Źródła prawa, hierarchia aktów prawnych, Streszczenia z Prawo publiczne

Pobierz Źródła prawa, hierarchia aktów prawnych i więcej Streszczenia w PDF z Prawo publiczne tylko na Docsity! Źródła prawa, hierarchia aktów prawnych Wprowadzenie Przeczytaj Gra interaktywna Sprawdź się Dla nauczyciela Bibliografia: Źródło: PAP, TK: Zeszłoroczna reforma Kodeksu karnego jest niekonstytucyjna, 14.07.2020 r., dostępny w internecie: prawo.gazetaprawna.pl [dostęp 22.11.2021 r.]. Źródło: Ustawa z dnia 14 kwietnia 2000 r. o umowach międzynarodowych, dostępny w internecie: isap.sejm.gov.pl [dostęp 22.11.2021 r.]. Źródło: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., dostępny w internecie: sejm.gov.pl [dostęp 22.11.2021 r.]. Źródło: Informacja o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w 1999 roku, 2000 r., dostępny w internecie: trybunal.gov.pl [dostęp 22.11.2021 r.]. Przeczytaj System prawny System prawny najprościej można określić jako zbiór norm prawnych obowiązujących w danym państwie, przy czym, w zależności od źródła, z jakiego się wywodzą, możemy mówić o następujących systemach prawnych: Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0. Niektóre państwa charakteryzuje mieszany system prawny, stworzony zarówno pod wpływem prawa stanowionego, jak i precedensowego. Zasady (cechy) systemu prawnego System prawny funkcjonuje na podstawie określonych zasad. Należą do nich: Rodzaje prawa Rodzaj prawa Kryterium wyróżnienia Obszar regulacji materialne treść normy określające prawa i obowiązki oraz zachowania poszczególnych ludzi i instytucji w społeczeństwie (np. określają prawa i obowiązki stron umowy najmu); mają charakter pierwotny (np. Kodeks cywilny, Kodeks karny) formalne normy, które regulują postępowanie przed organami wymiaru sprawiedliwości i administracji publicznej; pozwalają egzekwować prawo materialne (np. wskazują, jak dochodzić ochrony praw osobistych przed sądem); mają charakter wtórny (np. Kodeks postępowania cywilnego, Kodeks postępowania karnego, Kodeks postępowania administracyjnego) Rodzaj prawa Kryterium wyróżnienia Obszar regulacji publiczne korzyść chroni interesy publiczne (np. państwa), a nie poszczególnych jednostek; jego charakterystyczną cechą jest nierównoprawne usytuowanie stron stosunku prawnego, ponieważ podmioty reprezentujące interesy publiczne mają do dyspozycji większe środki i uprawnienia niż jednostka; gałęzie prawa reprezentowane przez prawo publiczne to np. prawo konstytucyjne, prawo administracyjne prywatne odnosi się do jednostek, które są równouprawnione w stosunkach prawnych między sobą; obejmuje takie gałęzie prawa, jak np. prawo cywilne czy prawo pracy międzynarodowe zasięg reguluje stosunki między państwami, organizacjami międzynarodowymi oraz innymi podmiotami (np. narodami) krajowe obowiązuje na terytorium danego państwa miejscowe odnosi się wyłącznie do mieszkańców określonego terenu (gminy, powiatu, województwa jako jednostek samorządu terytorialnego) cywilne  regulowana dziedzina  zespół norm prawnych regulujących stosunki między podmiotami prawa prywatnego karne  zespół norm regulujących kwestie odpowiedzialności karnej za czyny zabronione pod groźbą kary kryminalnej administracyjne ogół norm regulujących organizację i działanie administracji publicznej oraz zachowanie się osób fizycznych i innych podmiotów w zakresie nieunormowanym przez przepisy należące do innych działów prawa pisane forma ujęte w konkretnych aktach prawnych niepisane nieujęte w formie spisanej Źródła prawa Termin „źródło prawa” jest wieloznaczny i odnosi się do różnych zjawisk dotyczących tworzenia i obowiązywania prawa. Źródło prawa to sformalizowany akt władzy państwowej zawierający przepisy prawa. Jest to akt prawny obejmujący reguły postępowania ludzi ustanowione lub akceptowane przez państwo. Możemy mówić o dwóch postaciach źródeł prawa: materialnej (stanowi ją wola państwa – decyzja organów, które tworzą akty normatywne); formalnej (stanowi ją konkretny akt prawny z regułami postępowania, np. ustawa, rozporządzenie). Inny podział źródeł prawa wskazuje na: fontes iuris cognoscendi (jako wszystkich czynników, które dostarczają informacji o prawie); fontes iuris oriundi (jako wszystkich czynników mających wpływ na ukształtowanie konkretnej treści przepisów prawnych i ich formy). Organy promulgacyjne Za źródło prawa rozumiane sensu largo uznawane są też organy promulgacyjne (publikacyjne). Organy promulgacyjne w RP to dzienniki urzędowe, w których ogłasza się teksty aktów prawnych). Należą do nich: Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0. Dziennik Ustaw RP zawiera m.in.: Konstytucję RP; ustawy; rozporządzenia z mocą ustawy wydane przez Prezydenta RP; rozporządzenia wydane przez Prezydenta RP, Radę Ministrów, Prezesa Rady Ministrów, ministrów kierujących działami administracji 1 Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0. Hierarchia aktów prawnych w RP Źródła prawa powszechnie obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej są hierarchicznie uporządkowane. Poczynając od najważniejszego aktu, są to: Źródła prawa o charakterze wewnętrznym Nie stanowią one powszechnie obowiązujących źródeł prawa. Zaliczamy do nich: uchwały, zarządzenia. Uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia Prezesa Rady Ministrów i ministrów mają charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjnie podległe organowi wydającemu te akty. Zarządzenia są wydawane tylko na podstawie ustawy. Nie mogą one stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych oraz innych podmiotów. Uchwały i zarządzenia podlegają kontroli zgodności z powszechnie obowiązującym prawem. Słownik fontes iuris cognoscendi (łac.) źródła poznania prawa fontes iuris oriundi (łac.) źródła powstania prawa normatywny akt prawny tekst formułujący normy postępowania, wydawany przez podmiot, który ma kompetencję do działań prawotwórczych promulgacja ogłoszenie aktu normatywnego sensu largo (łac.) w szerokim znaczeniu Gra interaktywna Polecenie 1 Rozwiąż quiz interaktywny i sprawdź swoją wiedzę na temat prawa. Zaznacz poprawną odpowiedź w każdym z pytań. Ćwiczenie 1 Ułóż pytanie quizowe związane z tematem e-materiału i daj je do rozwiązania innym uczniom. Test Sprawdź swoją wiedzę o źródłach prawa i hierarchii aktów prawnych Poziom trudności: łatwy Limit czasu: 7 min Twój ostatni wynik: - Uruchom Ćwiczenie 5 難 Ćwiczenie 6 Zapoznaj się z tekstem, a następnie wykonaj polecenie. Ustawa z dnia 14 kwietnia 2000 r. o umowach międzynarodowych Rozdział 2 Zawieranie umowy międzynarodowej Art. 5 1. Minister kierujący działem administracji rządowej właściwy do spraw, których dotyczy umowa międzynarodowa, po uzgodnieniu projektu umowy i instrukcji negocjacyjnej z ministrem właściwym do spraw zagranicznych oraz z innymi zainteresowanymi ministrami, składa Prezesowi Rady Ministrów wniosek o udzielenie zgody na rozpoczęcie negocjacji umowy międzynarodowej. 2. Prezes Rady Ministrów wyznacza organ właściwy do prowadzenia negocjacji oraz określa zakres jego upoważnienia. Art. 6 1. Organ właściwy do prowadzenia negocjacji składa Radzie Ministrów, po uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw zagranicznych oraz innymi właściwymi ministrami, wniosek o udzielenie zgody na podpisanie umowy międzynarodowej i proponuje, w uzasadnionych przypadkach, treść zastrzeżeń strony polskiej do umowy wielostronnej. “ 難 Materiał źródłowy do ćwiczeń 7 i 8. Źródło I 2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, określa tryb związania umową międzynarodową Rzeczypospolitej Polskiej. 3. Rada Ministrów, w drodze uchwały, udziela zgody na podpisanie umowy międzynarodowej. 4. Przepisy ust. 1–3 stosuje się odpowiednio do umów międzynarodowych niepodpisywanych, o których mowa w art. 13 ust. 1. Źródło: Ustawa z dnia 14 kwietnia 2000 r. o umowach międzynarodowych, dostępny w internecie: isap.sejm.gov.pl [dostęp 22.11.2021 r.]. Rozstrzygnij, czy podpisanie umowy międzynarodowej w trybie opisanym w powyższej ustawie oznacza włączenie takiej umowy do systemu źródeł prawa w Polsce. Uzasadnij odpowiedź. Rozstrzygnięcie: tak Uzasadnienie: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Art. 190 1. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne. 2. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawach wymienionych w art. 188 podlegają niezwłocznemu ogłoszeniu w organie urzędowym, w którym akt normatywny był ogłoszony. “ Dla nauczyciela Autor: Dawid Tarczyński Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie Temat: Źródła prawa, hierarchia aktów prawnych oraz akty prawne obowiązujące w RP będące i niebędące źródłami prawa Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, zakres rozszerzony Podstawa programowa: Zakres podstawowy V. Prawo w Rzeczypospolitej Polskiej. Uczeń: 2) przedstawia źródła prawa w Rzeczypospolitej Polskiej – wykazuje szczególną moc konstytucji; przedstawia procedurę ustawodawczą. Zakres rozszerzony XI. System prawa w Rzeczypospolitej Polskiej. Uczeń: 2) wyjaśnia zasady hierarchiczności, spójności i zupełności w systemie prawnym oraz pojęcie luki prawnej; rozpoznaje rodzaje prawa (międzynarodowe, krajowe, miejscowe; prywatne, publiczne; materialne, formalne; cywilne, karne, administracyjne; pisane, niepisane); 5) wymienia obowiązujące w Rzeczypospolitej Polskiej akty prawne niebędące źródłami prawa i wyjaśnia ich specyfikę. Kształtowane kompetencje kluczowe: kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji; kompetencje cyfrowe; kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się; kompetencje obywatelskie. Cele operacyjne: Uczeń: wyjaśnia, czym jest system prawny; charakteryzuje cechy systemu prawnego; dokonuje rozróżnienia rodzajów prawa; opisuje, czym są źródła prawa; analizuje hierarchię aktów prawnych (źródeł prawa). Strategie nauczania: konstruktywizm. Metody i techniki nauczania: dyskusja; burza mózgów; rozmowa nauczająca z wykorzystaniem multimedium. Formy zajęć: praca indywidualna; praca całego zespołu klasowego. Środki dydaktyczne: komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki; zasoby multimedialne zawarte w e‐materiale; tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda. Przebieg zajęć: Faza wstępna 1. Uczniowie odpowiadają na pytania: Co rozumiecie pod pojęciem źródeł prawa i systemu prawnego? Czy jesteście w stanie wskazać konkretne rodzaje prawa? Jak według was wygląda hierarchia źródeł prawa (aktów prawnych) w RP? 2. Zebrane odpowiedzi zapisywane są na tablicy przez wybraną osobę. 3. Przedstawienie tematu i celów zajęć. Faza realizacyjna 1. Wprowadzenie nauczyciela – omówienie: czym jest system prawny; jakie cechy charakteryzują system prawny; jakie istnieją rodzaje prawa; czym są źródła prawa; jaka jest hierarchia aktów prawnych w RP. 2. Przeprowadzenie dyskusji na temat znaczenia zasad moralnych (prawa naturalnego) dla stanowienia prawa. 3. Sporządzenie notatki z lekcji z podziałem na najważniejsze informacje dotyczące: systemu prawnego i jego cech; rodzajów prawa; źródeł prawa; hierarchii aktów prawnych (źródeł prawa). Faza podsumowująca 1. Rozwiązanie gry interaktywnej. Praca domowa: Wykonanie ćwiczeń z sekcji „Sprawdź się” (1–8). Materiały pomocnicze: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., prawo.sejm.gov.pl. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r., Kodeks cywilny, prawo.sejm.gov.pl. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r., Kodeks postępowania karnego, prawo.sejm.gov.pl. Uchwała nr XXXIV/76/13 Rady Gminy Jodłowa z dnia 29 listopada 2013 r., edziennik.rzeszow.uw.gov.pl Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium: Gra interaktywna może być wykorzystana do lekcji powtórzeniowej lub jako materiał do przygotowania prezentacji multimedialnej o źródłach prawa, hierarchii aktów prawnych oraz aktach prawnych obowiązujących w RP będących i niebędące źródłami prawa.