strzałki kierunek ruchu układu walców. Q Q Q Q Q Q Q Q Q2 Q1 a) b) c) d) m = 4 kg m = 4 kg 3 Fizyka poza szkołą Lżejsze w dół, cięższe w górę 1. Przygotuj plastikową butelkę, np. po wodzie mineralnej. 2. Przymocuj do  niej dwa kawałki sznurka długości około  1  m każdy, jeden w  połowie wysokości, a  drugi na szyjce. Możesz po prostu przywiązać sznurek do butelki, potem jednak przymocuj go tak, aby przy obrocie butelki nawijał się na nią, a nie ślizgał po niej. 3. Nawiń każdy z kawałków sznurka w inną stronę. Sznurek umocowany pośrodku wysokości nawiń prawie do  końca, a sznurek na szyjce – mniej więcej do  1—4 jego długości. 4. Do końców sznurka przywiąż przedmioty o niewiele różniących się ciężarach, np. większą i mniejszą łyżkę. Cięższy przedmiot powinien być przywiązany do sznurka nawiniętego na szyjkę (patrz zdjęcie). 5. Do szyjki butelki włóż długi ołówek lub patyczek, który będzie stanowił oś obrotu. Ustaw butelkę prawie w poziomie – tak, aby mogła się obracać, ale nie spadała. Możesz też wyciąć otwór pośrodku dna butelki i przewlec przezeń patyczek do szaszłyków. 6. Gdy puścisz oba przywiązane przedmioty, butelka zacznie się obracać. Jednak to cięższy przedmiot zacznie się podnosić, a lżejszy – opadać. 7. Który z przedmiotów przebywa w czasie tego ruchu dłuższą drogę? 8. Zbadaj, przy jakim ilorazie mas obciążników cięższy przedmiot podnosi się w  górę. Jaki ma to związek z  wymiarami kołowrotu? Zaprojektuj i  wykonaj odpowiednie doświadczenie. 3 Fizyka poza szkołą Tonący lód 1. Do  szklanki nalej denaturatu schłodzonego w lodówce i wrzuć kostkę lodu. Lód zatonie. 2. Bardzo powoli dolewaj strzykawką wody, także schłodzonej w  lodówce. Zapisz, ile wody wlewasz do szklanki. Vw = 3. Obserwuj i opisz, co dzieje się z kostką lodu. 4. Sprawdź i zapisz, co się stanie z kostką lodu, gdy do szklanki dolejesz wody lub denaturatu. 5. Wlej jeszcze raz do szklanki schłodzony denaturat i wrzuć kostkę lodu. Tym razem odmierz strzykawką jego objętość (np.  50 cm3). Następnie nabierz całą strzykawkę wody. Wlewaj ją, ciągle mieszając, aż kostka zacznie unosić się w cieczy. Zapisz, ile wody i ile denaturatu znalazło się w mieszaninie. Wyznacz gęstość lodu. Gęstość lodu wynosi d = Uwaga! Denaturat jest silną trucizną! 1 Zadanie  1. Wpisz odpowiednie liczby w wolne miejsce. W każdą z pustych środkowych ramek wpisz działanie arytmetyczne, które trzeba wykonać, aby obliczyć wpisaną liczbę. Zadanie  2. Na rysunkach przedstawiono samochodowy licznik kilometrów oraz zegary dla dwóch odcinków trasy. Wykonaj obliczenia i wpisz wartości całkowitej drogi, całkowitego czasu i prędkości średniej. Pamiętaj o jednostkach. a) Początek jazdy Koniec jazdy sc = tc = vśr = b) Początek jazdy Koniec jazdy sc = tc = vśr = D Prędkość średnia 36 pisanek na 3 koszyki to Êrednio pisanek na koszyk 40 pisanek na koszyki to Êrednio 20 pisanek na koszyk pisanek na 4 koszyki to Êrednio 15 pisanek na koszyk 36 kilometrów na 3 godziny to Êrednio kilometrów na godzin´ kilometrów na 4 godziny to Êrednio 15 kilometrów na godzin´ 40 kilometrów na godziny to Êrednio 20 kilometrów na godzin´ 2 Zadanie 3. Prędkość średnia pociągu jest jednakowa na każdym z  odcinków przedstawionej w tym zadaniu trasy. Oblicz tę prędkość. Pamiętaj o jednostkach. Uzupełnij rozkład jazdy. vśr = Policzmy razem Samochód jechał przez pół godziny z prędkością 100 h km , a następnie przez godzinę z prędkością 40 h km . Oblicz prędkość średnią samochodu na całej trasie. I odcinek drogi: prędkość: v1 = 100 h km czas: t1 = 0,5 h droga: s1 = v1 · t1 = II odcinek drogi: prędkość: v2 = czas: t2 = droga: s2 = Cała trasa: całkowita droga: sc = s1 + s2 = całkowity czas: tc = t1 + t2 = prędkość średnia: vśr = sc—tc = Odpowiedź: Teraz możesz rozwiązać zadanie 6 ze strony 53 podręcznika. Stacja Odległość godz. Mysikiszki Główne 0 km 13:30 Mysikiszki Płn. 10 km 13:45 Szczurołapki 13:57 Szczurołapki Miasto 14:12 Doły Górne 36 km Doły Wielkie 50 km 2 Odległość między samochodami wynosiła: na początku m, po sekundzie m. Zmiana odległości między samochodami była równa m. Prędkość względna samochodów to m s . Odległość między samochodami wynosiła: na początku m, po sekundzie m. Zmiana odległości między samochodami była równa m. Prędkość względna samochodów to m s . Odległość między samochodami wynosiła: na początku m, po sekundzie m. Zmiana odległości między samochodami była równa m. Prędkość względna samochodów to m s . Zadanie  4. Samolot podczas lotu kilkakrotnie zmieniał prędkość z powodu silnego wiatru. Uzupełnij tabelę. Wszystkie prędkości wyraź w h km . Samolot leci: Prędkość vs samolotu Prędkość wiatru vw względem powietrza względem ziemi • z wiatrem 500 h km 200 h km • z wiatrem 400 h km 700 h km • pod wiatr 700 h km 200 h km • pod wiatr 600 h km 100 h km • 600 h km 900 h km a) b) c) 1 Zadanie 1. Dorysuj na czerwono wektor wypadkowej sił działających na ciało. a) b) Zadanie 2. Używając linijki i ekierki, dorysuj wektor wypadkowej sił działających na ciało. b) c)a) Zadanie 3. Rozłóż siłę działającą na ciało na składowe: pionową i poziomą. a) b) c) Zadanie 4. W którą stronę powinien ciągnąć sanie drugi koń, dwa razy słabszy od pierwszego, aby sanie jechały prosto do przodu? Narysuj wektor tej siły. D Siła wypadkowa – trudniejsze zagadnienia 2 Fizyka poza szkołą Pękła wątła nić... 1. Przywiąż dwa końce nitki na tej samej wysokości, np. do klamek regału, tak aby nić zwisała swobodnie. 2. Zaznacz mazakiem punkt mniej więcej w  1—3 długości nitki. Przyłóż w  nim palec i ciągnij pionowo w dół. 3. Z której strony nitka się zerwie, gdy będziesz ciągnąć coraz mocniej? Spróbuj przewidzieć wynik doświadczenia. Aby przewidzieć wynik eksperymentu, rozłóż siłę działającą na nitkę na składo- we. Jedna ze składowych powinna być skierowana wzdłuż niebieskiej przerywa- nej linii, a druga – wzdłuż czarnej. Która z nich ma większą wartość? Którą część nitki napina siła o większej wartości? 4. Sprawdź, czy twoje przewidywania były prawidłowe. Zrywanie trwa tak szybko, że nie zdążysz dokładnie zaobserwować całego procesu, ale potem możesz zobaczyć, na którym kawałku nitki znajduje się ślad mazaka. 5. Powtórz doświadczenie kilkakrotnie. Czy nitka zawsze przerywa się z tej samej strony? Opisz, jak przebiegało doświadczenie.